Top.Mail.Ru

«Урыгушхонэу, узыкIырыплъынэу щыт»

МэщбэшIэ Исхьакъ ытхыхэрэм яджэх, адыгэхэм ацIэ зэриIэтыгъэу, дунаим лъэпкъыр зэрэщаригъэшIагъэмкIэ жъи кIи лъэшэу къыфэраз, лъытэныгъэ-гъэшIоныгъэ фыряI ыкIи къэралыгъо тын лъапIэу «Урысыем IофшIэнымкIэ и ЛIыхъужъ» зыфиIорэмкIэ къыфэгушIохэзэ, хэти ыгу къикIырэ гущыIэр пегъохы.

Къош республикэхэу Къэрэщэе-Щэрджэсым, Къэбэртэе- Бэлъкъарым, Дагъыстан Респуб­ликэм илIыкIоу Краснодар краим щыIэм, Абхъазым итхакIохэм яассоциацие итхьаматэу, Абхъазым илъэпкъ уса­кIоу, АНА-м иакадемикэу М. Ласуриа, УФ-м и Общественнэ палатэ и Комиссие итхьаматэу, Заполярьем ыкIи Темыр Чы­жьэм якъалэхэм я Союз и Президентэу И. Шпектор ямэфэкI тхылъхэм гуфэбагъэр, шъэбагъэр, шъыпкъагъэр къахэщэу, щытхъу иныр зылэжьыгъэм къэралыгъо шIухьафтыныр къы­зэрэфагъэшъошагъэр лъэшэу гуапэ зэращыхъугъэр къыща­Iуагъ, агу къикIэу МэщбэшIэ Исхьакъ къыфэгушIох.

Зэшъхьэгъусэхэ тхылъ къыдэгъэкIакIохэу Марие ыкIи Виктор Котляровхэм (Налщык) ягущыIэ фабэхэр зэрыт тхьапэр Исхьакъ къыIукIагъ.

Ингуш Республикэм ианахь лъэпкъ гъэзетыжъэу «Сердало» («Свет») иредактор шъхьаIэу, тхакIохэм ыкIи журналистхэм я Союз хэтэу, тхылъ 30 фэдиз къыдэзгъэкIыгъэу Патиев Якъуб СултIан ыкъор къэралыгъо наградэмкIэ титхэкIо цIэрыIоу МэщбэшIэ Исхьакъ къыфэгу­шIуагъ. Итарихъ романхэу «Жернова», «Из тьмы веков» зыфи­Iохэрэм зэряджагъэр, ыгу зэ­рэ­рихьыгъэхэр кIигъэтхъызэ, МэщбашIэр анахь тарихъ романист инэу Темыр КавказымкIэ зэралъытэрэр, ежь ышъхьэкIи зэрэдыригъаштэрэр къыщиIуагъ.

Урысые Федерацием и Къэ­ралыгъо Думэ идепутатэу В. М. Резник имэфэкI телеграммэ къыщеIо илъэсыбэ творческэ IофшIэгъэшхо куум ащ фэдэ уасэр зэрепэсыгъэр, МэщбашIэм ипроизведениехэр акъыл-IэшIэгъэшхо тхыпхъэхэу зэрилъы­тэрэр, цIыфым ыкIи лъэужыкIэхэм пIуныгъэ-гъэ­сэныгъэ дэгъу агъотынымкIэ ахэр зэрэIэубытыпIэхэр.

«МэщбэшIэ Исхьакъ фэдэу тиIэр зы: зэбгъэпшэни зыфэбгъэдэни щыIэп. Итхылъхэр си­кIасэх, иусэхэр лъэшых, ипро­зэшъ, гъэшIэгъон закI. Тырыгу­шхон ыкIи дгъэлъэпIэн фае пстэуми ащ фэдэ цIыфышIур». (Т.Н.)

«Лъэпкъым къыхэкIыгъэ тхэ­кIо инэу МэщбэшIэ Исхьакъ ипроизведениехэр (усэхэр, поэмэхэр, прозэм щыщ пычыгъо­хэр) зэрэрагъэджэрэ тхылъхэу а I – III-рэ классхэм ыкIи я 4 – 5-рэ классхэм адыгабзэр ыкIи адыгэ литературэр зэращебгъэ­шIэщт программэм хэтых, ежь тхылъхэми ахэр ащыгъэфеда­гъэх. ТхакIом ыбзэ идэхагъэ, игупшысэ зынэсырэр кIэлэеджа­кIохэм агурыдгъаIозэ, лъэпкъ пIуныгъэ-гъэсэным, анахьэу ны­дэлъфыбзэм ыкIи адыгэ лите­ратурэм акIуачIэ зынэсырэр ятэгъашIэ, ежьхэри адыгэ гущы­Iэм, ащ кIоцIылъым фэтэщэх».

Апыщ Ф., педагогическэ шIэныгъэхэмкIэ кандидат, Адыгэ къэралыгъо университетым икIэлэегъадж.

Адыгеим иапшъэрэ еджэпIэшхохэу Адыгэ къэралыгъо университетым ыкIи Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым я Научнэ тхылъеджапIэхэм тхакIоу МэщбэшIэ Исхьакъ итворчествэ янэплъэгъу зэритыр кIагъэтхъэу итхылъхэмкIэ лъэтегъэуцохэр, зэIукIэ­гъухэр, литературнэ зэнэкъокъу­хэр зэхащэх. Ахэм яшIуагъэкIэ студентхэр зэлъашIэрэ тхакIоу, «Урысыем IофшIэнымкIэ и ЛIыхъужъ» щытхъуцIэ лъагэр бэмышIэу къызыфагъэшъоша­гъэр нахь апэблагъэ мэхъу, ягуапэу иусэхэр езбырэу зэрагъашIэх.

Адыгеим ианахь еджэпIэ­жъэу Адыгэ кIэлэегъэджэ колледжэу Хъ. Андырхъуаем ыцIэ зыхьырэм икIэлэегъаджэу, филологие шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу Ламыкъо Бэлэ лъэпкъ тхэкIошхоу МэщбэшIэ Исхьакъ итворчествэ пIуныгъэ-гъэсэныгъэ мэхьанэ зэриIэр къыIуагъ, егъэ­джэн программэм хэтэу адыгэбзэ ыкIи литературэ урокхэм зэрэщакIурэм гъэсэпэтхыдэ ухэтми ахэпхэу ылъы­тагъ.

МэщбэшIэ Исхьакъ ышъхьэ къырыкIуагъэр, творчествэм зэ­рэфэкIуагъэр къызыщиIотэгъэ тхылъхэу иIэхэм ашIогъэшIэгъо­нэу зэряджэхэрэр тхылъеджэ­хэм ащыщхэм кIагъэтхъыгъ.

НыбжьыкIэхэм тарихъ романхэр нахь зышIогъэшIэгъонэу зыIуагъэхэр ахэтых.

Щэч зыхэмылъыр, тхакIоу МэщбэшIэ Исхьакъ игупшысэ лэжьыгъэ адыгэ лъэпкъым къы­зэрэфэфедэщтыр, адыгабзэр зэриухъумэрэр, лъэпкъ акъылым хахъо зэрэфишIырэр, ини цIыкIуи зыкъагъотын амал зэраритырэр ары.

Мамырыкъо Нуриет.