Лэжьыгъэм иIухыжьын Iофыгъо шъхьаI
АР-м иминистрэхэм я Кабинет зичэзыу игъэкIотыгъэ зэхэсыгъоу тыгъуасэ иIагъэм шъолъырымкIэ мэхьанэшхо зиIэ социальнэ Iофыгъохэр, пшъэрылъхэр зэшIохыгъэхэ зэрэхъурэм щатегущыIагъэх.
Ащ тхьамэтагъор щызэрихьагъ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат. Министерствэхэм, ведомствэхэм, къулыкъухэм анахьэу анаIэ зытырагъэтын фаехэ лъэныкъохэр республикэм ипащэ афигъэнэфагъэх.
Адыгеим и ЛIышъхьэ анахь мэхьанэшхо зэритыгъэхэм ащыщ лэжьыгъэм иIухыжьын республикэм зэрэщызэхэщагъэр, ащ ипэшIорыгъэшъ зэфэхьысыжьхэр. АР-м мэкъу-мэщымкIэ иминистрэу Владимир Свеженец къызэриIуагъэмкIэ, чIыгу гектар мини 109-м щапхъыгъэ фышъхьэ лэжьыгъэр Iуахыжьын фае, блэкIыгъэ илъэсым егъэпшагъэмэ, мы пчъагъэр мини 4-кIэ нахьыб. Непэрэ мафэм ехъулIэу лэжьыгъэм ипроцент 38-р Iуахыжьыгъ, зэкIэмкIи тонн мини 189-рэ аугъоижьыгъ. Бжыхьэ коц гектар мин 91-рэ Iуахыжьынэу щытмэ, къызыщаIожьыгъахэр гектар мин 29-рэ. Джащ фэдэу бжыхьэм хьэу апхъыгъэм ипроцент 98-рэ фэдиз Iуахыжьыгъ, мы культурэм чIыгу гектар 11600-рэ фэдиз еубыты, ащ щыщэу Iуахыжьыгъэр гектар 11394-рэ. ЗэкIэмкIи хьэ тонн мин 53-рэ аугъоижьыгъ, гектар телъытэу центнер 48,5-м ехъу къытыгъ.
АР-м и ЛIышъхьэ мыщ дэжьым анахьэу ынаIэ зытыридзагъэр лэжьыгъэр зэрылъ губгъохэм машIом закъыщиштэу зэрагъэунэфырэм игумэкIыгъо идэгъэзыжьын ары.
— Лэжьыгъэр къызщагъэкIырэ губгъохэм мыщ фэдизрэ машIом закъыщиштагъэу сыгу къэкIыжьырэп. Ахэм чIыпIэу аубытырэр бэп, ау ащ фэдэ гумэкIыгъо тиIэнэу щытэп. УФ-м ошIэ-дэмышIэ IофхэмкIэ и Министерствэ и ГъэIорышIапIэу республикэм щыIэм мы гумэкIыгъом идэгъэзыжьынкIэ шIуагъэ къытэу IофшIэныр зэхещэ. Ащ дакIоу хэбзэухъумэкIо къулыкъухэм, прокуратурэм мы Iофыгъом анаIэ нахь тырадзэн, ищыкIагъэ хъумэ, уголовнэ Iофхэр къызэIуахынхэ фае. Джащ фэдэу лэжьыгъэр зэрэIуахыжьырэ техникэм изытет шапхъэхэм адештэмэ зэрауплъэкIугъэ шIыкIэм пытагъэ хэлъэу къекIолIэгъэн фае, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Профильнэ ведомствэм ипащэу Александр Зыбкиным мыщ дэжьым къызэриIуагъэмкIэ, мы аужырэ тхьамафэм къыкIоцI лэжьыгъэр зэрылъ губгъохэм гъогогъуийрэ машIом закъыщиштагъэу агъэунэфыгъ. ГумэкIыгъоу къэуцухэрэр дэгъэзыжьыгъэнхэм фэшI блэкIыгъэ тхьамафэм Шэуджэн районым щыIагъэх, мы муниципалитетым ичIыпIи 9 ауплъэкIугъ. Джащ фэдэу Адыгэкъалэ, Тэхъутэмыкъое ыкIи Теуцожь районхэм мыщ фэдэ дэкIыгъо Iофтхьабзэр ащызэхащэнэу агъэнэфагъ.
— ЦIыфхэр дгъэпщынэнхэр арэп пшъэрылъ шъхьаIэу зыфэдгъэуцужьырэр, машIор къэмыхъуныр, мэкъумэщышIэхэм къагъэкIыгъэ лэжьыгъэр къэтыухъумэныр ары тиIофшIэнкIэ анахьэу тынаIэ зытетыр, — къыIуагъ ведомствэм ипащэ.
Мэкъумэщ чIыпIэхэм хэхъоныгъэхэр ашIынхэм ипрограммэ игъэцэкIэн 2020-рэ илъэсым сомэ миллион 749-рэ фэдиз республикэм щыпэIуагъэхьанэу агъэнафэ, ащ фытегъэпсыхьагъэхэ тхылъхэр агъэхьазырыгъэх.
ГумэкIыгъо зиIэхэу зыкъыфэзыгъэзэрэ цIыфхэм яIофыгъохэми республикэм ипащэ къащыуцугъ. ГущыIэм пае, Тэхъутэмыкъое районым ипсэупIэхэм ащыщхэм электричествэр охътэ гъэнэфагъэкIэ ащагъэкIуасэу къызэрэхэкIырэм епхыгъэу гъогогъу пчъагъэрэ КъумпIыл Мурат зыкъыфагъэзагъ. ЦIыфхэмкIэ мы Iофыгъом мэхьанэшхо зэриIэр къыдилъытэзэ, ащ фэгъэзагъэхэ къулыкъухэм республикэм ипащэ пшъэрылъхэр афишIыгъэх.
Лъэпкъ проектхэм ягъэцэкIэн, гъэсэныгъэм, медицинэм, зекIоным, псэолъэшIыным, шIыхьафхэм язэхэщэн, нэмыкI лъэныкъохэми япхыгъэхэ Iофыгъохэри планернэ зэхэсыгъом къыщаIэтыгъэх.
ТХЬАРКЪОХЪО Адам.