Top.Mail.Ru

ШыкIэпщынэр щагъэбзэрабзэ

Image description

ИскусствэхэмкIэ Адыгэ республикэ кIэлэцIыкIу еджапIэу Лъэцэрыкъо Кимэ ыцIэ зыхьырэр мыгъэ къэзыухыгъэхэр къычIатIупщыгъэх.

ЕджапIэм ипащэу Андзэрэкъо Марзет зэхахьэм къыщиIуагъ кIэлэеджакIохэм яшIэныгъэхэм ахагъэхъонымкIэ амалышIухэр яIэ зэрэхъугъэр. Абрэдж Гощэфыжь, Ирина Рожковар, Чэсэбый Тэмарэ, ГъукIэ Замудин, Шъхьэ­бэцэ Маринэ, фэшъхьаф кIэлэегъаджэхэм ясэнэхьаткIэ илъэсыбэ хъугъэу Iоф ашIэ.

Эдуард Фирсовым ригъэджэрэ Даниил Штомпель эстрадэ орэдымкIэ ыкIи трубэмкIэ орэды­шъор гъэжъынчыгъэнымкIэ еджапIэм икъутамэхэр «5-кIэ» къыухыгъэх. ЗэкIэмкIи диплом плъыжь 14 еджакIохэм афагъэшъошагъ.

IорыIуатэмкIэ къутамэр къэзыухыгъэхэм диплом плъыжьи 6 аратыжьыгъ. Ахэр илъэси 5 — 7 еджагъэх. Гъогъо Дамир, Пащтэ Гупсэ, ЛIыбзыу Джанти ясэнэхьат зыфагъасэзэ, Адыгэ Республи­-кэм, Къыблэм, Урысыем язэнэ­къокъухэм, Дунэе фестивальхэм ахэлэжьагъэх. Пащтэ Гупсэ Темыр Кавказым апэрэ чIыпIэр къыщыдихыгъ. Фестивалэу «Адыгеим ижъогъожъыехэм» хагъэунэфыкIырэ чIыпIэр къыщихьыгъ.

ЕджапIэр нахьыпэкIэ къэзыухыгъэ ЛIыбзыу Щан ансамблэу «Нартым» къыщэшъо, Адыгэ къэралыгъо университетым чIэхьагъэу ишIэныгъэхэм ахегъа­хъо. ЛIыбзыу Джанти пхъэкIычау, жъыум зэрэпылъыр бэмэ агъэшIагъо, къыщэтхъух.

ШыкIэпщынаохэу Гъуагъо Дамиррэ Пащтэ Гупсэрэ Казахстан щыкIогъэ Дунэе зэнэкъокъум лауреат щыхъугъэх. Д. Гъуагъом Санкт-Петербург щызэхащэгъэ зэнэкъокъушхом щытхъуцIэр къы­щыфагъэшъошагъ.

Орэдышъор къапкъырэхьэ

ШыкIэпщынэм ибзэпсхэр агъэ­жъынчыхэзэ, Гъуагъо Дамири Пащтэ Гупси ижъырэ адыгэ орэдхэр къырагъаIохэ зыхъукIэ, лъэпкъ мэкъамэхэр апкъырэхьэх, гукIэ орэдышъор къаIо, макъэм зырагъэIэты.

Дунаим щызэлъашIэрэ къэшъо­кIо ансамблэу «Налмэсым» иоркестрэ Гъогъо Дамири, Пащтэ Гупси рагъэблэгъагъэх. КIэлэ­еджакIох нахь мышIэми, концерт игъэкIотыгъэхэм ахэлажьэх.

Бзэр, хабзэр…

IорыIуатэмкIэ къутамэм ипащэу Чэсэбый Тэмарэ, жэбзэ-хабзэмкIэ егъэджакIохэу Шъхьэбэцэ Маринэ, Къэлэшъэо Аидэ, къэшъуакIохэр зыгъэсэрэ Сихъу Иннэ, пщынэм ишъэфхэр языгъэ­шIэрэ пщынаоу ГъукIэлI Батыр, музыкэм итеорие языгъэхьырэ Бахтинэ Зарэт, шыкIэпщынаохэм якIэлэегъаджэу ГъукIэ Замудин, нэмыкIхэм яIофшIагъэ зэфэпхьысыжьмэ, шэпхъэ гъэнэфагъэхэм адырагъаштэзэ егъэджэныр зэрэзэхащэрэм уасэ фэошIы.

Ижъырэ адыгэ орэдхэу Саусэрыкъо, Шэбатныкъо, нэмыкIхэм афэгъэхьыгъэхэр Чэсэбый Тэмарэ кIэлэеджакIохэм арегъашIэ.

ГъукIэ Замудин шыкIэпщынэм игъэфедакIэ къафиIуатэзэ, пэсэрэ шыкIэпщынаохэу КIыкI Ас­лъанбэч, Нэгъуцу Индрысэ, Мэрэтыкъо Аслъан, Лъэцэрыкъо Хьарунэ, нэмыкIхэм лъэпкъ искусствэм лъэужэу къыщагъэнагъэм еджакIохэр щегъэгъуазэх. Непэрэ щыIэкIэ-псэукIэмрэ блэкIыгъэ уахътэмрэ язэпхыныгъэхэм къапкъырыкIызэ, лъэпкъ искусствэм ибаиныгъэхэм гукIэ ахещэх.

Абыдэ Артур, ЛIыбзыу Аслъан, Нэгырэкъо Казбек — ахэр кIэлэеджакIохэм ашIэх, яупчIэжьэгъух. ШыкIэпщынэм иамалхэр нахьышIоу гъэфедэгъэнхэм пы­лъых. Ижъырэ шыкIэпщынэм бзэпситIу щагъэфедэщтыгъэр. Уахътэр зэ­рэлъыкIуатэрэр, музыкальнэ искусствэм зэхъокIыныгъэхэр зэ­рэфэхъухэрэр къыдалъытэхи, бзэпси 4 шыкIэпщынэм щагъэфедэу рагъэжьагъ.

КIэрэщэ Тембот ытхыгъэ «Шыу закъом» Суандэ къызэрэщигъэлъагъорэм бэмэ уарегъэгупшысэ. Пшъашъэм пщынэтIаркъомкIэ орэдышъор къызэрэригъаIощтыгъэм Пащтэ Гупсэ щысэ тыри­хыгъ, зыфигъэсагъ.

Хэт сыда къыхихыщтыр?

КIэлэегъаджэхэм, ны-тыхэм, еджакIохэм гущыIэгъу тафэхъугъ. ИскусствэхэмкIэ еджапIэр къэзыухырэмэ сэнэхьатэу къыхахыщтым тыкIэупчIагъ. Гъогъо Дамир искусствэхэмкIэ республикэ колледжым чIэхьан имурад. Искусствэм епхыгъэ сэнэхьатыр къыхэзыхы зышIоигъохэр еджа­кIохэм ахэтых, ау юрист хъунэу фаехэри, экономикэмрэ бизнесымрэ зафагъэзэнэу мурад зы­шIыгъэхэри къахэкIыгъэх.

— Сыд фэдэ сэнэхьат къыхахыщтми, тэ анахьэу тынаIэ зытетыр едгъаджэхэрэр цIыфышIу зэрэхъущтхэр, хэгъэгум ищыкIагъэхэу зэрэщыIэхэр зыдашIэжьыныр ары, — къытиIуагъ Андзэ­рэкъо Марзет.

КъэкIощт илъэс еджэгъум кIэлэегъаджэхэм зыфагъэхьазыры. ИскусствэхэмкIэ республикэ еджа­пIэм аштэщтхэр къыхахы­гъэх. Лъэцэрыкъо Кимэ фэдэ музыкант цIэрыIохэр непэрэ кIэ­лэцIыкIухэм къахэкIынхэу тэгугъэ. Живописым, бгъэфедэн плъэкIырэ искусствэм, нэмыкIхэм афагъэсэщтхэм ясэнаущыгъэ къызэIуахынэу амалышIухэр яIэх.

ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэр еджапIэм къыщытетхыгъэх