Адыгэ Республикэм заом, IофшIэным, УIэшыгъэ кIуачIэхэм ыкIи хэбзэухъумэкIо къулыкъухэм яветеранхэм я Совет ия V-рэ Пленум щыIагъ.

Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, АР-м иветеранхэм я Совет ипащэу Къоджэ Аслъан, АР-м нахьыжъхэм я Совет итхьа­ма­тэу ГъукIэлI Нурбый, АР-м иминистрэхэм я Кабинет хэтхэр, ветеран организациехэм ялIыкIохэр.

Пэублэм АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ыцIэкIэ зэхэсыгъом хэлажьэхэрэм шIуфэс гущыIэхэмкIэ закъыфигъэзагъ В. Нарожнэм. Ветеран организациехэм яIофшIэн осэшхо къыфишIызэ, зэкъотхэу Iоф зэ­рэзэдашIэрэр тапэкIи лъагъэ­кIотэнэу къафэлъэIуагъ. Ащ къы­зэриIуагъэмкIэ, АдыгеимкIэ 2018-рэ илъэсэу икIыгъэр мэхьанэшхо зиIэ хъугъэ-шIагъэхэмкIэ баигъ. Адыгеим иэкономикэ хэхъоныгъэхэр ышIынхэм рес­публикэм ипащэхэм, хэбзэ къу­лыкъухэм яIахьышхо ха­шIы­хьагъ. Мэхьэнэ гъэнэфагъэ зиIэ инвестиционнэ проект заулэ республикэм щагъэцакIэ. Ащ нэ­мыкIэу, мэкъумэщ хъызмэтым­кIи, къэгъэкIынымкIи мэхьанэшхо зиIэхэ проектхэм Iоф ашIэ. Ащ ишIуагъэкIэ Адыгеим иха­хъохэр нахьыбэ мэхъух. Федеральнэ гупчэми зэпхыныгъэ дэ­гъу дыриI, шъолъырыр федеральнэ программэхэм зэрахэлажьэрэм ишIуагъэкIэ инфраструктурэр, къэлэ щыIакIэр, къоджэ псэупIэхэр зэтырагъэ­псыхьэх, социальнэ мэхьанэ зиIэхэ псэуалъэхэр ашIых. Ахэр шIукIэ зыфэплъэгъунэу щытыр АР-м и ЛIышъхь ары.

— Зыфэдэ щымыIэхэ тина­хьыжъхэу республикэм щыпсэухэрэр апсэ емыблэжьхэу щы­IэкIэшIу тиIэным фэбэнагъэх. ЛIыхъужъныгъэу зэрахьагъэр тикъэралыгъокIэ пкъэушхоу щыт, къыткIэхъухьэхэрэ ныбжьыкIэ­хэм яхэгъэгу шIу алъэгъоу пIу­гъэнхэмкIэ ахэр непэ дышъэ кIэ­ных. Джащ фэдэу лъэпкъ ыкIи дин зэгурыIоны­гъэр гъэпытэ­гъэным, тиреспубликэ мамырныгъэ илъыным шъуиIа­хьышIу зэрэхэлъым щэч хэлъэп, ащкIэ сирэзэныгъэ гущыIэхэр къы­шъуфэсэгъазэх, — къыIуагъ В. Нарожнэм.

Нэужым ветеранхэм яфитыныгъэхэр ыкIи яхэбзэ шIоигъоныгъэхэр къэухъумэгъэнхэмкIэ, социальнэ щыIэкIэ-псэукIэу яIэр нахьышIу шIыгъэнымкIэ АР-м иветеран организациехэм Iоф­тхьабзэу зэрахьэхэрэр зыфэдэ­хэм къатегущыIагъ Къоджэ Аслъан.

Ащ къызэриIуагъэмкIэ, мы уахътэм зыныбжь хэкIотагъэхэр, пенсионерхэр, ветеранхэр социальнэу къэухъумэгъэнхэ фэе цIыфхэм ащыщых. Сыда пIомэ мы купым хахьэхэрэм статус яI, хэгъэгум ыпашъхьэ гъэ­хъагъэхэр щыряIэх, къэралыгъом иэкономикэ ыкIи иоборонэ хэхъоныгъэхэр ашIынхэм яIахьышIу хашIыхьагъ, гушъхьэбаиныгъэр гъэпытэгъэным, къыт­кIэхъухьэхэрэ лIэ­ужхэм яхэгъэгу шIу алъэгъоу къэгъэтэджыгъэнхэм фэIоры­шIэх.

Адыгеир пштэмэ, зэкIэмкIи ветеран нэбгырэ мин 37-м ехъу щэпсэу. Ахэм ащыщэу нэбгыри 157-р Хэгъэгу зэошхом, нэбгырэ 5846-р зэо зэфэшъхьафхэм яветераных, нэбгырэ 2294-р тылым иIофышIэх, нэбгырэ 28852-р — IофшIэным, 2226-р — УIэшыгъэ кIуачIэхэм, 5574-р — МВД-м, ФСБ-м, Росгвардием яветераных. Пенсионерхэм япчъагъэ нэбгырэ 128426-рэ мэхъу. Статистикэр къызыдэплъытэкIэ, къыбгурыIо­нэу щыт, зыныбжь хэкIотагъэхэ цIыфхэр социальнэ-демографическэ анахь куп инхэм зэраха­хьэхэрэр, ахэм ящыIэкIэ-псэукIэ мы­дэгъу хъумэ, обществэм исоциальнэ зыпкъитыныгъэ къе­­Iыхы.

Социальнэ ­зэтегъэпсыхьаным, социальнэ ухъумэным ыкIи социальнэ фэIо-фашIэхэм сыдигъорэ лъэхъани мэхьанэшхо яI, обществэм нэмыкIэу федеральнэ ыкIи шъолъыр пащэхэм ахэм лъэшэу анаIэ атет.

Къоджэ Аслъан къызэриIуагъэмкIэ, мы илъэсым цIыфхэм ясоциальнэ щыIэкIэ-псэукIэ зы­фэдэм, медицинэ фэIо-фа­шIэхэр зэрафагъэцакIэхэрэм, Iэзэгъу уцхэр зэраIэкIагъахьэ­хэрэм, ветеранхэм (пенсионерхэм) языгъэпсэфын епхы­гъэхэ Iофтхьабзэхэр зэрэзэхащэхэрэм, ахэм IэпыIэгъу зэрафэхъухэрэм афэгъэхьыгъэу дэкIыгъо уплъэкIунхэр шъо­лъыр организациехэм зэхащагъэх. УФ-м ПенсиехэмкIэ ифонд ичIыпIэ къутамэхэр мыхэм IэпыIэгъушIу къафэхъугъэх.

КъэIогъэн фае, тикъэралыгъо, джащ фэдэу Адыгеим ветеранхэм ыкIи пенсионерхэм апае макIэп Iофэу щызэшIуахырэр. Мы аужырэ илъэсхэм ветеранхэм ящыIэкIэ-псэукIэ изытет нахьышIу шIыгъэным епхыгъэхэ правовой актхэр аштагъэх. Пен­сиехэр къаIэтынхэм, зыныбжь хэкIотагъэхэ цIыфхэм ясоциальнэ фэIо-фашIэхэр зыщагъэцэ­кIэщтхэ гупчэхэм зарагъэушъом­бгъуным, пенсионер зырызхэм япенсиехэм тегъахъохэр афэшIыгъэнхэм тиIэшъхьэтетхэм анаIэ тырагъэты. Джащ фэдэу Хэгъэгу зэошхом ТекIоныгъэ къызщыдахыгъэм ыкIи нэмыкI мэфэкIхэм япэгъокIэу заом хэ­лэжьагъэхэм, тылым щы­Iа­гъэ­хэм, зизакъоу къэнагъэхэ ветеранхэм ыкIи сымаджэхэм Андыр­хъое Хъусенэ ыцIэкIэ зэхащэгъэ фондэу «ТекIоныгъ» зыфи­Iорэм, республикэ бюд­жетым, къэлэ, район адми­нистрациехэм, тиреспубликэ ипред­при­нима­тельхэм ыкIи иор­ганизациехэм къа­тIупщыгъэ мылъкумкIэ IэпыIэгъу афэхъух. Вете­ранхэм IэпыIэгъу афэхъугъэнымкIэ ыкIи патриотическэ мэ­хьанэ зиIэхэ Iофтхьабзэхэр зэ­хащэнхэмкIэ 2018-рэ илъэсым республикэ бюджетым сомэ мин 600-м ехъу къафитIупщыгъ.

— Ветеранхэм, пенсионерхэм сыд фэдизэу анаIэ атетми, зы­ныбжь хэкIотагъэхэм гумэкIыгъохэу яIэхэр нахь макIэ хъугъэхэу пфэIощтэп, япенсие ма­кIэ, афикъурэп. А зыр ары ахэм къэкIуапIэу яIэр. Гъомылапхъэхэм, псэупIэ-коммунальнэ фэIо-фашIэхэм, Iэзэгъу ­уцхэм ауасэ къызэрэхахъорэм лъэшэу егъэгумэкIых, сыда пIо­мэ, пенсионерхэм ащыщхэу гъот макIэ зиIэхэр нахьыб. БэмышIэу тикъэралыгъо пенсионнэ зэхъо­кIыныгъэхэр щыкIуагъэхэми, пен­сиехэр ренэу индексацие ашIыхэми, гумэкIыгъохэр джыри щыIэх, — къыIуагъ Къоджэ Ас­лъан.

ПсэупIэхэр ягъэгъотыгъэнхэм­кIэ къэралыгъо программэм къыдыхэлъытагъэу АР-м щыпсэухэрэ ветеран нэбгырэ 819-мэ япсэупIэ амалхэр нахьышIу ашIы­гъэх, ахэм зэкIэмкIи сомэ миллиони 6-м ехъу апэIуагъэ­хьагъ.

— IофшIэнэу ыкIи мурадэу тиIэр бэ. Пшъэрылъхэр игъом ыкIи икъоу зэшIохыгъэхэ хъунхэм, зыныбжь хэкIотагъэхэм псауныгъэ ыкIи щыIэкIэшIу яIэ­ным тыфэбэнэн фае, ащкIэ тэ къыттефэрэр дэх имыIэу дгъэцэкIэщт, — къыIуагъ кIэухым Къоджэ Аслъан.

Зэхэсыгъом къыщыгущыIагъэх АР-м IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ иминистрэу Мырзэ Джанбэч, АР-м псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ иминистрэу Мэрэтыкъо Рустем, нэмыкIхэри. Мыхэм шъхьадж зыфэгъэзагъэм елъытыгъэу Iо­фэу агъэцакIэхэрэр зыфэдэхэр, гумэкIыгъоу щыIэхэр, ахэр дэгъэзыжьыгъэхэ зэрэхъущтхэ шIы­кIэхэр, Iофхэм язытет на­хьышIу шIыгъэным пае зэшIо­хыгъэнхэ фаехэр къыраIотыкIы­гъэх.

КIАРЭ Фатим.