Top.Mail.Ru

«Налмэсыр» тижъогъонэф

Image description

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо академи­че­скэ къэшъокIо ансамблэу «Налмэсым» илъэс IофшIэ­гъур ыухыгъ.

— 2018 — 2019-рэ илъэс Iоф­шIэгъур тэрыкIэ гъэшIэгъонэу щытыгъ, — къытиIуагъ «Нал­мэсым» ихудожественнэ пащэу, Абхъазым, Пшызэ язаслуженнэ артистэу, Адыгеим инароднэ артистэу Хъоджэе Аслъан.— IэкIыб къэралыгъохэм, Урысыем ишъолъырхэм тащыIагъ, кон­цертхэр къащыттыгъэх, фестивальхэм тахэлэжьагъ.

— Концертхэр къызэрэ­шъутыгъэхэм адакIоу, зэлъыIэсыкIэ амалхэр жъу­гъэфедагъэх. Темыр Кавказым шъузэрэщыIа­гъэм тытегъэгущыIэба.

— Махачкала, Владикавказ, Налщык, Хьабэз тащыIагъ. ­Лъэпкъ шэн-хабзэхэр типчыхьэзэхахьэ­хэм къахэщыгъэх. Дагъыстан иан­­самблэ тыригъусэу концертыр республикэм къыщыттыгъ. Бэ тырамыгъашIэу Дагъыстан икъэшъуакIохэр Адыгеим щыIагъэх, тызэгъусэу концертыр Мыекъуапэ къыщыттыгъ.

— Зэхэт пчыхьэзэхахьэхэм лъэпкъ искусствэр къащы­жъугъэлъэгъонымкIэ сыда анахьэу шъунаIэ зытежъугъэтырэр?

— Кавказ щыпсэухэрэ лъэпкъ­хэм культурэшхо яI. Лъэпкъ пэпчъ иискусствэ къызэриухъумэрэр, фольклорым къыпкъырыкIызэ лъэхъаным диштэу зэрэлъыхъо- рэр къыхэтэгъэщых.

— Искусствэм иамалхэр жъугъэфедэхэзэ, лъэпкъ зэпхыныгъэхэр зэрэжъугъэпытэрэр щыIэныгъэм щы­тэлъэгъу. «Лезгинкэр» Дагъыстан къикIыгъ, «Асъя кыа» зыфиIорэр Рес­­публи­кэу Коми ий.

— КъызгурэIо зыфапIорэр. Лъэпкъхэм яискусствэ зэфэдэп шъхьае, концертым зэдыхэла­жьэхэзэ, яфольклор цIыфхэм алъагъэIэсын алъэкIы.

— Къырым ыуж Канадэ шъущыIагъ, ­фестивалым шъухэлэжьагъ.

— Урысыем ­Къырым къызэ­рэхэхьажьыгъэр къыдэтлъытэзэ, гъу­нэгъу шъолъырым тэкIо. Тикъа­шъохэмкIэ ташIэ зэрэхъугъэм те­гъэгушIо. Канадэ фестивалэу щы­зэ­хащагъэм бэ къы­хэтхыгъэр. Лъэпкъ искусствэм лъа­гъоу щыпхырыпщырэр щыIэны­гъэм хэкIуакIэрэп. ЦIыфхэм шIукIэ агу укъэкIыжьыным фэшI мафэ къэс Iоф зыдэ­пшIэжьын фае.

Зэлъэпкъэгъухэм язэIукIэгъухэр

— Адыгэ культу­рэм ифестиваль Израиль зэрэщыкIуагъэм сыда къепIо­лIэщтыр?

— «Налмэсыр» ащ рагъэблагъи, адыгэу хэгъэгум исхэм та­IукIагъ. Израиль щыпсэухэрэ адыгэ къуаджэхэу Кфар-Камэ, Рихьаные анахьэу къащыхэдгъэщырэр лъэпкъым итарихъ, шэн-хабзэхэр къызэраухъумэрэр ары. IэкIыб къэралыгъом адыгабзэр зэкIэми щызэрагъашIэ. Щысэ зэ­ратепхыщтыри къахэщы.

Абхъазыр, Тыркуер…

— «Налмэсыр» Абхъазым зэрэщыIагъэм зэгъэпшэнхэр тигъэшIыгъэх.

— Республикэм нахьыбэрэ ты­кIон фае. Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэр Абхъазым зэрэщыIагъэми мэхьэнэ ин етэты. Къош республикэм иартистхэри Адыгеим нахьыбэрэ къэкIонхэу фаех. Зы лъэпкъэу тызэрэщытыр зэхахьэхэм пчъагъэрэ къащы­т­Iуагъ, IаплIэу зэтщэкIырэр гум ифэбагъэу зэрэщытыр тизэIукIэгъухэм къахэщыгъ.

— Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Абхъазым, Тыркуем зэращыIа­гъэм, тизэпхыныгъэхэр ­гъэпытэгъэнхэмкIэ ар ­амалышIоу зэрэщытым уиеплъыкIэхэр къеIуалIэ­хэба.

— Республикэхэм япащэхэр зэIукIэхэу экономикэм, зекIоным, искусствэм, спортым атегущыIэхэ зыхъукIэ, тэ, творческэ купхэм, тиIофшIэн нахьышIоу зэрэзэхэт­щэщтым тегупшысэ. Тыркуем ты­щыIэу къэралыгъом иIэшъхьэтетхэр КъумпIыл Мурат къызэ­рэпэгъокIыгъэхэр, лъытэныгъэ ин къызэрэфашIырэр тлъэгъугъэх.

— Тижъогъонэфэу «Нал­мэсыр» икIэрыкIэу Тыр­куем рагъэблагъи, джырэ- благъэ концертхэр къызэ­рэшъутыгъэхэр дунэе къэ­бары­шIу хъугъэ.

— Ти ЛIышъхьэу КъумпIыл Му­рат тыригъусэу Тыркуем тызэ­кIом, тикъашъохэр агу рихьыгъэх. Къашъом изакъоп къыхэдгъэщы тшIоигъор. Адыгэ шъуашэм идэхагъи къэдгъэлъэгъуагъ. Тыркуем исхэм афэгъэхьыгъэ къашъохэр, тишэн-хабзэхэр искусствэм ыбзэ­кIэ къэтIотэным тыпылъыгъ.

— Адыгабзэр зымышIэ­хэ­рэм искусствэм иамалхэмкIэ шъуадэгущыIагъ.

— Ары зэрэхъугъэр. ТапэкIи тызэлъыкIоным республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэр» чанэу зэрэхэлэжьагъэр сигуапэу къыхэсэгъэщы. Тыркуем исхэ тилъэпкъэгъухэм агу ихъыкIырэр зэбгъашIэ пшIоигъомэ, анэгу укIэплъэн фае.

— Аслъан, ащ фэдэ зэIукIэ­гъухэр тапэкIи зэхэшъущэнхэм фэшI лъапсэу шъу­шIы­гъэр зэрэжъугъэпытэщтыр къэпIуагъэгоп.

— Нурбый, ар упчIэ дэгъу. Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, культурэмкIэ ми­нистрэу Аулъэ Юрэ, нэмыкIхэри зэлъыIэсыкIэ амалхэм якъэгъо- тын пылъых. Къашъом и Дунэе мафэ, Адыгэ Республикэм имэфэкIхэм, зэхахьэхэм тахэлэ­жьэщт. «Налмэсыр» гъогу тэрэз тетэу сэлъытэ.

— ТизэдэгущыIэгъу зыщытыухыщтым шъуищыкIэгъэ кадрэхэм ягъэхьазырын, гухэлъ благъэу шъуиIэхэм уакъытегущыIэ тшIоигъу.

— Кадрэхэм зэкIэ тиIофшIэн япхыгъ. Правительствэм тыфэраз, тищыкIэгъэ кадрэхэм якъы­хэхынкIэ шIыкIэшIухэр къэтэ­гъотых. Адыгеим икъуаджэхэм нахьыбэрэ концертхэр ащызэхатщэхэ тшIоигъу. Непэ Краснодар краим ипсэупIэу Павловскэм концерт щытиIэщт, етIанэ шы­шъхьэIум нэс зыдгъэпсэфыщт.

— ШъуиконцертхэмкIэ цIыфхэр шъогъэгушIох, гъэ­хъэгъакIэхэр шъушIынхэу шъуфэтэIо.

— Тхьауегъэпсэу.

ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэм арытхэр: Хъоджэе Аслъан; «Налмэсыр» къэшъо.