Тишъаохэр, шъощ пай мы усэр, Мы усэу гум игупшысэр, Сыфаешъ цIыфышIу шъухъунэу, Шъупсэ хэлъэу къэжъугъэгъунэнэу, Адыгэ чIыгум шъущыбэгъонэу.

Мыщ фэдэ усэ сатырхэмкIэ къыткIэ­хъухьэрэ лIэужхэм зафегъазэ усакIоу Дэрбэ Тимур. Тинепэрэ мафи, тинеущи, тиблэкIыгъэ чыжьи ахэм аригъэшIэным, агуригъэIоным, лъэпкъ гукIэгъу-шIулъэгъур, шъхьэлъытэжьыр, лIыгъэр ахэлъ хъунымкIэ ныдэлъфыбзэм ыкIуачIэ зэхаригъашIэмэ шIоигъоу гупшысэкIэ адэ­гуащэ.

Дэрбэ Тимур 1993-рэ илъэсым ще­гъэжьагъэу итхылъхэр къыдэкIых: «Огум ишIулъэгъу», «Гум ишъэф», «Сызэжэгъэ ощхыр», «Лъэуж шIуцI», «Сыадыг», «КIэ­лэцIыкIум идунай», «Лъэхъаным инэ­фапI», «Тэпышэс», «ГъэшIэрэ лъэпэчIас»; урысыбзэкIэ «Стихи Адыга» зыфиIохэрэр. Джы бэмышIэу тхакIом и «ХэшыпыкIыгъэ тхыгъэхэр» къыдэкIыгъ, ащ усэхэр, поэмэхэр къыдэхьагъэх. ЛIэшIэгъу плIанэм зигупшысэ лэжьэрэ тхакIом игушъхьэлэжьыгъэ зыфэдэр ащ къыуе­Iуатэ.

«ХэшыпыкIыгъэ тхыгъэхэр» гущыIапэу «…Зи арыхэп псэм ыкIуачIэ, цIыфлъэп­къыр къезыхьакIырэм» зыфиIорэм къы­зэIуехы, ащ иавторыр АР-м инароднэ тхакIоу Цуекъо Юныс. Юныс гупшысэ зэгъэпшэн гъэшIэгъонхэр ышIызэ, Дэрбэ Тимур итхылъ къыдэхьэгъэ усэ сатырхэр иIэубытыпIэу, усакIом теубытэгъэ-пытагъэ хэлъэу гур зымыгъэгупсэфырэ Iофыгъуабэр купкI яIэу усэм ригъэкIуныр зэрэфызэшIокIырэр къыщыриIотыкIыгъ; иуахътэ зэхифэу, ышIэу, гъашIэм ипчэгу ит ЦIыфым а зэкIэ рипхыжьызэ, ар зэрэусэрэр, игупшысэ зэрэшэсырэр ащ къыщиIуагъ.

ТхылъыкIэм щыIэныгъэм ылъэныкъуа­бэкIэ гъэзэгъэ усэ зэфэшъхьафхэр къыдэхьагъэх. Ахэр купкIэу яIэм елъытыгъэу шъхьэхэмкIэ тхакIом ыгощы­гъэх: «Псэм имашIу», «ГъогушIу», «Жьыхьарз». Мыхэм усэ 300-м нахьыбэ къащытыгъ. Тхылъым поэмэхэу «Хым ыныдж», «Псэм имашIу» зыфиIохэрэр дэтых.

«ХэшыпыкIыгъэ тхыгъэхэр» зыфиIорэ тхылъыкIэм цIыфлъэпкъым изы Iахьэу хъугъэ адыгэхэм (тыдэ щыIи) ядунэе­еплъыкIэ, ядунэететыкIэ зыфэдэр зэгъэ­фагъэу, гупшысэ куу хэлъэу къыреIотыкIы. ШIумрэ емрэ сыдигъуи щыIэныгъэм зэрэщызэпэIутхэм, ахэм азыфагу ит ЦIыфым зэхишIэрэр, ыщэчырэр, дунэе­шхом тхьамыкIэгъуабэу щыхъухэрэр ыгу пхырищыхэзэ матхэ Дэрбэ Тимур, игупшыси, игущыIи псэ агъоты, кIуачIэ ашIы.

Поэмэу «Псэм имашIу» зыфиIорэр гъашIэм жъалымыгъэу хэхъухьэхэрэм, къиным, ушэтыпIэ-къэгъэзапIэхэм хэти гъогубгъу хэ­кIыпIэ зэрафигъотырэм яхьылIагъ.

Щэч хэлъэп усакIоу Дэрбэ Тимур ипоэтическэ тхылъыкIэ акъыл-гупшысэкIэ зэрэфэшIыгъэм, тхылъеджэри игуп­шысэ зещакIэкIэ къызэрэзыфикъудыищтым.

Мамырыкъо Нуриет.