Адыгабзэм фэщагъэу, хэшIыкI фызиIэу, зисэнэхьат зыгъэлъапIэу, зиIофшIэн шIу зылъэгъурэмэ ащыщ Биданэкъо Марзият.

Биданэкъо Марзият Мухьдинэ ыпхъур бэдзэогъум и 5-м, 1967-рэ илъэсым къуаджэу Гъобэ­къуае къыщыхъугъ. 1984-рэ илъэсым гурыт еджапIэр къыухыгъ. А илъэс дэдэм Адыгэ къэралыгъо кIэлэегъэджэ институтым филологиемкIэ ифакультет чIэхьагъ. Дэгъу дэдэу еджэрэ студентхэм ар ащы­щыгъ. Ащ иеджэгъу илъэсхэр ары адыгабзэм идэлэжьэн зыригъэ­жьагъэр. Усэ ыкIи пшысэ цIыкIухэр зэхилъхьэщтыгъэх.

1989-рэ илъэсым Марзият институтыр дэгъоу къыухыгъ, адыгабзэмрэ урысыбзэмрэкIэ кIэлэегъэджэ сэнэхьатыр зэригъэгъотыгъ. 1989-рэ илъэсым гурыт еджапIэм кIэлэегъаджэу щылэжьэнэу регъажьэ. Ащ илъэ­ситфырэ Iоф щишIагъэу 1994-рэ илъэсым кIэлэегъаджэхэм ясэнэхьат зыщыхагъэхъорэ институтым иадыгэ кафедрэ Iоф щишIэнэу рагъэблагъэ. 1995-рэ илъэсым аспирантурэм чIахьэ ыкIи ар заочнэу къеухы.Iофэу ышIэрэм ыкIи Iофы­гъоу къэтэджыхэрэм яджэуапхэм алъыхъузэ, кандидатскэ диссертацием итхын къыфэкIо. 2004-рэ илъэсым кандидатскэ диссертациеу «Становление норм адыгейского литературного языка» зыфиIорэр Къэбэртэе-Бэлъкъар къэралыгъо университетэу Бэрбэч ХьэтIутIэ ыцIэкIэ щытым къыщиушыхьатыгъ. Ащ ыуж иIоф­шIэн лъегъэкIуатэ, ушэтынхэр ешIых. ЗэрэшIэныгъэлэжьым имызакъоу, Марзият цIыф хьа­лэл, ныбджэгъу шъыпкъ, шъхьэгъусэ дэгъу, ны гукIэгъу, нэнэ ныб­жьыкI.

Биданэкъо Марзият 2008-рэ илъэсым щегъэжьагъэу гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ респуб­ликэ институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэкIэ щытым бзэмкIэ иотдел щылэжьэнэу регъажьэ. ШIэныгъэлэжь ныбжьыкIэм зэпымыоу иIофшIагъэхэр дунэе, всероссийскэ ыкIи чIыпIэ конференциехэм къащыхилъхьагъэх, нэ­Iуасэ афишIыгъэх. 2019-рэ илъэсым институтым ипащэ игуадзэу агъэнэфагъ.

Институтым зыщылэжьэрэ илъэсхэм Марзият икъэлэмыпэ къыпыкIыгъэх IофшIэгъэ инхэу «Адыгейский литературный язык» (2014), «Исторические и социально-культурные аспекты языковых процессов» (2018) зыфиIохэрэр, проектэу «Адыгейский язык за 30 дней» зыфиIорэм игъэхьазырын 2018-рэ илъэсым ыухыгъ, научнэ статья 60-м ехъу чIыпIэ зэфэшъхьафхэм къащыдигъэкIыгъ. Марзият иIофшIагъэхэм ащы­гъозэ шIэныгъэлэжьхэм ахэм осэшхо къафашIыгъ.Биданэкъо Марзият игъэхъэ­гъэ анахь инхэм ащыщ докторскэ диссертациеу «Языковая оформленность отечественного художественного текста (на примере прозы Хазрета Ашинова)» зыфиIоу бэдзэогъум и 4-м, 2018-рэ илъэсым Дагъыстан къыщиушыхьатыгъэр. А IофшIагъэр Москва Апшъэрэ аттестационнэ комиссием щыпхырыкIыгъ ыкIи филологие шIэныгъэ­хэмкIэ доктор цIэр къыфагъэ­шъошагъ. Ар къэзыушыхьатырэ тхылъри гъэтхапэм и 14-м къыратыжьыгъ. Ащ ехъулIэу тыгу къыд­деIэу Марзият тыфэгушIо. Псауныгъэ пытэ иIэнэу, игъашIэ кIыхьэ хъунэу, иуна­гъо узынчъа­гъэр илъ зэпытынэу, игъэхъагъэ­хэм ахигъахъоу, илъэпкъ фэлажьэу илъэсыбэрэ псэунэу тыфэлъаIо.

Гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ респуб­ликэ институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэкIэ щытым бзэмкIэ иотдел ишIэныгъэлэжьхэр.