ЗэлъашIэрэ тхакIоу, усакIоу Жэнэ Къырымызэ къызыхъугъэр илъэси 100 зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ шIэжь пчыхьэзэхахьэ Лъэпкъ тхылъеджапIэм щыкIуагъ. Адыгеим, Къэбэртэе-Бэлъкъа­рым, Къэрэщэе-Щэрджэсым янароднэ тхакIоу, СССР-м, Урысыем, Адыгэ Республикэм я Къэралыгъо премиехэм, Шолоховым ыцIэкIэ щыт премием ялауреатэу МэщбэшIэ Исхьакъ Iофтхьабзэр зэрищагъ.

Жэнэ Къырымызэ иIахьылхэр, иныбджэгъухэр, итворчествэ уасэ фэзышIыхэрэр пчыхьэзэхахьэм къыщызэрэугъоигъэх, усакIом ищыIэныгъэ гъогу агу къагъэкIыжьыгъ, итхылъхэм къатегущыIагъэх.

Жэнэ Къырымызэ Тэхъутэмыкъое районым ит къуаджэу Афыпсыпэ къыщыхъугъ. 1935-рэ илъэсым классибл еджапIэу къуаджэм дэтыр къыухыгъ, ащ къыкIэлъыкIуагъэх Адыгэ педтехникумыр, илъэситIу кIэлэегъэджэ институтыр, Адыгэ къэралыгъо кIэлэегъэджэ институтыр.

Жанэм итхыгъэхэм гупшысэ куоу ахэлъыр гущыIэ къызэрыкIохэмкIэ къыIон елъэкIы. Ащ ипроизведениехэм осэ ин зэрафа­шIырэр къеушыхьаты лъэпкъ зэфэшъхьафхэм абзэхэмкIэ зэрэзэрадзэкIыгъэхэр. Ежь Жанэми урыс классикэм щыщ тхыгъэхэр адыгабзэкIэ зэридзэкIыным пылъыгъ. А.С.Пушкиным, И.А.Крыловым, Н.А. Некрасовым, А.П. Чеховым атхыгъэмэ ащыщхэр адыгабзэм рилъхьагъэх.

— Апэрэ усэу Жэнэ Къырымызэ ытхыгъэхэм къащегъэжьагъэу къыднэсыжьыгъэр зэкIэ, итворчествэ фэгъэхьыгъэу шIэныгъэлэжьэу фэтхагъэхэм ятхылъхэри непэ къэгъэлъэгъо­нэу къэдгъэхьазырыгъэм хэтых, — къытфеIуатэ Лъэпкъ тхылъеджапIэм иIофышIэу Кучмэз Аминэт. — ТитхылъеджапIэ Жэнэ Къырымызэ тхылъэу къы­дигъэкIыгъэр зэкIэ чIэлъ. Ахэр зышIогъэшIэгъонэу, яджэу рес­публикэм исыр макIэп.

Жанэм итворчествэ чIыпIэ ин щызыубытыгъэмэ ащыщ кIэ­лэцIыкIухэм афэгъэхьыгъэ произ­ведениехэр. «Жъогъо плъыжь», «Зэныбджэгъу цIыкIухэр», «Тэтэжъырэ кIэлэцIыкIухэмрэ», «Апэрэ къэгъагъ», нэмыкIхэри икъэлэмыпэ къы­чIэкIыгъэх. НыбжьыкIэхэм игухахъо, игукIэгъу зэраритыщтым ишъыпкъэу дэлэжьагъ.

МэщбэшIэ Исхьакъ игущыIэ къыщыхигъэщыгъ Жанэм ныб­джэгъуныгъэм осэшхо зэрэфи­шIыщтыгъэр, адыгагъэр, шъыпкъэныгъэр, зэфагъэр къыткIэхъу­хьэрэ ныбжьыкIэхэм итхыгъэ­хэмкIэ ахилъхьаным зэрэпылъы­гъэр. Адыгэ литературэм Жэнэ Къырымызэ итворчествэ чIыпIэ ин зэрэщиубытырэр тхакIом игущыIэ щыкIигъэтхъыгъ.

Жанэм иусэхэм ащыщхэр орэдышъом ралъхьагъэх. Ахэр жъы хъугъэу, ащыгъупшэжьыгъэ орэдхэм ащыщхэп. Зыныбжь хэкIотагъэхэм ямызакъоу, ныбжьыкIэхэри ягуапэу ядэIух, къаIох.

Жэнэ Къырымызэ илитературнэ-творческэ ыкIи иобщественнэ-политическэ IофшIагъэ­хэм осэшхо афашIыгъ. Орденхэр, щытхъуцIэ лъапIэхэр къы­фагъэ­шъошагъэх.

Филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, профессорэу, гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтым литературэмкIэ иотдел ипащэу ЩэшIэ Щамсэт, УФ-м изаслуженнэ артисткэхэу, орэдыIохэу Жэнэ Нэфсэт, Шъэожъ Розэ, нэмыкI­хэри тхэкIо цIэрыIом Iоф зэрэдашIагъэр къаIотагъ, ягукъэ­кIыжьхэмкIэ къэзэрэугъоигъэ­хэм къадэгощагъэх.

Гъонэжьыкъо Сэтэнай. Сурэтхэр Iэшъынэ Аслъан тырихыгъэх.