«Налмэсыр» тижъогъонэф
Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо академическэ къэшъокIо ансамблэу «Налмэсым» илъэс IофшIэгъур ыухыгъ.
— 2018 — 2019-рэ илъэс IофшIэгъур тэрыкIэ гъэшIэгъонэу щытыгъ, — къытиIуагъ «Налмэсым» ихудожественнэ пащэу, Абхъазым, Пшызэ язаслуженнэ артистэу, Адыгеим инароднэ артистэу Хъоджэе Аслъан.— IэкIыб къэралыгъохэм, Урысыем ишъолъырхэм тащыIагъ, концертхэр къащыттыгъэх, фестивальхэм тахэлэжьагъ.
— Концертхэр къызэрэшъутыгъэхэм адакIоу, зэлъыIэсыкIэ амалхэр жъугъэфедагъэх. Темыр Кавказым шъузэрэщыIагъэм тытегъэгущыIэба.
— Махачкала, Владикавказ, Налщык, Хьабэз тащыIагъ. Лъэпкъ шэн-хабзэхэр типчыхьэзэхахьэхэм къахэщыгъэх. Дагъыстан иансамблэ тыригъусэу концертыр республикэм къыщыттыгъ. Бэ тырамыгъашIэу Дагъыстан икъэшъуакIохэр Адыгеим щыIагъэх, тызэгъусэу концертыр Мыекъуапэ къыщыттыгъ.
— Зэхэт пчыхьэзэхахьэхэм лъэпкъ искусствэр къащыжъугъэлъэгъонымкIэ сыда анахьэу шъунаIэ зытежъугъэтырэр?
— Кавказ щыпсэухэрэ лъэпкъхэм культурэшхо яI. Лъэпкъ пэпчъ иискусствэ къызэриухъумэрэр, фольклорым къыпкъырыкIызэ лъэхъаным диштэу зэрэлъыхъо- рэр къыхэтэгъэщых.
— Искусствэм иамалхэр жъугъэфедэхэзэ, лъэпкъ зэпхыныгъэхэр зэрэжъугъэпытэрэр щыIэныгъэм щытэлъэгъу. «Лезгинкэр» Дагъыстан къикIыгъ, «Асъя кыа» зыфиIорэр Республикэу Коми ий.
— КъызгурэIо зыфапIорэр. Лъэпкъхэм яискусствэ зэфэдэп шъхьае, концертым зэдыхэлажьэхэзэ, яфольклор цIыфхэм алъагъэIэсын алъэкIы.
— Къырым ыуж Канадэ шъущыIагъ, фестивалым шъухэлэжьагъ.
— Урысыем Къырым къызэрэхэхьажьыгъэр къыдэтлъытэзэ, гъунэгъу шъолъырым тэкIо. ТикъашъохэмкIэ ташIэ зэрэхъугъэм тегъэгушIо. Канадэ фестивалэу щызэхащагъэм бэ къыхэтхыгъэр. Лъэпкъ искусствэм лъагъоу щыпхырыпщырэр щыIэныгъэм хэкIуакIэрэп. ЦIыфхэм шIукIэ агу укъэкIыжьыным фэшI мафэ къэс Iоф зыдэпшIэжьын фае.
Зэлъэпкъэгъухэм язэIукIэгъухэр
— Адыгэ культурэм ифестиваль Израиль зэрэщыкIуагъэм сыда къепIолIэщтыр?
— «Налмэсыр» ащ рагъэблагъи, адыгэу хэгъэгум исхэм таIукIагъ. Израиль щыпсэухэрэ адыгэ къуаджэхэу Кфар-Камэ, Рихьаные анахьэу къащыхэдгъэщырэр лъэпкъым итарихъ, шэн-хабзэхэр къызэраухъумэрэр ары. IэкIыб къэралыгъом адыгабзэр зэкIэми щызэрагъашIэ. Щысэ зэратепхыщтыри къахэщы.
Абхъазыр, Тыркуер…
— «Налмэсыр» Абхъазым зэрэщыIагъэм зэгъэпшэнхэр тигъэшIыгъэх.
— Республикэм нахьыбэрэ тыкIон фае. Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэр Абхъазым зэрэщыIагъэми мэхьэнэ ин етэты. Къош республикэм иартистхэри Адыгеим нахьыбэрэ къэкIонхэу фаех. Зы лъэпкъэу тызэрэщытыр зэхахьэхэм пчъагъэрэ къащытIуагъ, IаплIэу зэтщэкIырэр гум ифэбагъэу зэрэщытыр тизэIукIэгъухэм къахэщыгъ.
— Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Абхъазым, Тыркуем зэращыIагъэм, тизэпхыныгъэхэр гъэпытэгъэнхэмкIэ ар амалышIоу зэрэщытым уиеплъыкIэхэр къеIуалIэхэба.
— Республикэхэм япащэхэр зэIукIэхэу экономикэм, зекIоным, искусствэм, спортым атегущыIэхэ зыхъукIэ, тэ, творческэ купхэм, тиIофшIэн нахьышIоу зэрэзэхэтщэщтым тегупшысэ. Тыркуем тыщыIэу къэралыгъом иIэшъхьэтетхэр КъумпIыл Мурат къызэрэпэгъокIыгъэхэр, лъытэныгъэ ин къызэрэфашIырэр тлъэгъугъэх.
— Тижъогъонэфэу «Налмэсыр» икIэрыкIэу Тыркуем рагъэблагъи, джырэ- благъэ концертхэр къызэрэшъутыгъэхэр дунэе къэбарышIу хъугъэ.
— Ти ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат тыригъусэу Тыркуем тызэкIом, тикъашъохэр агу рихьыгъэх. Къашъом изакъоп къыхэдгъэщы тшIоигъор. Адыгэ шъуашэм идэхагъи къэдгъэлъэгъуагъ. Тыркуем исхэм афэгъэхьыгъэ къашъохэр, тишэн-хабзэхэр искусствэм ыбзэкIэ къэтIотэным тыпылъыгъ.
— Адыгабзэр зымышIэхэрэм искусствэм иамалхэмкIэ шъуадэгущыIагъ.
— Ары зэрэхъугъэр. ТапэкIи тызэлъыкIоным республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэр» чанэу зэрэхэлэжьагъэр сигуапэу къыхэсэгъэщы. Тыркуем исхэ тилъэпкъэгъухэм агу ихъыкIырэр зэбгъашIэ пшIоигъомэ, анэгу укIэплъэн фае.
— Аслъан, ащ фэдэ зэIукIэгъухэр тапэкIи зэхэшъущэнхэм фэшI лъапсэу шъушIыгъэр зэрэжъугъэпытэщтыр къэпIуагъэгоп.
— Нурбый, ар упчIэ дэгъу. Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, культурэмкIэ министрэу Аулъэ Юрэ, нэмыкIхэри зэлъыIэсыкIэ амалхэм якъэгъо- тын пылъых. Къашъом и Дунэе мафэ, Адыгэ Республикэм имэфэкIхэм, зэхахьэхэм тахэлэжьэщт. «Налмэсыр» гъогу тэрэз тетэу сэлъытэ.
— ТизэдэгущыIэгъу зыщытыухыщтым шъуищыкIэгъэ кадрэхэм ягъэхьазырын, гухэлъ благъэу шъуиIэхэм уакъытегущыIэ тшIоигъу.
— Кадрэхэм зэкIэ тиIофшIэн япхыгъ. Правительствэм тыфэраз, тищыкIэгъэ кадрэхэм якъыхэхынкIэ шIыкIэшIухэр къэтэгъотых. Адыгеим икъуаджэхэм нахьыбэрэ концертхэр ащызэхатщэхэ тшIоигъу. Непэ Краснодар краим ипсэупIэу Павловскэм концерт щытиIэщт, етIанэ шышъхьэIум нэс зыдгъэпсэфыщт.
— ШъуиконцертхэмкIэ цIыфхэр шъогъэгушIох, гъэхъэгъакIэхэр шъушIынхэу шъуфэтэIо.
— Тхьауегъэпсэу.
ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэм арытхэр: Хъоджэе Аслъан; «Налмэсыр» къэшъо.