Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Адыгэкъалэрэ Шэуджэн районымрэ яадминистрациехэм япащэхэу ЛIыхэсэ Махьмудрэ Аулъэ Рэщыдэрэ тыгъуасэ зэIукIэгъухэу адыриIагъэхэм муниципалитетхэм социальнэ-экономикэ хэхъоныгъэу ашIыхэрэм, гумэкIыгъоу къэуцухэрэр дэгъэзыжьыгъэнхэмкIэ анахьэу анаIэ зытырагъэтынхэ фаехэм, республикэм ипащэхэм ыпэкIэ къагъэуцугъэ пшъэрылъхэр гъэцэкIагъэхэ зэрэхъухэрэм щатегущыIагъэх.

Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх АР-м и Премьер-министрэ игуа­дзэу Сапый Вячеславрэ Адыге­им финансхэмкIэ иминистрэу Долэ Долэтбыйрэ.

Адыгэкъалэ имэфэкI зыфагъэхьазыры Республикэм ипащэ Адыгэ­къалэ имэр дыриIэгъэ зэIукIэгъум анахь мэхьанэшхо зиIэ Iофыгъоу къыщаIэтыгъэр псэу­пIэр загъэпсыгъэр илъэс 50 зэрэхъурэм ихэгъэунэфыкIын ары. Мыщ хахьэхэрэ чIыпIэхэм хэхъоныгъэхэр ашIынхэм фэшI республикэм сомэ миллион 30 муниципалитетым фитIуп­щыгъ. Ащ нэмыкIэу къалэм изэ­тегъэ­псыхьан — сомэ миллион 20, гъогухэм ягъэцэкIэжьын сомэ миллион 30 апэIуа­гъэхьащт.

Адыгэкъалэ имэр къызэри­Iуа­­гъэмкIэ, муниципалитетым ­зыпкъ итэу хэхъоныгъэхэр ешIых. ГущыIэм пае, илъэсым телъытэгъэ бюджетыр апэрэ мэзищым проценти 124-кIэ гъэ­цэкIагъэ хъу­гъэ, социальнэ пшъэ­рылъхэр зэкIэ зэшIуахых. Республикэм ипащэхэм яIэпы­IэгъукIэ щагухэр, общественнэ чIыпIэхэр зэтырагъэпсыхьагъэх, мы илъэсми а IофшIэныр лъагъэкIуатэ.

Республикэм иятIонэрэ къалэ имэфэкI зэрифэшъуашэу хэ­гъэунэфыкIыгъэным кIуачIэу яIэр рахьылIэн зэрэфаер АР-м и ЛIышъхьэ къыIуагъ. Мыщ щыпсэухэрэм щыIэкIэ-псэукIэ амалхэу яIэхэр нахьышIу шIыгъэнхэр, муниципалитетыр инвестициехэмкIэ хъопсагъоу щы­тыныр пшъэрылъ шъхьаIэу къы­гъэнэфагъэх. Джащ фэдэу Адыгэкъалэ пхырыкIырэ фе­деральнэ гъогум къыпэIулъхэ чIы­пIэхэм язэтегъэпсыхьан, са­тыушIыпIэхэр шапхъэхэм ади­штэнхэм анахьэу анаIэ тыра­гъэтын зэрэфаер республикэм ипащэ къыхигъэщыгъ.

— Адыгэкъалэ зыдэщыс чIыпIэм шIуагъэу, амалэу къыты­хэрэр зэрифэшъуашэу къыз­фигъэфедэнхэ фае. Мафэ къэс мы гъогум автомобиль мин 70-рэ фэдиз рэчъэ. Ахэр рес­публикэм итурист хъунхэ алъэ­кIыщт. Арышъ, ахэр къызэтщэлIэнхэ, тишъолъыр амалхэу IэкIэлъхэр зэрядгъэшIэщтхэм тыпылъын фае. Ащ фэшI лъэпкъ нэшанэ зиIэ къэбар­лъыгъэIэс гупчэ гъэпсыгъэным мэхьанэшхо иI. Ар зыдэщытыщт Iэрыфэгъу чIыгу Iахь муниципалитетым къыхихын фае, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

Социальнэ программэхэр, чIыпIэхэм язэтегъэпсыхьан…

АР-м и ЛIышъхьэ Шэуджэн районым иадминистрацие ипащэ зэ­IукIэгъоу дыриIагъэм зянэ-зя­тэхэр зимыIэжьхэм ыкIи зы­шъхьащымытыжьхэм псэу­пIэхэр ягъэгъотыгъэнхэм, псэу­пIэ-коммунальнэ хъызмэтым ылъэныкъокIэ щыIэхэ проектхэр гъэцэкIэгъэнхэм, чIыпIэхэр зэтегъэпсыхьэгъэнхэм, псыхъохэм янэпкъхэр гъэпытэгъэнхэм япхыгъэ Iофыгъохэр анахь щы­шъхьэ­Iагъэх.

Районым иIофыгъохэм афэгъэхьыгъэ зэдэгущыIэгъум илъэ­хъан къаIэтыгъэхэ упчIэхэр зэ­шIохыгъэнхэм фэшI АР-м и ЛIышъхьэ бюджет финансированием ылъэныкъокIэ пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр афишIы­гъэх. Рес­публикэм ипащэ къызэриIуагъэмкIэ, муниципалитетхэм IэпыIэгъу афэхъугъэнымкIэ бюджетым къыдыхэлъытэгъэ мылъкур мы илъэсымкIэ нахьыбэ ашIыгъ. Районхэм ыкIи къа­лэхэм агъэнэфагъэхэ Iофтхьабзэхэр агъэцэкIэнхэм ар фэIорышIэщт.

Долэ Долэтбый къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, блэкIыгъэ илъэсым Адыгеим социальнэ-эко­номикэ хэхъоныгъэхэу ышIы­гъэхэм язэфэхьысыжьэу федеральнэ гупчэм къикIыгъэ грант шъолъырым къыIэкIэхьагъ. А мылъкум щыщэу сомэ миллион 200 муниципалитетхэм афа­тIуп­щыгъ. Шэуджэн районым къыIэкIэхьагъэр сомэ мил­лио- ни 10. Ахъщэр культурэм иучреждении 3-мэ ягъэцэкIэ­жьын пэ­Iуагъэхьащт.

— Районым хэхъоныгъэхэр ышIынхэмкIэ бюджетым къы­тIупщырэ мылъкур шIуагъэ къы­тэу гъэфедэгъэныр пшъэрылъ шъхьаIэу щыт. ЖъугъэцэкIэжьы­хэрэ ыкIи зэтежъугъэпсыхьэхэрэ псэуалъэхэр шэпхъэшIухэм адиштэнхэ фае. Джащ фэдэу бюджетым ыкIи коммерцием иструктурэхэм япхыгъэхэу Iоф зышIэхэрэм лэжьапкIэр игъом ятыгъэным пытагъэ хэлъэу шъу­лъыплъэн фае, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

ФэIо-фашIэхэр зыгъэцэкIэрэ лъэныкъуабэ къызэлъызыубытырэ гупчэм иIофшIэн, гъогухэм ягъэцэкIэжьын, шIыхьафхэм язэхэщэн япхыгъэу АР-м и ЛIышъхьэ муниципалитетым ипащэ пшъэрылъхэр фишIыгъэх. Мэкъумэщ хъыз­мэтым ылъэныкъокIэ щыIэхэ программэхэм ахэлажьэхэрэ цIыфхэм япчъагъэ нахьыбэ шIыгъэным мэхьанэшхо иIэу къыIуагъ.

ТХЬАРКЪОХЪО Адам.