Бэчкъаныр анахь дэгъу
ЗэлъашIэрэ адыгэ усакIоу, драматургэу, тхакIоу, общественнэ IофышIэшхоу Къуекъо Налбый илъэс 80 зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ зэхахьэхэр Адыгэ Республикэм щэкIох.
КъокIыпIэм щыпсэухэрэ лъэпкъхэм яискусствэхэмкIэ Къэралыгъо музееу Мыекъуапэ дэтым «Шы анахь дэгъоу Бэчкъан» зыфиIорэ къэгъэлъэгъоныр тыгъуасэ къыщызэIуахыгъ. Шы лъэпкъэу Бэчкъаным Къуекъо Налбый фэусагъ. ГрафикэмкIэ, скульптурэмкIэ, бгъэфедэн плъэкIырэ искусствэмкIэ Адыгеим, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым ясурэтышIхэм адыгэшым идэхагъэ къагъэлъагъо.
Къэрэщэе-Щэрджэсым иусакIоу, литературоведэу Бемурзэ Зураб усэу «Си Адыгэш» адыгабзэкIэ ытхыгъ. Зэнэкъокъум хэлажьэхэрэ сурэтышIхэр Урысыем, IэкIыб къэралыгъохэм ащызэлъашIэх.
Къэбэртэе-Бэлъкъарым исурэтышIых Бгъэжънэкъо Заурбэч, Анатолий Жиловыр, Бгъэжънэкъо Идар, Наиля Галимовар. Къэрэщэе-ЩэрджэсымкIэ Хьахандыкъо Мухьамэд, Адыгэ РеспубликэмкIэ Бырсыр Абдулахь, Къуанэ Аслъан, Хъуажъ Рэмэзан, Елена Абакумовар, ТIэшъу Мэзагъо, ПIатIыкъо Айдэмыр, Сергей Левченкэр, Хъурымэ Сулиет, Давид Манакьян, Ольга Бреславцевар, фэшъхьафхэри.
Къэгъэлъэгъон-зэнэкъокъоу «Шы анахь дэгъоу Бэчкъаным» изэхэщэн КъокIыпIэм щыпсэухэрэ лъэпкъхэм яискусствэхэмкIэ Къэралыгъо музееу Мыекъуапэ дэтыр, республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэр» кIэщакIо фэхъугъэх.
УсакIоу Къуекъо Налбый 1938-рэ илъэсым Къунчыкъохьаблэ къыщыхъугъ. Заом икIэлэцIыкIу щыIэныгъэм гъогу къин къыщикIугъ. Тарихъым инэкIубгъохэм лъэужэу ащыпхырищыгъэр адыгэм идунай егъашIи хэкIокIэщтэп.
Н. Къуекъом итхылъхэр бзэ 17-кIэ зэрадзэкIыгъэхэу IэкIыб хэгъэгумэ къащыдэкIыгъэх. Ащ ытхыгъэхэм атехыгъэ спектаклэхэу «Тятэжъмэ яорэдхэр», «СышъолъэIу, сыжъугъэтIылъыжь», «Шъэожъыемрэ ЦэIунэжърэ», нэмыкIхэри республикэм итеатрэхэм ащагъэуцугъэх. Апэрэ адыгэ документальнэ-художественнэ фильмэу «Гугъэм имэзахэ» исценарие ытхыгъ, гъэзетэу «Гъуазэм» иапэрэ редактор шъхьаIэу щытыгъ. Адыгэ Республикэм итхылъ тедзапIэ, Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгеим» илъэсыбэрэ Iоф ащишIагъ.
ТекIоныгъэр къыдэзыхыгъэр
Къэгъэлъэгъон-зэнэкъокъум икъызэIухын фэгъэхьыгъэ зэхахьэм Адыгэ Республикэм и «Шыу Хасэ» ишы къарэу Хъаныр щытлъэгъугъ. Санкт-Петербург Дунэе къэгъэлъэгъонэу «Иппосфера — 209-рэ» зыфиIоу жъоныгъуакIэм щыкIуагъэм Хъаным идэхагъэ къыхагъэщи, апэрэ чIыпIэр къыщыфагъэшъошагъ.
Къэгъэлъэгъоныр
Музеим ипащэу Кушъу Нэфсэт пэублэ гущыIэкIэ зэхахьэр къызэIуихыгъ. Къэралыгъо упчIэжьэгъоу ТхьакIущынэ Аслъан зэхахьэм къыщиIуагъ Къуекъо Налбый литературэм, общественнэ щыIакIэм хэхъоныгъэ ышIыным чанэу зэрахэлэжьагъэр. Налбый лъэужэу къыгъэнагъэр зыми хэкIокIэщтэп.
Адыгэ Республикэм культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ, Мыекъуапэ инароднэ депутатхэм я Совет итхьаматэу Джарымэкъо Азмэт, Краснодар краим къикIыгъэ шахъоу Сергей Аникеевыр, республикэм исурэтышIхэм я Союз итхьаматэу Елена Абакумовар, фэшъхьафхэри зэхахьэм къыщыгущыIагъэх.
Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым къарыкIыгъэ журналистхэр, искусствэм иIофышIэхэр. Адыгеим иартист цIэрыIоу Зыхьэ Заурбый, сурэтышIхэу Бырсыр Абдулахь, Хъуажъ Рэмэзан, Шъэожъ Хьасан, Къуанэ Аслъан, Къат Теуцожь, нэмыкIхэм хагъэунэфыкIыгъ Къуекъо Налбый ыгу къытемыожьырэми, ишIушIагъэхэмкIэ къызэрэтхэтыр. Адыгэ Хасэм итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан анахьэу ынаIэ зытыридзагъэр къэгъэлъэгъоным лIэужхэр, лъэпкъхэр зэрэзэфищагъэхэр ары. Къуекъо Налбый адыгэшым фэгъэхьыгъэу ытхыгъэр гурыт, апшъэрэ еджапIэхэм нахьышIоу ащызэрагъэшIэнхэ фае.
Къэгъэлъэгъон-зэнэкъокъум изэхэщакIохэм тафэраз. ХагъэунэфыкIырэ чIыпIэхэр къыдэзыхыгъэхэр жъоныгъуакIэм и 18-м къыхагъэщыщтых.
ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэр зэхахьэм къыщытетхыгъэх.