«Адыгэ макъэм» къызэрэхиутыгъагъэу, «Пачъыхьэ гуащ» зыфиIорэ зэнэкъокъур джырэблагъэ Крас­нодар щыкIуагъ. Адыгеим, Абхъазым язаслуженнэ артисткэу Уайкъокъо Асыет шIухьафтын шъхьаIэр зэхэщакIохэм къыфагъэшъошагъ.

— Асыет, тигъэзетеджэхэм ацIэкIэ тыпфэгушIо.

— Тхьауегъэпсэу.

— Краснодар краим изэ­Iухыгъэ зэнэкъокъу ухэлэжьэнэу зэрэхъугъэм ты­щыгъэгъуазэба.

— Ащ шъэф хэлъэп. Къэбарыр зызэхэсэхым, сыкIэупчIагъ. ЗэхэщакIохэм къысфаIотагъэр сшIогъэшIэгъоныгъ.

— ШIухьафтын шъхьа­Iэр къыдэзыхы зышIои­гъуагъэр макIэп. Хэта е сыда зэнэкъокъум уфэзыщагъэр?

— Бзылъфыгъэм щыIэныгъэм чIыпIэу щыриIэм, бзылъфыгъэмрэ унагъомрэ язэпхыныгъэхэм, нэмыкIхэм афэгъэхьыгъэу зэрэщытым сыдихьыхыгъ. (Асыет мэщхы, зэнэкъокъум зыфигъэхьазырыныр гукIэ къызэрэхихыгъэм рыкIэ­гъожьырэп. Е. Н.).

— ЗэхэщакIохэм ащыщ бзылъфыгъэм уигъэгу­шхуагъэу уиIофшIэгъухэм къысаIуагъ.

— ОшIэ-дэмышIэу ар къызэпыфагъ. Татьяна Нисковскаям кIэли 5 епIу. Ным иобраз тха­кIохэм къыраIотыкIы, артистхэм спектаклэхэм къащагъэлъагъо зы­хъукIэ зэгъэпшэнэу ашIырэр макIэп. Зэнэкъокъум ипроект ипащэу Татьяна Нисковскаям ащ фэдэ къэбархэу къытфиIотагъэ­хэм сэркIэ мэхьанэ яIагъ.

— Нэбгырэ 18 зэнэкъо­къугъ. Апэрэ чIыпIэм узэ­рэфэкIогъэ шIыкIэм тытегъэгущыIэба.

— Ны дэгъум унагъом нэIуасэ зэрэфишIыхэрэмкIэ зэнэкъокъур тыублагъэ. ЯтIонэрэ едзыгъом бысымгуащэр пщэрыхьаным, Iа­нэр зэгъэфагъэу къызэIухыгъэ­ным зэрафэгъэсагъэм фэгъэхьыгъагъ.

— Iэдэб пхэлъэу пщэры­хьапIэм узэрэщызекIорэм уиIофшIэгъухэр къытегущыIэхэу зэп зэрэзэхэсхыгъэр.

— ОсэшI купым хэтхэр тадэжь къакIохи, лылыбжьэр, щыпс-пIастэр зэрэзгъэхьазырыхэрэм къылъыплъагъэх. Адыгэ шхыныгъохэр хьакушъхьэм зэрэтетхэу гъэтхэ къэгъагъэм фэдэу мэ IэшIоу къапыкIырэр осэшIхэм агъэшIэгъуагъ, ежьхэми лъэпкъ шхыныгъохэр агъэхьазырхэ ашIоигъоу упчIэхэр къысатыгъэх.

— ЯтIонэрэ едзыгъом ыуж зэнэкъокъум текIоныгъэ къызэрэщыдэпхыщтыр нафэ хъугъагъэу осэшIхэм къаIуагъ.

— Зэфэхьысыжьхэр зашIы­хэ­хэм, бэкIэ апэ сишъыгъэу зэ­нэ­къокъум къыщылъэгъуагъ. Ащ пае къэсымыгъанэу ящэнэрэ едзы­гъом, зэIукIэгъухэм сахэлэжьагъ.

— Футболым зыфэбгъа­зэмэ, командэр ары зыцIэ къыраIорэр. Уайкъокъо Асыет… КъызгурыIуагъ къапIомэ пшIоигъор. Адыгэ Республикэм, рес­публикэм и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэм ялIыкIоу сыщытыгъ. Адыгэ Респуб­ликэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, республикэм культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ, Лъэпкъ театрэу И. Цэим ыцIэ зыхьырэм ихудожественнэ пащэу ХьакIэ­гъогъу Къэсэй, нэмыкIхэу зэхэщэн IофыгъохэмкIэ къызгоуцуагъэхэм, гукIэ сыфэзыгъэчэфыгъэ­хэм гъэ­зетымкIэ «тхьашъуегъэ­псэу» яс­Iожьы сшIоигъу.

Зэнэкъокъум гъусэ къыщыпфэхъурэм, уиIоф утезыгъэгушхо­рэм пэшIорыгъэшъэу уегъэрэхьаты, гумэкIыгъохэр щыбгъэзыенхэмкIэ амалхэр къэогъотых.

— Орэдхэр къэшъуIуагъэх, шъукъэшъуагъ, дахэу зы­шъуфапэзэ бзылъфыгъэм исэнаущыгъэ къыхэжъугъэщыгъ.

— Ящэнэрэ едзыгъор ары тызытегущыIэрэр. Адыгэ саер сщыгъэу пчэгум сыкъызехьэм, IэгутеошхокIэ къыспэгъокIыгъэх.

Уайкъокъо Асыет телефоныр къышти, Краснодар щыкIогъэ зэ­нэ­къокъум къыщытыритхагъэм ты­ригъэплъыгъ. ЗэлъашIэрэ сурэтышI-модельерэу СтIашъу Юрэ «Адыгэ Республик» зыфиIоу ­ышIы­гъэ адыгэ джанэр А. Уайкъо­къом щыгъэу пчэгум къыры­кIуагъ. Саер уцышъу, бзылъфыгъэм къе­шIэ­кIыгъ. Асыет ыIэхэр зызэкIе­щы­хэм, адыгэ быракъым къы­хэлыдыкIыхэрэ жъуа­гъохэр къэ­жъыу­гъэх, щэбзищыр, гущыIэхэу «Адыгэ Республик» зыфиIохэрэр къэшIэтыгъэх.

ОсэшIхэм язакъоп, Асыет къе­нэкъокъухэрэ бзылъфыгъэхэри мэгушIох, Iэгу къыфытеох. Адыгэ лъэпкъым итарихъ, шэн-хабзэхэр А. Уайкъокъом къыгъэлъэгъуа­гъэх, орэд къафиIуагъ.

Краснодар краим ишъолъырхэм къарыкIыгъэхэ бзылъфыгъэхэр 17 мэхъух. Ахэри дахэх, нэр пIэпахы. ЯгущыIакIи, якъэшъуакIи узыIэпещэ.

ЕплъыкIэхэр

Адыгэ шъуашэм, адыгэ быра­къым ямэфэкIхэр республикэм зэрэщыкIохэрэм, дунаим щыцIэ­рыIо сурэтышI-модельерэу СтIашъу Юрэ, нэмыкIхэм сигуапэу сакъы­тегущыIагъ, — А. Уайкъокъом зэдэгущыIэгъур лъегъэкIуатэ. — ЦIыфхэм яеплъыкIэхэр сшIогъэшIэ­гъоныгъэх. Тиреспубликэ къы­зэрэщытхъугъэхэм сэри сигъэгушIуагъ.

— 2019-рэ илъэсыр теат­рэм и Илъэс. Уайкъокъо Асыет имурадхэм защыдгъэгъуазэ тшIоигъу.

— ХьакIэгъогъу Къэсэй сызыфигъазэхэрэ рольхэр къэсшIыщтых, спектаклэхэм сахэлэжьэщт.

— Фестивалэу «Пшызэ театральнэм» гъогогъуитIо, Дунэе фестивалэу «Кавказский меловой кругым» зэ бзылъфыгъэ роль шъхьаIэм икъэшIынкIэ апэрэ чIыпIэхэр къащыдэпхыгъэх.

— Ар сэ сизакъоу сигъэхъагъэу слъытэрэп. СиIофшIэгъухэм сафэраз. Театрэм пыщагъэхэу къытэплъыхэрэм хэушъхьафыкIыгъэу «тхьашъуегъэпсэу» ясэIожьы.

— Асыет, спектаклэхэу «Нысхъапэм», «КъокIа­сэм», «Шапсыгъэ пшъа­шъэм», «Мэдэям», «Кавказский меловой кругым» бзылъфыгъэ роль шъхьа­Iэхэр къащыошIых. Рольхэм гукIэ уахэхьаныр орыкIэ сыда?

— Ар сипшъэрылъ шъхьаIэу сэлъытэ. ЦIыфхэм театрэм ыбзэ­кIэ япIо пшIоигъор алъыбгъэ­Iэ­сыныр зымыуасэ щыIэп. — Ролым укъыхэкIы­жьыныр…

— Ари IэшIэхэп. «Нысхъапэм» Назикэ, «Кавказский меловой кругым» Асыет, «Шапсыгъэ пшъа­шъэм» Гулэз ярольхэр къащысшIыхэзэ щыIэныгъэр нахь куоу къызгурыIо хъугъэ.

— Пшъашъэу Гулэз зыцIэр бэп.

— Ар сэри сэгъэшIагъо.

— Спектаклэм еплъы­гъэхэм ащыщхэм пшъа­шъэу къафэхъурэм Гулэз фаусыщтэу къаIоу сырихьылIагъ.

— КIэрэщэ Тембот адыгагъэм, адыгэ шъуашэм, фэшъхьафхэми афэгъэхьыгъэу ытхыгъэхэм уяджэ­зэ, упчIэу уиIагъэхэм яджэуапхэр къэогъотых.

Сыфай нахьыбэрэ ащ фэдэ къэгъэлъэгъонхэм сахэлэжьэнэу.

— Пшызэ и Сэтэнэе-Гуащэ узэрэхъугъэм тигъэгушIуагъ. Урысыем икIэух зэнэкъокъу сыди­гъуа зыщыIэщтыр?

— Iоныгъо мазэм Москва сы­кIощт. Адыгэ орэдхэри ащ къыщысIощтых, тиреспубликэ ыцIэ нахь лъагэу сIэты сшIоигъу.

— Уимурадхэр къыбдэ­хъунхэу пфэтэIо. — Тхьауегъэпсэу.

ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтым итыр: Пшызэ и Сэтэ­нэе-Гуащэу Уайкъокъо ­Асыет.