Пилотнэ проектэу «КIэугъоекIо правительств» зыфиIорэм игъэцэкIэн фэгъэзэгъэ Координационнэ советым изэхэсыгъоу тыгъуасэ щыIагъэр зэрищагъ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат.

Республикэм иведомствэхэм, предприятиехэм мы проектыр щыIэныгъэм зэрэщыпхыращырэм, ащкIэ 2019-рэ илъэсым иятIонэрэ мэзищ изэфэхьысыжьхэм, тапэкIэ пшъэрылъхэм къэзэрэугъои­гъэхэр атегущыIагъэх.

Мыекъопэ къэлэ администрацием ипащэу Андрей Гетмановым къызэриIуагъэмкIэ, проектым къыдыхэлъытэгъэ лъэныкъуитф непэ агъэцакIэ. Анахь шъхьаIэу зигугъу къэпшIын плъэкIыщтыр Мыекъуапэ иурам­хэм якъэгъэнэфын игъэкIэжьын ары. Ащ къыдыхэлъытагъэу энергиер кIэзыугъоерэ электроостыгъэ 336-рэ пкъэухэм апа­лъагъ. Ащ фэдэ екIолIакIэм ишIуагъэкIэ электричествэу агъэстырэм пэIухьэрэ ахъщэр экономие ашIын алъэкIы. Гухэ­лъэу яIэхэм ащыщ урамэу Пролетарскэм ыбгъуитIу мыщ фэдэ пкъыгъохэр апылъэгъэнхэр.

Проектэу «Къэлэ къабзэм» игъэцэкIэн къыдыхэлъытагъ пыдзафэхэр зэхэдзыгъэу угъоигъэнхэр. Пластик ыкIи тхылъы­пIэ хэкIыр зэратэкъон алъэ­кIыщт пкъыгъохэр Мыекъуапэ ичIыпIэ зэфэшъхьафхэм ащагъэ­уцугъэх. Джащ фэдэу къалэм иобщественнэ транспорт зэрэзекIорэр шапхъэхэм адиштэным, ар цIыфхэмкIэ Iэрыфэгъоу щы­тыным фытегъэпсыхьэгъэ проектри мэрием егъэцакIэ.

Мыекъуапэ къызэрагъэнэфырэмкIи, общественнэ транспортым изекIонкIи Iофыгъохэр, щыкIагъэхэр зэрэщыIэхэр, мы лъэныкъохэмкIэ IофшIэныр нахь гъэлъэшыгъэн зэрэфаер АР-м и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ.

— Пролетарскэм имыза­къоу, нэмыкI урамхэми якъэ­гъэнэфын шъунаIэ тешъудзэн фае. Общественнэ транспортым иIофшIэн зэрэгъэпсыгъэ­ми уигъэрэзэпэнэу щытэп. Сыдигъуи анахьэу шъузыпы­лъын фаер цIыфым федэ къыфэзыхьыщт, ащ ищыIакIэ нахьышIу хъуным фэIоры­шIэ­рэ пшъэрылъхэм язэшIохын ары. Муниципалитетхэм япащэхэм яIофшIэн шIуагъэу къытырэм уасэ фэшIыгъэнымкIэ IэубытыпIэу тиIэщтхэм ащыщ кIэугъоенымкIэ проектым къыдыхэлъытагъэхэм ягъэцэкIэн чIыпIэхэм зэращызэхащэрэр, — къыIуагъ Къум­пIыл Мурат.

Мыекъопэ троллейбус гъэIорышIапIэм ипащэу Алексей Дремайловым къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, маршрути 9-мэ ате­хьэрэ троллейбус 34-мэ Iоф ашIэ. КIэугъоеным ипроект игъэцэкIэн зэрэхэхьагъэхэм ишIуагъэкIэ къэгъэлъэгъонэу яIэхэр нахьышIу хъугъэх. 2018-рэ илъэсым мыщ фэдэ иуахътэ егъэпшагъэмэ, цIыфэу зэращагъэхэм япчъагъэ проценти 8,4-кIэ нахьыб. Ахъщэу къагъэнагъэр сомэ мин 434,5-рэ мэхъу. ГумэкIыгъохэри зэрэщыIэхэр пащэм къыIуагъ, ахэр дэгъэзыжьыгъэнхэмкIэ Iофэу ашIэрэм кIэкIэу къащыуцугъ. Проектым игъэцэкIэн къыдыхэлъытагъэу троллейбусхэм арагъэуцощтых «WI-FI» (джырэ уахътэ 7-мэ арытых), джащ фэдэу макъэ къэзыгъэIурэ автомат шIыкIэм тет пкъыгъохэр, нэмыкI гухэлъ­хэри щыIэх.

2018-рэ илъэсым щегъэжьагъэу «Майкопводоканалыр» мы проектым игъэцэкIэн къыхэла­жьэ. МыщкIэ IофшIэныр зэрифэшъуашэу зэрэзэхащэрэм къыкIэлъыкIоу къэгъэлъэгъонхэм ащыщхэр нахьышIу хъугъэх. Сис­темэу «5S-р» предприятием иIофшIэпIэ чIыпIэхэм япроцент 11 фэдизмэ ащагъэфедэ хъугъэ, а пчъагъэр нахьыбэ шIыгъэным джырэ уахътэ дэлажьэх. Предприятием ипащэ къызэриIуа­гъэмкIэ, кIэугъоеным шIуагъэу къытырэр цIыфхэм къагурыIо зэрэхъугъэр пстэуми анахь шъхьаI.

Проектыр анахь дэгъоу республикэм щызыгъэцакIэхэрэм ащыщ Мыекъопэ пивэшI заводыр. 2019-рэ илъэсым иапэрэ мэзищ предприятиер лъэныкъуи­тфымэ адэлэжьагъ, непи а Iоф­шIэныр лъагъэкIуатэ. ЕкIо­лIакIэу агъэфедэрэм ишIогъэ­шхо къызэрэкIуагъэр зэфэхьысыжьхэм къагъэлъагъо, гущыIэм пае, завод кIоцIым зэзэгъыныгъэу щашIын фаехэм уахътэу апэ­Iухьэрэр хэпшIыкIэу нахь макIэ хъугъэ.

— Проектэу «КIэугъоекIо правительствэр» анахь дэгъоу зыгъэцакIэхэрэм Адыгеир ащыщ. Предприятиехэр пштэхэмэ, Мыекъопэ пивэшI заводым мыщкIэ къытефэрэр зэкIэ дэгъу дэдэу зэшIуехы, ащкIэ щысэ тепхын фае, — къыIуагъ зэхэсы­гъом хэлэжьэгъэ Къэралыгъо корпорациеу «Росатомым» иэкспертэу, республикэмкIэ координаторэу Владимир Арженцовым.

Iахьзэхэлъ обществэу «Зарем» зыфиIорэм илIыкIо къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, джырэ уахътэм ехъулIэу процесс 19 къызэIуахыгъ. Заказэу яIэхэр сомэ миллион 21-кIэ, къыдагъэ­кIырэ пкъыгъохэр процент 33-кIэ нахьыбэ хъугъэ. Мы IофшIэныр илъэсым иящэнэрэ квартал лъагъэкIотэщт.

Адыгэ республикэ клиническэ сымэджэщым ипащэу Чэужъ Нателлэ проектым игъэцэкIэн изэфэхьысыжьхэм къатегущыIэзэ, анахьэу ынаIэ зытыридзагъэр зэпэIудзыгъэу щытыгъэхэ поликлиникэхэр зы гупчэ зэрэ­хъугъэхэр ары. Джы медицинэ фэIо-фашIэхэр зыфагъэцэкIэщтхэ цIыфым поликлиникэ зэфэшъхьафхэр къыкIухьанхэр ищыкIагъэп, зы чIыпIэм зэкIэ щырагъэгъотыщт. Регистратурэм къе­кIуалIэхэрэм яфэIо-фашIэхэр афагъэцэкIэнхэм такъикъ 36-рэ текIуадэщтыгъэмэ, джы ар гурытымкIэ такъикъ 15 мэхъу. КIэугъоеным ипроект къыдыхэлъытэгъэ лъэныкъо зэфэшъхьафхэр тапэкIи сымэджэщым ыгъэцэкIэнхэу егъэнафэ.

Псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ, финансхэмкIэ, культу­рэмкIэ ведомствэхэр пилотнэ проектым игъэцэкIэн Iоф зэрэ­дашIэрэм икIэуххэр зэхэсыгъом къыщашIыгъэх, пшъэрылъ шъхьа­Iэхэр къагъэнэфагъэх.

Республикэм ипащэ Iофтхьабзэм зэфэхьысыжьхэр къыфи­шIызэ, пилотнэ проектым игъэ­цэкIэн зэхэщагъэ зэрэхъурэм уасэ фэшIыгъэнымкIэ социальнэ ушэтынхэр зэхэщэгъэнхэ фаеу ылъытагъ. Ащ фэдэ екIо­лIакIэм ишIуагъэкIэ медицинэ, гъэсэныгъэ, нэмыкI фэIо-фа­шIэхэр шъолъырым зэрэщагъэцакIэхэрэм цIыфхэм еплъыкIэу фыряIэр къэнэфэщт.

— ПроектымкIэ зипшъэ­рылъхэр дэгъоу зыгъэцакIэ­хэрэр зэрифэшъуашэу къы­хэдгъэщынхэ, адрэхэр ахэм акIырыплъыхэзэ яIофшIэн нахь агъэлъэшын фае, — къы­Iуагъ Адыгеим и ЛIышъхьэ.

ТХЬАРКЪОХЪО Адам.