АР-м и Къэралыгъо Совет – Хасэм изыгъэпсэфыгъо уахътэ ригъэжьэным ыпэкIэ зэхэсыгъоу иIагъэм къуаджэм пенсионерхэу дэсхэм страхованиемкIэ пенсиеу къаратырэр, гъогурыкIоным изэхэщэн, цIыфым ипсауныгъэ зэрарышхо къыфэзыхьырэ амброзием игъэкIодын, сабыибэ зэрысхэм ыкIи унэгъо ныбжьыкIэхэм псэупIэхэр ягъэгъотыгъэнхэр анахьыбэу зыщытегущыIагъэхэм ащыщых.

Лъэныкъо зэфэшъхьафыбэм афэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэ­хэр, законопроектхэр апэрэ ыкIи ятIонэрэ еджэгъухэмкIэ аштагъэх. ЦIыфхэм ыкIи ахэм ябагаж язещэн, бизнес цIыкIум ыкIи гурытым, чIыопсым икъэ­кIуапIэхэм ягъэзекIон, псы Iофыгъохэм алъэныкъокIэ пшъэ­рылъхэмрэ фитыныгъэ­хэмрэ зыфэгъэзэгъэщтхэм, ветеринарием, республикэ бюд­жетым ахэр афэгъэхьыгъэх.

Фэтэрыбэу зэхэтхэ унэхэм ачIэсхэм зэдагъэфедэхэрэм ягъэкIэжьын игъом зэхэщэгъэным фэгъэхьыгъэ республикэ законым зэхъокIыныгъэхэр фэшIыгъэнхэми тегущыIагъэх. Унэхэм ягъэкIэжьын пае ахъщэ­р зыфакIорэм зэIукIагъэр зыфэдизым ар зытыхэрэр щагъэгъо­зэнхэр шIокI зимыIэ пшъэрылъ фэшIыгъэнэу ащ къы­щеIо.

Республикэ бюджетэу 2019-рэ илъэсым телъытагъэм ыкIи 2020 — 2021-мкIэ агъэнэфагъэм зэхъо­кIыныгъэхэу фашIыгъэхэр кIэлэцIыкIухэм гъэсэныгъэ те­дзэ ягъэгъотыгъэным пылъхэ мыкоммерческэ организациехэм субсидиехэр афэгъэкIогъэнхэм фэгъэхьыгъ. Лъэпкъ проектэу «Гъэсэныгъэм» ипхырыщын пае аштэгъэ федеральнэ проектэу «Успех каждого ребенка» зыфиIорэм ар къыдыхэлъытагъ. Ахэм афэгъэхьыгъэ законри мы зэхэсыгъом щаштагъ.

СтрахованиемкIэ пенсиехэм афэгъэхьыгъэ федеральнэ хэбзэгъэуцугъэм зэхъокIыныгъэхэр фэшIыгъэнхэми депутатхэр кIэщакIо фэхъугъэх. УФ-м пенсиехэмкIэ исистемэ зэхъокIыныгъэу фашIыгъэхэм къащыдэлъытагъэхэм зэу ащыщ илъэс 30-м нахь мымакIэу къуаджэм щылэжьагъэхэ пенсионерхэм страхованиемкIэ пенсиер е сэкъатныгъэ яIэ зэрэхъугъэм пае къаратырэр процент 25-кIэ къэIэтыгъэныр. Пенсионерыр илъэс 30-м къыщымыкIэу мэкъумэщ хъызмэтым щылэжьагъэмэ, IофшIапIэм мы уахътэм Iумытмэ ыкIи къуаджэм щэпсэумэ ары къызфыхагъэхъощтыр.

ЦIыфэу зыныбжь хэкIотагъэр, ипсауныгъэ зэрэзэщыкъуагъэм е нэмыкI горэм ыпкъ къикIэу, къуаджэм дэкIыжьэу къалэм кIожьын е социальнэ учреждение горэм щыпсэун ылъэкIыщт. Ащ къыпкъырыкIыхэзэ, шIокI имыIэу къуаджэм щыпсэун фаеу законым зэритхагъэр мытэрэзэу, цIыфым социальнэ фитыныгъэхэу иIэхэр ащ еукъохэу тидепутатхэм алъы­тагъ. Пенсионерыр илъэс 30-м къыщымыкIэу мэкъумэщ хъызмэтым щылэжьагъэу, непэ IофшIапIэм Iумытыжьымэ, зыщыпсэурэм емылъытыгъэу мы законым къыхиубытэнэу къызщиIорэ гъэ­тэрэзыжьынхэр законым фэшIыгъэнхэм фэгъэхьыгъэ законопроектыр агъэхьазыри УФ-м и Къэралыгъо Думэ хэплъэнэу зыфагъэзагъ.

ГъогурыкIоным изэхэщэн фэгъэхьыгъэ законым ипроект псэолъэшIынымкIэ, транспортымкIэ, связымкIэ ыкIи псэупIэ-коммунальнэ хъызмэтымкIэ Парламентым и Комитет къэзыгъэхьазырыгъэр. Автомобильнэ гъогухэр зыфэгъэзэгъэщтхэр, автотранспортым иуцупIэхэм ягъэпсын анахьэу зыфэгъэхьыгъэр.

Шъолъыр ыкIи муниципальнэ мэхьанэ зиIэхэ атомобильнэ гъогухэм яIыгъын, ащызекIорэ транспортыр зыфэдизыр гъэунэфыгъэным, уцупIэ чIыпIэу ащыгъэпсыгъэхэм ятхын алъэны­къокIэ, нэмыкIхэмкIэ пшъэ­рылъхэри фитыныгъэхэри чIыпIэ хэбзэ органхэм афэгъэзэжьыгъэнэу ащ къыщеIо.

Джащ фэдэу гъэсэныгъэм, спортым, медицинэм, культурэм япхыгъэхэ организациехэр, къэралыгъо хэбзэ ыкIи чIыпIэ зыгъэIорышIэжьыпIэ органхэр, къэралыгъо, муниципальнэ фэIо-фашIэхэр зыгъэцакIэхэрэ къулыкъухэр зычIэтхэм, фэтэрыбэу зэхэт унэхэм ачIэсхэм зэдыряе чIыгу Iахьхэм ыпкIэ зы­хэлъ автомобиль гъэуцупIэхэр ащыбгъэпсынхэ уфимытэу къыщыдэлъытагъ. Апэрэ еджэгъумкIэ хэбзэгъэуцугъэр аштагъ.

Сабыибэ зэрыс унагъохэм псэупIэхэр ягъэгъотыгъэнхэм фытегъэпсыхьэгъэ программэм шапхъэу къыщыдэлъытагъэхэмкIэ, зэшъхьэгъусэхэм (унагъор имыкъумэ, ным е тым) аныбжь илъэс 30-м емыхъугъэмэ ары ахэм ахэлэжьэнхэ амал зяIэр. Унэгъо ныбжьыкIэхэм IэпыIэгъу ятыгъэным фэгъэхьыгъэм ар зытефэхэрэм аныбжь илъэс 35-м емыхъунэу къыщеIо.

Аужырэ илъэсхэм ныбжьыкIэхэм аныбжь илъэс 25 — 27-м нэсыгъэу е ехъугъэу къэзэрэщэнхэр Урысые Федерацием зэрэщытэу шэны щыхъугъ. Адыгеири адрэхэм афэд. Ащ фэшI, а ныбжьыр илъэс 40-м нагъэсынэу къызщиIорэ джэ­псалъэкIэ АР-м и Къэралыгъо Совет – Хасэм УФ-м и Премьер-министрэ игуа­дзэу Виталий Мутко зыфигъэзагъ.

УФ-м и Федеральнэ ЗэIукIэ Федерацием­кIэ и Советрэ Къэралыгъо Думэмрэ я Тхьаматэхэу Валентина Матвиенкэмрэ Вячеслав Володинымрэ афэгъэзэгъэ джэпса­лъэу АР-м и Парламент ыгъэхьазыры­гъэр чъыг къэгъэкIын ыкIи хэтэ товариществэхэм мэкъумэщ хъызмэтым ичIыгухэр зэрищыкIагъэм тетэу зэрэщамыгъэфедэ­хэрэм фэгъэхьыгъ.

Мы товариществэ­хэм амыгъэфедэхэу цIырау хъугъэхэ чIыгу Iахьхэр бэу зэряIэхэм иIофыгъо мызэу, мытIоу тегущыIагъэх. Зымыгъэфедэхэрэм къаIыхы­жьыгъэнэуи федеральнэ хэбзэгъэуцугъэм къыщыдэлъытагъ. Арэу щытми, къызэраIыпхыщтым шапхъэу пылъхэм ягъэцэкIэн илъэсхэр ехьых, чIыгу Iахьэу абгынэжьыгъэхэр зыехэр бгъэунэфынхэ умы­лъэкIынэу бэрэ къызэрэхэкIырэри къыдэлъытагъэп.

Ащ фэшI чъыг къэгъэкIын ыкIи хэтэ товариществэхэм ахэтэу зичIыгу Iахь зымыгъэфедэхэрэм административнэ пшъэдэкIыжь ягъэхьыгъэным ыкIи ахэр къаIыхыжьыгъэнхэмкIэ шапхъэхэр нахь къызэрыкIохэу шIыгъэнхэм фэгъэхьыгъэ зэхъокIыныгъэхэр законым фэшIыгъэнхэу джэпсалъэм къы­щеIо.

Мы уахътэм цIыфым ипсауныгъэ лъэшэу зиягъэ езыгъэкIырэ уц шIоеу амброзиер къэгъа­гъэ мэхъу. Ари зэхэсыгъом анахьыбэу зигугъу щашIыгъэхэм ащыщ. АР-м и Къэралыгъо Совет – Хасэм амброзием игъэ­кIодын нахь чанэу пылъынхэу къызщиIорэ джэпсалъэкIэ рес­публикэ къэралыгъо ыкIи чIыпIэ зыгъэIорышIэжьыпIэ хэбзэ органхэм, цIыфхэм зафигъэ­загъ.

Парламентым и Тхьаматэ игуадзэу Шъэо Аскэр мы уц шIоим зэрарэу къыхьырэр зыфэдизым, цIыфхэм япсауныгъэ имызакъоу, чIыгуми иягъэ зэрэригъэкIырэм къытегущыIагъ. Джэпсалъэм щагъэнэфагъэхэм къащыуцузэ, ар игъом изымыупкIырэм тазыр зэрэрагъэтыщтыр къыIуагъ. Депутат пстэуми джэпсалъэм къыщиIохэрэм адырагъэштагъ.

Россельхознадзорым и Къыблэ межрегиональнэ ГъэIорышIапIэ зэригъэунэфыгъэмкIэ, Адыгеим ичIыгу гектар 573-мэ амброзиер къатекIэ. АР-м псауныгъэм икъэухъумэнкIэ и Министерствэ къызэритыгъэмкIэ, ащ пэтхъу-Iутхъу узыр (ал­лергический ринит) хэзыхыгъэу исыр нэбгырэ 1938-рэ, астмэ хэзыхыгъэхэр 2054-рэ мэхъух.

ХЪУТ Нэфсэт. Сурэтхэр Хьабый Андзаур тырихыгъэх.