Лъыхъоныр лъагъэкIуатэ
ЖъоныгъуакIэм и 24-м къыщегъэжьагъэу амыгъотыжьырэ Дарья Шопинам илъыхъунхэр щагъэтыгъэхэп, ахэм къахэлажьэрэмэ япчъагъэ хэхъо. Илъэс 16 зыныбжь пшъэшъэ ныбжьыкIэр зыщеджэщтыгъэ Мыекъопэ ЛИЦЕЕУ № 34-м мафэм сыхьатыр 12-м ежьагъэу къычIэкIыжьыгъ, ау унэм нэсыжьыгъэп. 
Дарья Шопинар илъэгагъэкIэ гурыт, ынэхэр уцышъох, ышъхьац фыжьышъу. Гъончэдж шIуцIэ, джэнэ фыжь ыкIи Iашъхьэ зыпыт кофтэ шхъуантIэ щыгъыгъэх. Шъо плъыжьыр ыкIи ежьашъор зыхэдэгъэ Iалъмэкъыр ыIыгъыгъ.
ГумэкIыгъошхом зэрэреспубликэу зэлъикIугъ. Лъыхъон Iофтхьабзэм къыхэлажьэхэрэр нахьыбэ мэхъу зэпыт. АР-м ихэбзэухъумэкIо къулыкъухэм ямызакъоу, волонтерхэр, лъыхъун-къэгъэнэжьын отрядэу «Лиза Алерт» зыфиIорэр, «Шыу Хасэм» хэтхэр, пстэури зэгъусэу зыуж итхэр зы — пшъэшъэжъыер псаоу къагъотыжьыныр ары.
Инэплъэгъу ригъэкIырэп
Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат гумэкIыгъор инэплъэгъу ригъэкIырэп. ХэбзэухъумэкIо къулыкъухэм япащэхэм зэIукIэгъу адыриIагъ, пшъэшъэжъыем икъэгъотыжьынкIэ IофшIэныр нахь агъэлъэшынэу, шIоигъоныгъэ зиIэу пшъашъэм илъыхъун хэлажьэхэрэм яIо зэхэлъэу Iофтхьабзэр зэхащэнэу къяджагъ.
— Лъыхъон Iофтхьабзэхэм къахэлажьэхэрэм рэзэныгъэ гущыIэхэр атефэх. Анахьэу къыхэзгъэщы сшIоигъор гъунэгъу шъолъырхэм къарыкIыгъэхэр ары, — Интернет нэкIубгъохэмкIэ цIыфхэм закъыфигъэзагъ КъумпIыл Мурат. — Дарье янэ-ятэхэм ягумэкIыгъо адэтэгощы, пшъэшъэжъыер къагъотыжьыным тыщэгугъы. 
Уголовнэ Iоф къызэIуахыгъ
Илъэс 16 зыныбжь пшъэшъэжъыер зэрэкIодыгъэм епхыгъэу следственнэ къулыкъухэм уголовнэ Iоф къызэIуахыгъ. ХэбзэухъумакIохэм къызэраIорэмкIэ, зэфэхьысыжь горэ пшIыныр джыри жьы. Мыщ телъхьапIэ фэхъун ылъэкIыщтыр зэфэшъхьаф. ГущыIэм пае, социальнэ джэгунхэм пшъэшъэжъыер ахэхьагъэмэ, Урысыем ишъолъырхэм ащыщхэм ащагъэунэфэу къыхэкIыгъэмэ, зыныбжь имыкъугъэхэм янэ-ятэхэм зашIуагъэбылъын джэгукIэ горэм хэтмэ, нэмыкIхэр.
ЖъоныгъуакIэм и 24-м пчэдыжьым сыхьатыр 12-м такъикъи 5-кIэ зыщежьагъэм къыщыублагъэу 12 хъункIэ такъикъ 20 иIэжь охъуфэ видеорегистаторхэр зэрытхэ автомобильхэу урамхэу Пушкиным (Лениным ыцIэ зыхьырэм къыщегъэжьагъэу Котовскэм нэс) ыкIи Победэм (Пушкиным къыщегъэжьагъэу Первомайскэм нэс) арычъагъэхэм къэбар горэ аIэкIэлъын алъэкIыщт. Пшъэшъэжъыем фэгъэхьыгъэ къэбар зышIэрэ е зыгорэ зылъэгъугъэхэр телефон номерхэу (8772) 59-64-00, 59-65-11, 56-04-20, 8-918-421-60-22 е 02-м къытеонхэу къяджэх.
Мыекъуапэ иполицие икъулыкъушIэ 60-м ехъу Дарья Шопинам лъэхъух. Уголовнэ розыскым иоперативникхэм, участковэ уполномоченнэхэм, нэмыкIхэми Iофтхьэбзэ гъэнэфагъэхэр рагъэкIокIых. АР-м
хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ иподразделениехэм, уголовнэ розыскым игъэIорышIапIэ икъулыкъушIэхэр ахэм IэпыIэгъу афэхъух. Джащ фэдэу пшъэшъэжъыем фэгъэхьыгъэ къэбар аIэкIагъэхьагъ Краснодар ыкIи Ставрополь крайхэм яхэбзэухъумакIохэм. Мы уахътэм зылъыхъухэрэр зыдэкIон ылъэкIыщыгъэ чIыпIэхэр зэкIэ къаплъыхьагъэх. Шъхьэгуащэ инэпкъитIу ауплъэкIугъ, Мыекъопэ ГЭС-м къыщегъэжьагъэу станицэу Ханскэм нэс мыщ дэжьым полицейскэхэм IэпыIэгъу къафэхъугъэх УФ-м ошIэ-дэмышIэ IофхэмкIэ и Министерствэ и Адыгэ лъыхъон-къэгъэнэжьын отряд иIофышIэхэр. Джащ фэдэу къэзыбыбыхьэхэрэ пкъыгъохэри агъэфедэх. Мыекъуапэ иIэгъо-благъохэм ащамыухыгъэхэ псэуалъэхэр, псыубытыпIэхэм янэпкъхэр, мэзыр къаплъыхьагъэх.
Волонтерхэр чанэу къыхэлажьэх
ЫпэкIэ къызэрэщытIуагъэу, хэбзэухъумэкIо къулыкъум волонтерхэр, лъыхъун къэгъэнэжьын отрядэу «Лиза Алерт» зыфиIорэр, «Шыу Хасэм» хэтхэр иIэпыIэгъух. Краснодар, Ставрополь, Лабинскэ, нэмыкI къалэхэми къарыкIыгъэхэ ныбжьыкIэхэр Дарья Шопинам лъыхъухэрэм ахэтых. Мыекъуапэ иурамэу Подлесная 3а-м тыгъуасэ щызэрэугъоигъэх ыкIи мэзыр игъэкIотыгъэу къаплъыхьагъ.
«Лиза Алерт» зыфиIорэм икоординаторэу Николай Бронскэм тызэрэщигъэгъозагъэмкIэ, ятIонэрэ чэщ-зымафэ хъугъэ купыр республикэм зыщыIэр. Ежьхэр нэбгыри 7 хъухэу къэкIуагъэх, волонтерхэр яIэпыIэгъоу лъыхъон Iофтхьабзэхэр зэхащэх.
— Апэрэ мафэу мыщ тызыщыIагъэм, жъоныгъуакIэм и 27-м, нэбгырэ 200-м ехъу лъыхъоным къыхэлэжьагъ, — къытфеIуатэ Николай Бронскэм. — Мэздахэм тыщылъыхъуагъ, непи тызынэмысыгъэхэ чIыпIэхэм апытыдзэжьыныр тигухэлъ. ОшIэ-дэмышIэ IофхэмкIэ гъэIорышIапIэм икъулыкъушIэхэм псыхъоу Шъхьэгуащэ инэпкъхэм ащылъыхъуагъэх. Пшъэрылъ гъэнэфагъэхэу зыфэтшIыжьхэрэм атетэу тиIофшIэн зэхэтэщэ.
ШIоигъоныгъэ иIэу пшъэшъэжъыем лъыхъунэу къекIолIагъэхэм ащыщэу Галлия Долговам гущыIэгъу тыфэхъугъ. Бзылъфыгъэм Дарье зэрэкIодыгъэр социальнэ хъытыумкIэ ылъэгъугъ.
— Зыгорэм кIуагъэу къэкIожьыным сыщыгугъыгъ, ау блыпэм джыри къызэрамыгъотыжьыгъэр зысэлъэгъум нахь сыкъэгумэкIыгъ, — къытфеIуатэ ащ. — Iоф зыщысшIэрэ чIыпIэм зыкъязгъэтIупщыгъэу непэ лъыхъохэрэмэ сахэтыщт. Сабый уиIэ зыхъукIэ ны-тыхэм агу дэхъыкIырэр зэхэошIэ. Ахэм къинэу непэ ащэчырэр къэIогъуай. Сэри мыщ фэдэ чIыпIэ ситыгъ, ащ къыхэкIэу гумэкIыгъоу зыхэтхэр къызгурэIо. Илъэси 5 ыныбжьэу сипшъашъэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэм чIэкIи зигъэбылъыгъагъ. А мафэм дунаир ушъорэкIыгъэу къысщыхъугъагъ. Силъфыгъэ цIыкIу мэфэныкъокIэ къэдгъотыжьыгъ, ау гумэкIыгъоу сызхэфэгъагъэр джыри сщыгъупшагъэп.
Адыгэ къэралыгъо университетым иколледж щеджэхэрэ студентхэри пшъэшъэжъыем лъыхъурэмэ ахэтых. Я 2-рэ курсым исхэ ныбжьыкIэхэм къэбарыр зэрэзэхахэу купым къыхэхьагъэх.
— ЧIыпIэ къин ифагъэм амалэу уиIэмкIэ IэпыIэгъу уфэхъун фае, — къаIуагъ Ксения Костинамрэ Брыцу Бэллэрэ. — Тэри тишIуагъэ ядгъэкIынэу непэ тыкъэкIуагъ.
«Красный крест» зыфиIорэ организацием Iоф щызышIэрэ Юлия Вахваловам къызэриIорэмкIэ, пшъэшъэжъыер зэрэкIодыгъэр ИнтернетымкIэ ылъэгъугъ, ау апэрэ мафэм къэкIожьыным щыгугъыгъ.
— Унэм къызэримыгъэзэжьыгъэр зызэхэсэхым лъыхъорэмэ гъусэ сакъыфэхъугъ, — игущыIэ лъегъэкIуатэ Юлие. — Къыхэзгъэщы сшIоигъу цIыфхэм гулъытэ ин зэряIэр. Купхэм загощыгъэу зэфэшъхьаф чIыпIэхэм ащылъэхъух.
ГумэкIыгъом пстэури зэрипхыгъэ фэдэх. Шъхьадж ыIэ къихьащтымкIэ IэпыIэгъу афэхъу шIоигъу. Лъыхъон Iофтхьабзэхэм къахэлэжьэнхэ зымылъэкIыхэрэр псы е гъомылапхъэхэр къахьых, амалэу яIэмкIэ пстэури зэдеIэжьы. Лъэпкъ гвардием икъулыкъушIэхэу, мы мафэм Iоф зымышIэхэрэр волонтерхэм ягъусэхэу мэлъыхъох. ТиIофшIэгъу ахэм ахэт. Ащ тызэрэщигъэгъозагъэмкIэ, шэмбэтым къыщегъэжьагъэу волонтерхэм ягъусэу лъыхъон Iофтхьабзэхэм ахэлажьэ. Алексей Курдиновым Дарье республикэм исхэр зэрэлъыхъухэрэр зызэхехым Лабинскэ къикIыгъэу IэпыIэгъу афэхъу.
Ипшъашъэ лъыхъухэрэм тыр афэраз
Мыекъуапэ иурамэу Подлесная 3а-м щызэрэугъоигъэхэ волонтерхэм Дарье ятэ къахэхьагъ. Ащ тэри гущыIэгъу тыфэхъугъ. Андрей къызэриIуатэрэмкIэ, ипшъашъэ IорышIэу щыт. Шапхъэхэм адиштэу мэзекIо, мытэрэзыныгъэ къыхэфагъэуи къышIэжьырэп. ЧIыопсым къыщикIухьаныр икIас, ау ымышIэхэрэ чIыпIэхэм изакъоу ащыплъэгъущтэп. Хэтрэ ныбжьыкIи фэдэу Дарье орэдыр икIас. Аужырэ уахътэм корейскэ орэдхэм ядэIущтыгъ. Тым къызэриIорэмкIэ, ипшъашъэ ныбджэгъубэ иIэп, нахьыбэрэмкIэ ышыпхъухэм аригъусэщтыгъэ.
— Сипшъашъэ лъыхъурэмэ, ащ фэгъэхьыгъэ къэбарыр зытхырэмэ, IэпыIэгъу къытфэхъурэмэ сызэрафэразэр сигущыIэ къыщыхэзгъэщы сшIоигъу, — къыIуагъ Дарье ятэ. — Сипшъашъэ зыфэзгъазэмэ, есIо сшIоигъу шIу зэрэтлъэгъурэр: «ЗыгорэкIэ сигущыIэхэр олъэгъумэ, сыолъэIу, унэм къэкIожь. ГущыIэкIэ къисIотыкIын слъэкIыщтэп тызэрэгуIэрэр. Умыщын, унэм къэкIожь!»
Гъонэжьыкъо Сэтэнай. Сурэтхэр Iэшъынэ Аслъан тырихыгъэх.