Орэдыр игъусэу пчэдыжь нэфылъым тыгъэм инэбзыйхэм нэплъэгъу гушIуагъокIэ апэгъокIырэ Хъурэнэ Азэ щыIэныгъэм дэхагъэу хилъагъорэр искусствэм къыщеIуатэ.

— Кощхьаблэ сыщапIугъ. Сяни, сянэжъи лъэпкъ тхыпхъэхэм яхэдыкIын зэрэпыщагъэхэр сшIогъэшIэгъоныгъ. Сшыпхъу нахьы­жъэу Ларисэ мастэмрэ Iуданэмрэ къызиштэхэкIэ, сэнэхьатэу къыхи­хыщтыр къэпшIэнэу щытыгъ, — Азэ игупшысэхэм тащегъэгъуазэ.

— Ларисэ лъэпкъ искусствэм щыцIэрыIу. Адыгэ шъуашэхэр, тхыпхъэхэр едых. Аза, о нэмыкI сэнэхьат къыхэпхыгъэр.

— Сэри хэдыкIыным сыфэ­щагъ, лъэпкъ IэшIагъэхэм якъэгъэлъэгъонхэм сахэлажьэ. — Арэу щытми, экономикэм, орэдым нахь удахьыхыгъ.

— Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетыр къэсыухыгъ, экономикэм зыфэзгъэсагъ. Адыгэ Республикэм и Къэ­ралыгъо филармоние Iоф щысэшIэ. Сыд фэдэ сэнэхьат сиIэми, орэдыр IэкIыб сшIырэп.

— Адыгэ къэралыгъо университетым искусствэхэмкIэ и Институт уишIэныгъэ зэрэщыхэбгъэхъуагъэм сыщыгъуаз.

— Урысыем, Абхъазым язаслуженнэ артисткэу, Адыгеим инароднэ артисткэу Нэхэе Тэмарэ сыригъэджагъ. Макъэр зэрэбгъэIорышIэщтым, артистым инэшанэхэм, орэдым иобраз гукIэ узэрэхэхьащтым, нэмыкIхэм сафигъэсагъ. Гъунэ имыIэу Нэхэе Тэмарэ сыфэраз.

— Уятэ инженер, уянэу Аминэт кIэлэегъэджэ училищым щеджагъ. Аза, ори орэд къэпIоным IэшIэхэу уфежьагъэп.

— Кощхьаблэ сыщыпсэузэ искусствэхэмкIэ кIэлэцIыкIу еджа­пIэм икъэшъокIо ансамблэ сыхэтыгъ. Адыгэ шъуашэр сщыгъэу концертхэм, зэIукIэгъухэм сахэлэжьэныр сшIогъэшIэгъоныгъ, ау орэд къэзыIохэрэм сяхъуапсэщтыгъ.

— Къашъом угукIэ сыда къыхэпхыгъэр?

— Адыгэ пшъашъэм илъэпкъ къашъохэр зэригъэшIэнхэ фаеу сэлъытэ. Орэдышъом уедэIузэ къашъом псэ къыпыбгъакIэ зы­хъукIэ, искусствэр нахь куоу зэогъашIэ. «ЗэфакIом», «Уджым», «Ислъамыем», «ХьакIулащэм», фэшъхьаф къашъохэм ядэхагъэ изакъоп къыхэзгъэщырэр. Лъэпкъ шэн-хабзэхэр, тарихъыр, нэмыкIэу къашъом къешIэкIыгъэр макIэп.

— Адыгэ къашъом узыIэпищагъэу орэд къапIоу уфежьагъ.

— Ары зэрэхъугъэр.

— Мэстанэм Iуданэр ипщыгъэу лъэпкъ тхыпхъэхэр хэбдыкIхэзэ адыгэ орэдхэр, жъыухэр къыхэбдзэщтыгъэха?

— ГукIэ орэд къыдэмыIоу узэрэдэщтыр къызгурыIощтыгъэп.

— Ларисэ сыда къыуиIощтыгъэр?

— ОшIа, мастэмрэ Iуданэмрэ къэзыштэрэ пшъашъэ пэпчъ екIо­лIэкIэ шъхьаф Iофым къыфигъотэу сэлъытэ.

— Быщтэкъо Азэмат къэ­шъуа­кIоу ригъэжьэгъагъ. «Мые­къуапэ инэфылъэхэм» илъэс 12 ащыуджыгъ.

— ЩысэшIум щыIэныгъэм уфещэ. Азэмат гукIэ орэд къызэриIорэр, «Налмэсым» хэтэу къызэрэшъорэр сэлъэгъу. Искусствэм зыкъыщигъотыгъ. Сэ сигъогу нэмыкIэу гъэпсыгъэ.

— Аза, орэдхэр зытетхэгъэ апэрэ дискыр къыдэбгъэкIыгъ. Сыда ащ къыкIэлъыкIощтыр?

— Орэд 14 тестхагъ. Адыгэ пшъашъэм, нарт лIыхъужъхэм, композиторэу Тхьабысымэ Умарэ Блащэпсынэ фэгъэхьыгъэ орэдэу ыусыгъэр, фэшъхьафхэри сиапэрэ диск хэзгъэхьагъэх. ТапэкIи орэд къэсIощт.

— Республикэ филармонием Iоф щыпшIэзэ концертхэм орэд къащыпIоу зэребгъэжьагъэм тытегъэгущыIэба.

— Орэдым удэлэжьэн фае. Нэхэе Тэмарэ къызэрэтиIорэм фэдэу, орэдыр пфэпэн, уешIушIэн, бгъэкIэрэкIэн фае. Орэдыр сабыим есэгъапшэ. Псэ зыпытыр ылъэ теогъэуцо, тамэ еоты, щыIэны­гъэм хэощэ.

— Фестивальхэм, мэфэкI концертхэм уахэлажьэ. Къиныгъохэм уашIокIыныр орыкIэ сыда?

— Узыфежьэрэр лъыбгъэкIотэн умылъэкIырэмэ, рэхьатэу ущысыныр нахьышIу. ГущыIэ фабэ къы­озыIорэми, нэплъэгъу зэгъэфа­гъэкIэ къыоплъырэм яIэпыIэгъу огъэлъапIэ. ХэкIыпIэхэм уалъы­хъуныр щыIэныгъэм щыщ IофшIакI.

— УапэкIэ узэрэлъыкIотэщтым гугъэр егъэлъэшыба?

— Надежда Кадышевам фэдэу лъэпкъ орэдхэр къэсIонхэу къысэ­лъэIухэрэм саIокIэ. Сэ Нэхэе Тэмарэ, Нэфышъ Чэримэ сакIырэплъы. Макъэр зэрагъэфедэрэм дакIоу, артистым ишэн-хабзэхэр дахэу зэрахьэх. Орэдым лъэпкъ гупшысэр, шIулъэгъу къабзэр къыщыпIотэнхэр, шIыкIэшIухэр къэбгъотынхэр сэркIэ гушхоныгъэу щыт.

— Адыгэ шъуашэм и Мафэ, Адыгэ Республикэм имэфэкIхэр къэблагъэх. ЗэIукIэгъухэм зафэогъэхьазырба?

— Мыекъуапэ имэфэкI гъэшIэгъонэу кIуагъэ, сигуапэу орэдхэр къыщысIуагъэх. Лъэпкъ искусствэр зыгъэдэхэрэ гъогум сытетыщт, сиорэдхэм тамэ ястыщт.

— Уигухэлъхэр къыбдэхъунхэу пфэсэIо.

— Тхьауегъэпсэу.