ШыкIэпщынэр щагъэбзэрабзэ
ИскусствэхэмкIэ Адыгэ республикэ кIэлэцIыкIу еджапIэу Лъэцэрыкъо Кимэ ыцIэ зыхьырэр мыгъэ къэзыухыгъэхэр къычIатIупщыгъэх.
ЕджапIэм ипащэу Андзэрэкъо Марзет зэхахьэм къыщиIуагъ кIэлэеджакIохэм яшIэныгъэхэм ахагъэхъонымкIэ амалышIухэр яIэ зэрэхъугъэр. Абрэдж Гощэфыжь, Ирина Рожковар, Чэсэбый Тэмарэ, ГъукIэ Замудин, Шъхьэбэцэ Маринэ, фэшъхьаф кIэлэегъаджэхэм ясэнэхьаткIэ илъэсыбэ хъугъэу Iоф ашIэ.
Эдуард Фирсовым ригъэджэрэ Даниил Штомпель эстрадэ орэдымкIэ ыкIи трубэмкIэ орэдышъор гъэжъынчыгъэнымкIэ еджапIэм икъутамэхэр «5-кIэ» къыухыгъэх. ЗэкIэмкIи диплом плъыжь 14 еджакIохэм афагъэшъошагъ.
IорыIуатэмкIэ къутамэр къэзыухыгъэхэм диплом плъыжьи 6 аратыжьыгъ. Ахэр илъэси 5 — 7 еджагъэх. Гъогъо Дамир, Пащтэ Гупсэ, ЛIыбзыу Джанти ясэнэхьат зыфагъасэзэ, Адыгэ Республи-кэм, Къыблэм, Урысыем язэнэкъокъухэм, Дунэе фестивальхэм ахэлэжьагъэх. Пащтэ Гупсэ Темыр Кавказым апэрэ чIыпIэр къыщыдихыгъ. Фестивалэу «Адыгеим ижъогъожъыехэм» хагъэунэфыкIырэ чIыпIэр къыщихьыгъ.
ЕджапIэр нахьыпэкIэ къэзыухыгъэ ЛIыбзыу Щан ансамблэу «Нартым» къыщэшъо, Адыгэ къэралыгъо университетым чIэхьагъэу ишIэныгъэхэм ахегъахъо. ЛIыбзыу Джанти пхъэкIычау, жъыум зэрэпылъыр бэмэ агъэшIагъо, къыщэтхъух.
ШыкIэпщынаохэу Гъуагъо Дамиррэ Пащтэ Гупсэрэ Казахстан щыкIогъэ Дунэе зэнэкъокъум лауреат щыхъугъэх. Д. Гъуагъом Санкт-Петербург щызэхащэгъэ зэнэкъокъушхом щытхъуцIэр къыщыфагъэшъошагъ.
Орэдышъор къапкъырэхьэ
ШыкIэпщынэм ибзэпсхэр агъэжъынчыхэзэ, Гъуагъо Дамири Пащтэ Гупси ижъырэ адыгэ орэдхэр къырагъаIохэ зыхъукIэ, лъэпкъ мэкъамэхэр апкъырэхьэх, гукIэ орэдышъор къаIо, макъэм зырагъэIэты.
Дунаим щызэлъашIэрэ къэшъокIо ансамблэу «Налмэсым» иоркестрэ Гъогъо Дамири, Пащтэ Гупси рагъэблэгъагъэх. КIэлэеджакIох нахь мышIэми, концерт игъэкIотыгъэхэм ахэлажьэх.
Бзэр, хабзэр…
IорыIуатэмкIэ къутамэм ипащэу Чэсэбый Тэмарэ, жэбзэ-хабзэмкIэ егъэджакIохэу Шъхьэбэцэ Маринэ, Къэлэшъэо Аидэ, къэшъуакIохэр зыгъэсэрэ Сихъу Иннэ, пщынэм ишъэфхэр языгъэшIэрэ пщынаоу ГъукIэлI Батыр, музыкэм итеорие языгъэхьырэ Бахтинэ Зарэт, шыкIэпщынаохэм якIэлэегъаджэу ГъукIэ Замудин, нэмыкIхэм яIофшIагъэ зэфэпхьысыжьмэ, шэпхъэ гъэнэфагъэхэм адырагъаштэзэ егъэджэныр зэрэзэхащэрэм уасэ фэошIы.
Ижъырэ адыгэ орэдхэу Саусэрыкъо, Шэбатныкъо, нэмыкIхэм афэгъэхьыгъэхэр Чэсэбый Тэмарэ кIэлэеджакIохэм арегъашIэ.
ГъукIэ Замудин шыкIэпщынэм игъэфедакIэ къафиIуатэзэ, пэсэрэ шыкIэпщынаохэу КIыкI Аслъанбэч, Нэгъуцу Индрысэ, Мэрэтыкъо Аслъан, Лъэцэрыкъо Хьарунэ, нэмыкIхэм лъэпкъ искусствэм лъэужэу къыщагъэнагъэм еджакIохэр щегъэгъуазэх. Непэрэ щыIэкIэ-псэукIэмрэ блэкIыгъэ уахътэмрэ язэпхыныгъэхэм къапкъырыкIызэ, лъэпкъ искусствэм ибаиныгъэхэм гукIэ ахещэх.
Абыдэ Артур, ЛIыбзыу Аслъан, Нэгырэкъо Казбек — ахэр кIэлэеджакIохэм ашIэх, яупчIэжьэгъух. ШыкIэпщынэм иамалхэр нахьышIоу гъэфедэгъэнхэм пылъых. Ижъырэ шыкIэпщынэм бзэпситIу щагъэфедэщтыгъэр. Уахътэр зэрэлъыкIуатэрэр, музыкальнэ искусствэм зэхъокIыныгъэхэр зэрэфэхъухэрэр къыдалъытэхи, бзэпси 4 шыкIэпщынэм щагъэфедэу рагъэжьагъ.
КIэрэщэ Тембот ытхыгъэ «Шыу закъом» Суандэ къызэрэщигъэлъагъорэм бэмэ уарегъэгупшысэ. Пшъашъэм пщынэтIаркъомкIэ орэдышъор къызэрэригъаIощтыгъэм Пащтэ Гупсэ щысэ тырихыгъ, зыфигъэсагъ.
Хэт сыда къыхихыщтыр?
КIэлэегъаджэхэм, ны-тыхэм, еджакIохэм гущыIэгъу тафэхъугъ. ИскусствэхэмкIэ еджапIэр къэзыухырэмэ сэнэхьатэу къыхахыщтым тыкIэупчIагъ. Гъогъо Дамир искусствэхэмкIэ республикэ колледжым чIэхьан имурад. Искусствэм епхыгъэ сэнэхьатыр къыхэзыхы зышIоигъохэр еджакIохэм ахэтых, ау юрист хъунэу фаехэри, экономикэмрэ бизнесымрэ зафагъэзэнэу мурад зышIыгъэхэри къахэкIыгъэх.
— Сыд фэдэ сэнэхьат къыхахыщтми, тэ анахьэу тынаIэ зытетыр едгъаджэхэрэр цIыфышIу зэрэхъущтхэр, хэгъэгум ищыкIагъэхэу зэрэщыIэхэр зыдашIэжьыныр ары, — къытиIуагъ Андзэрэкъо Марзет.
КъэкIощт илъэс еджэгъум кIэлэегъаджэхэм зыфагъэхьазыры. ИскусствэхэмкIэ республикэ еджапIэм аштэщтхэр къыхахыгъэх. Лъэцэрыкъо Кимэ фэдэ музыкант цIэрыIохэр непэрэ кIэлэцIыкIухэм къахэкIынхэу тэгугъэ. Живописым, бгъэфедэн плъэкIырэ искусствэм, нэмыкIхэм афагъэсэщтхэм ясэнаущыгъэ къызэIуахынэу амалышIухэр яIэх.
ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэр еджапIэм къыщытетхыгъэх