Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат аужырэ шапхъэхэм адиштэу зэтырагъэпсыхьэгъэ Диагностическэ гупчэм тыгъуасэ щыIагъ. Мыщ иIофшIэн зэригъэпсырэм, медицинэ IэпыIэгъоу щарагъэгъотырэм республикэм ипащэ защигъэгъозагъ, цIыфхэм, врачхэм, специалистхэм гущыIэгъу афэхъугъ.

АР-м и ЛIышъхьэ игъусагъэх Адыгеим и Къэралыгъо Совет – Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, вице-премьерэу Наталья Широковар, шъолъырым псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ иминистрэу Мэрэтыкъо Рустем, республикэ клиническэ сымэджэщым ипащэу Чэужъ Нателлэ, нэмыкIхэри.

Адыгеим и ЛIышъхьэ апэу зэригъэлъэ­гъугъэхэм ащыщ регистратурэм къе­кIуа­лIэхэрэм яфэIо-фашIэхэр зэрафагъэ­ца­кIэхэрэ шIыкIэр, ащ уахътэу ыхьырэр. ЦIыфэу мыщ къыщызэрэугъоигъэхэм къызэрэхагъэщыгъэмкIэ, IэпыIэгъу агъо­ты­ным пае ыпэкIэ чIыпIэ зэфэшъхьафхэр къакIухьэщтыгъэхэмэ, джы мы гупчэм уищыкIагъэр зэкIэ щыбгъотын, узыфэе специалистым зыфэбгъэзэн плъэкIыщт, ащ уахътэу тефэрэри бэкIэ нахь макIэ хъугъэ.

Къат пэпчъ къыщызэIуахыгъэхэ каби­нетхэм республикэм ипащэ якIолIагъ, ахэм яIофшIэн зэрэзэхащэрэм, оборудованиемкIэ зэрэзэтегъэпсыхьагъэхэм, ащ дакIоу амалхэу аIэкIэлъхэ хъугъэхэм за­щигъэгъозагъ, ылъэгъугъэм осэшIу фишIыгъ

Шъугу къэдгъэкIыжьын, мы проектым игъэцэкIэн илъэсищым къыкIоцI сомэ миллион 583-рэ пэIуагъэхьагъ, мылъкур федеральнэ ыкIи республикэ бюджетхэм къахэхыгъ. Гупчэм пае аужырэ шапхъэ­хэм адиштэрэ медицинэ оборудование 64-рэ, ащ нэмыкIэу компьютернэ техникэ ыкIи нэмыкI Iэмэ-псымэ 3761-рэ къащэфыгъэх. Ащ зэкIэмкIи сомэ миллион 247,4-рэ тефагъ. 2020-рэ илъэсым мы IофшIэныр лъагъэкIотэщт, ащ пае шъо­лъырым къытIупщыщт сомэ миллион 52-рэ агъэфедэщт. Мы гупчэм поликлиникитф зэрэзэрипхыгъэм дакIоу, диагностическэ отделениехэри къыщызэIуа­хыгъэх. Ахэр зыдэщытхэр къыхэбгъэщынымкIэ пстэури Iэрыфэгъоу гъэпсыгъэ.

Мы псэуалъэм учIэмыкIэу специалист 30-мэ уякIолIэн плъэкIыщт, мафэрэ Iоф зышIэрэ стационари мыщ къыдыхэлъытагъ. 2019-рэ илъэсыр къызихьагъэм къыщегъэжьагъэу гупчэм Iоф щызы­шIэщт врачи 9 къаштагъ. Магнитнэ-резонанснэ томографыр, компьютернэ томографыр, рентген, эндоскопическэ, ультразвуковой ыкIи лабораторнэ оборудованиер гупчэм чIэтых. НэмыкI лъэныкъуабэмкIи мыщ IэпыIэгъу щызэбгъэгъотын плъэкIыщт.

ЦIыфхэр ары уасэ къыфэзышIыщтыр

Адыгэ республикэ клиническэ сымэджэщым Iутхэр зыхэлэжьэгъэхэ зэхэсыгъоу нэужым зэхащагъэм Адыгеим и ЛIышъхьэ къыщыгущыIэзэ, шъо­лъырым щыпсэухэрэм ямедицинэ фэIо-фашIэхэр дунэе шапхъэхэм адиштэу афэгъэцэкIэгъэнхэм фытегъэпсыхьэгъэ гупчэм иIофшIэн зэрэригъэжьагъэмкIэ пстэуми къафэгушIуагъ. Республикэ клиническэ сымэджэщым ипшъэрылъхэр ыгъэцэкIэнхэмкIэ амалхэу IэкIэлъхэм зэрахэхъуагъэм дакIоу, ащ шIуагъэу къытырэр къэзыгъэнэфэщтыр цIыфхэм уасэу къыфашIырэр арэу къыхигъэщыгъ.

— 2017 — 2019-рэ илъэсхэм гупчэм ишIын сомэ миллион 583-рэ пэIудгъэхьагъ. Къихьащт илъэсым сомэ миллион 52-рэ фэдиз зытефэщт оборудованиякIэ къэтщэфынэу тэгъэ­нафэ, джащ фэдэу вертолетыр къызыщытIысын ылъэкIыщт чIыпIэри дгъэпсыщт, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат. — ПсэолъакIэхэу зэкIэ тшIы­хэрэм аужырэ шапхъэхэм адиштэхэрэ оборудование ачIэдгъэуцоныр, ащ дакIоу ахэм къапэIулъхэ чIыпIэхэри зэрифэшъуашэу зэтедгъэпсыхьанхэр пшъэрылъ шъхьаIэу щыт.

Ау а пстэуми шIуагъэ къатыщтэп зисэнэхьат хэшIыкIышхо фызиIэхэ специалистхэр тимыIэхэу, арышъ, ахэм яегъэджэни мэхьанэшхо еттын фае.

Лъэпкъ проектхэм ягъэцэкIэн къыдыхэлъытагъэу псауныгъэр къэухъумэгъэным ылъэныкъокIэ пшъэрылъышхо­хэр зэрэщытхэр Адыгеим и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ. Медицинэм иучреждениехэр зэрашIыхэрэм ыкIи зэрагъэцэкIэжьы­хэрэм, цIыфхэм яфэIо-фашIэхэр зэрифэшъуашэу зэрэзэшIуаххэрэм адакIоу физическэ культурэм ыкIи спортым пы­щагъэхэм япчъагъэ хэгъэхъогъэн зэрэфаери хигъэунэфыкIыгъ. А пстэури зэхэубытагъэу цIыфым къыгъашIэрэр нахьыбэ хъуным зэрэфэIорышIэщтыр къыIуагъ.

— ЫпэкIэ къызэрэхэзгъэщыгъэу, шэпхъэшIухэм адиштэхэрэ медицинэ фэIо-фашIэхэр шъолъырым щыпсэу­хэ­рэм ягъэгъотыгъэнхэр, демографием ылъэныкъокIэ Iофхэм язытет нахьышIу шIыгъэныр ыкIи цIыфым гурытымкIэ къыгъашIэрэм хэгъэхъогъэныр – джары къэгъэлъэгъон шъхьа­Iэу тынаIэ зытедгъэтын фаер, — къы­хигъэщыгъ КъумпIыл Мурат. — А пстэури гъэцэ­кIэгъэнымкIэ мы гупчэм, тисымэджэщхэм Iоф ащызышIэхэрэм амалхэу аIэкIэлъхэм ахэхъуагъ, анализхэм ятын, нэмыкI фэIо-фашIэхэм апэIухьэщтыгъэ уахътэр хэпшIыкIэу нахь макIэ хъугъэ. Ащ къыхэкIыкIэ медикхэм япшъэрылъхэр дэгъоу зэшIуахынхэу тыщэгугъы. Сыдигъуи апшъэу щытын фае цIыфыр, ащ игумэкIыгъохэр, ипсауныгъэ изытет, псынкIэу IэпыIэгъу егъэгъотыгъэныр. Ащ фэдэ пшъэ­рылъ къегъэуцу Урысыем и Президентэу Владимир Путиным.

Республикэм ипащэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, псауныгъэр къэухъумэгъэным исистемэ хэхъоныгъэхэр ышIынхэм республикэм ахъщэшхо щыпэIуагъахьэ, тапэкIи а IофшIэныр лъагъэкIотэщт. Пшъэрылъ шъхьа­Iэхэу щытхэм ащыщ цэхэм зыщяIазэхэрэ кIэлэцIыкIухэм ыкIи нахьыжъхэм афытегъэпсыхьэгъэ поликлиникэхэм алъэ­ныкъокIэ щыIэхэ гумэкIыгъохэр дэгъэзыжьыгъэнхэр, мыхэмкIэ шэпхъэшIухэм адиштэрэ гупчэ гъэпсыгъэныр.

Джащ фэдэу цIыфхэм япсауныгъэкIэ мэхьанэшхо зиIэ диспансеризациер лъыгъэкIотэгъэным, медицинэм иIофышIэхэм ягурыт лэжьапкIэ къэгъэлъэ­гъон гъэнэфагъэхэм анэгъэсыгъэным, сымэджэщхэм икъу фэдизэу Iэзэгъу уцхэр аIэкIэлъынхэм, нэмыкI Iофыгъо­хэми зэхэсыгъом щатегущыIагъэх

Мыщ фэдэ зэтегъэпсыхьэгъэ гупчэшхо республикэм иIэ зэрэхъугъэм мэхьанэшхо иIэу Мэрэтыкъо Рустем ылъытагъ. Джы цIыфхэр тигъунэгъу шъолъырхэм ащыIэхэ учреждениехэм мыкIохэу аужырэ шапхъэхэм адиштэрэ медицинэ IэпыIэгъур агъотынымкIэ ищыкIагъэр зэкIэ мы гупчэм IэкIэлъ. Лъэпкъ проектхэм ягъэцэкIэн къызэрэ­дыхэ­лъытагъэу, 2024-рэ илъэсым ехъу­лIэу шъолъырым щыпсэухэрэм гурытымкIэ илъэс 78-рэ къагъэшIэн фае. Джащ фэдэу зидунай зыхъожьхэрэм япчъагъэ нахь макIэ шIыгъэныр, технологие пэрытхэм адиштэрэ медицинэ IэпыIэгъу­хэу зэрагъэгъотыхэрэм ахэгъэхъогъэныр пшъэрылъ шъхьаIэхэу министрэм къыгъэнэфагъ. А къэгъэлъэгъонхэм акIэ­хьанхэм фэшI пстэуми къатефэрэр зэшIуа­хыным мэхьанэшхо иIэу къыIуагъ.

Чэужъ Нателлэ къызэриIуагъэмкIэ, непэрэ мафэм ехъулIэу сымэджэщым нэбгырэ миным ехъумэ Iоф щашIэ, ахэм ащыщэу 185-р – врачых. Республикэм ипащэ къыгъэнэфагъэхэ пшъэ­рылъхэр зэшIуахынхэм, шэпхъэшIухэм адиштэрэ медицинэ IэпыIэгъур цIыфхэм арагъэгъотыным анахьэу анаIэ тырагъэтыщт. Мы псэуалъэм ишIын зиIа­хьышIу къыхэзышIыхьэгъэ пстэуми, анахьэу Адыгеим и ЛIышъхьэ, зэрафэразэхэр, цыхьэу къафашIыгъэр къагъэ­шъыпкъэжьыным акIуачIэ зэрэрахьылIэщтыр къыIуагъ.

— Урысыем итхэ медицинэ гупчэ инхэм опытэу аIэкIэлъыр къызфэжъу­гъэфедэзэ шъуиIофшIэн зэхашъущ. Пчъагъэрэ къызэрэсIуагъэу, пстэуми апэу цIыфыр жъугъэуцу, ащ IэпыIэгъу шъузэрэфэхъущтым шъупылъ. Джащыгъум итхъухьагъэр зэкIэ зэшIохыгъэ хъущт, — къыIуагъ кIэухым Къум­пIыл Мурат.

ТХЬАРКЪОХЪО Адам. Сурэтхэр А. Гусевым тырихыгъэх.