Top.Mail.Ru

Мэлылъфэгъум и 6-р тхакIоу Гъыщ Рахьмэт къызыхъугъэ маф

Image description

КIэлэцIыкIу дунаим ухещэ

Шэуджэн районым ит къуа­джэу Хьакурынэхьаблэ 1963-рэ илъэсым къыщыхъугъ, щеджагъ. Пасэу тхэным фежьагъ. Джыри къоджэ еджапIэм щеджэзэ иусэхэр район гъэзетэу «Зарям» ыкIи «Комсомолец Кубани» къащыхиутыгъэх. 1988-рэ илъэсым къыщыублагъэу Рахьмэт ытхыхэрэр журналхэу «Зэкъошныгъэм», кIэлэцIыкIу журналэу «Жъогъобыным» къа­рыхьэхэ мэхъух. Р. Гъыщым Москва дэт къэралыгъо Литературнэ институтэу М. Горькэм ыцIэ зыхьырэр къыухыгъ, непи а къалэм щэпсэу.

1991-рэ илъэсым Рахьмэт кIэлэцIыкIу рассказхэр зыдэт тхылъэу «Пшэсэн щынагъор» адыгабзэкIэ ыкIи урысыбзэкIэ «Злая крапива» ыIоу а дэдэр къыдигъэкIыгъэх. 2018-рэ илъэ­сым Р. Гъыщым итхылъыкIэу «Букет сирени» зыфиIорэр урысыбзэкIэ Адыгэ республикэ тхылътедзапIэм къыщыхиутыгъ.

Анахь шIуагъэу сэ тхакIом фэслъэгъурэр ипроизведениехэм адыгапсэр дахэу зэращыIорышIэрэр, лъэпкъ нэшанэхэр куоу зэрэрилъэгъукIыхэрэр, кIэлэцIыкIухэм дунэееплъыкIэ тэрэз агъотынымкIэ зишIуагъэ къакIорэр, джащ фэдэу, сабыигур, зихэхъогъур зыуIэрэ шэнхэр кIигъэтхъыхэу зэрэтхэрэр ары. Псэ зыпытым, анахьэу къыткIэхъухьэрэ кIэлэцIыкIухэм нахь тафэсакъэу, тыухъумэхэу, тынаIэ атетыныр лъэныкъуабэкIэ, тхэкIо бзылъфыгъэм «шъушIэ, шъуIо» ымыIоу, ихудожественнэ кIэлэцIыкIу рассказхэмкIэ къыдгурегъаIо. Ахэр урысыбзэкIэ тхыгъэхэми, лъэпкъ нэшанэхэмкIэ — шэн-хабзэхэмкIэ, гъэпсыкIэ-шIыкIэхэмкIэ, зэхэтыкIэ-зэфыщытыкIэхэмкIэ — зэлъыпкIагъэх.

ТхылъыкIэм кIэлэцIыкIу рассказхэм чIыпIэ гъэнэфагъэ щагъотыгъ, ахэр пчъагъэмкIэ 15 фэдиз мэхъух: «Злая крапива», «Обида», «Клоун», «Велосипед», «Девочка и котенок», «Друзья», «Мороженое», «Обман» нэмыкIхэри. Рассказхэм кIэлэцIыкIу дунаим ухащэ, ахэм яIокIэ-шIыкIэхэр, ячаныгъэ-хъуп­хъагъэ, япIорэр ашIошъ зэрэ­хъурэр, нахьыжъхэм зэракIырыплъыхэрэр, ахэм цыхьэ зэрафашIырэр, пIуныгъэм иIофыгъохэр IупкIэу рассказхэм къа­щиIотагъ.

Сабыим зэ ылъэгъугъэу, зэхихыгъэр е епIуагъэр пытэу ыгу реубытэ. ГущыIэм пае, рассказэу «Велосипед» зыфиIорэм хэт шъэожъыем я 2-рэ классыр «5»-кIэ къызиухыкIэ велосипед фащэфынэу раIо­гъагъ. Ау еджэгъу илъэсыр дэгъу дэдэу къызеухым, ны-тыхэм яIуагъэ агу къэкIыжьыгъэп. КIэлэцIыкIухэр зикIасэу, ахэм ныбджэгъушIу афэхъун зылъэкIырэ Нуриетэу я 10-рэ классыр къэзыухырэр, кIэлэегъаджэ хъугъах, ащ гу лъетэ: футбол ешIэрэ купышIуми ахэмытэу чэфынчъэу Шумафэ щыс, илэгъухэр велосипедхэмкIэ къачъыхьэ хэтых, «3» нахькIэ емыджэхэрэми. Нуриет шъэ­ожъыем янэу Сафыят дэжь кIуи ыгу къыгъэкIыжьыгъ кIымафэм Шумафэ дэгъоу еджэмэ, велосипед фащэфынэу зэрэраIо­гъагъэр, шъэожъыер цIыкIуми, игукъао хэти зэрэримыIорэр, ау ыгу зэрэхэкIырэр ыкIи хэти зэрэдэмыджэгурэр. КIэлэцIыкIур ыпкIэ хэлъэу еджэнэу зэрэщымытыри, аущтэу рамыIуагъэмэ зэрэнахь тэрэзыгъэри къашIэ­жьыгъ ны-тыхэм, ау гъунэгъу пшъашъэу Нуриет изекIуакIэкIэ къыфэрэзагъэх, кIэлэегъэджэ дэгъу зэрэхъущтыр къыраIуагъ. Ежьхэми яшъэожъыеу Шумафэ ыгу агъэшIужьыгъ, къызыхъугъэ мафэр къызэсым, бэрэ зэжэгъэ велосипедыр къыфащэфыгъ.

ТхакIоу Гъыщ Рахьмэт зи ыумысырэп, зи ыгъасэрэп, ау художественнэ амал дэгъухэр къыгъотыхэзэ, ини цIыкIуи мэкIэ-макIэу афэсакъэу ядэхашIэзэ нахьышIум фещэх, шэнышIу­хэм афепIух. Джащ пае тхакIом «Опсэу!» етэIо, творческэ лъэ­бэкъукIэхэмкIэ тыфэлъаIо.

Мамырыкъо Нуриет.