ЕджапIэ афэхъущт зэхахь
Театрэхэм я Дунэе фестивалэу «Кавказский меловой круг» зыфиIорэр мэлылъфэгъум и 22 — 28-м Мыекъуапэ щыкIощт.
— 2005-рэ илъэсым къыщыублагъэу фестивалыр зэхащэ, — къытиIуагъ Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэм илитературнэ-драматическэ къутамэ ипа-щэу Къуижъ Нэфсэт.
— Фестивалым зиушъомбгъугъ, Дунэе фестиваль хъугъэ. Хэлэжьэщтхэм тащыгъэгъуазэба.
— Темыр Осетиер — Аланиер, Къыблэ Осетиер, Чэчэныр, Дагъыстаныр, Къэбэртэе-Бэлъкъарыр, Къэрэщэе-Щэрджэсыр, Къалмыкъыр, Тыркуер, Абхъазыр, Адыгеир Дунэе фестивалым щызэIукIэщтых.
— Театрэхэм къагъэлъэгъощтхэ спектаклэхэр къышъуаIуагъа?
— УрысыбзэкIэ е ежьхэм яныдэлъфыбзэкIэ къэгъэлъэгъонхэр кIощтых. ЗэдзэкIакIохэр дгъэнэфэщтых.
— Тыркуем къикIыщтхэм Едыдж Мэмэт къатегущыIэу зэхэсхыгъ.
— АдыгабзэкIэ къэгъэлъэгъоныр къашIынэу тялъэIугъ. КъыдгурэIо Тыркуем ущыпсэузэ адыгабзэр сценэшхом щыбгъэфедэныр зэрэкъиныр. Арэу щытми, тилъэпкъэгъухэр хэкIыпIэхэм алъэхъух. Ныдэлъфыбзэм мэхьэнэ ин зэрэратырэр фестивалым къыщагъэлъагъо ашIоигъу.
ШэкIогъум щегъэжьагъ
— ШэкIогъу мазэм Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо филармоние зэхахьэу щыкIуагъэм тытегъэгущыI.
— Сигуапэ ащ игугъу къызэрэпшIыгъэр. ШэкIогъу мазэм къыщыублагъэу 2019-рэ илъэсыр театрэм и Илъэсэу Урысыем унашъо щаштагъ. Филармонием щыкIогъэ зэхахьэм ти ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат къыщыгущыIагъ.
— Адыгабзэм, лъэпкъ шэн-хабзэхэм язэгъэшIэн афэгъэхьыгъэу КъумпIыл Мурат къыIуагъэм сыда шъузэригъэгупшысагъэр?
— Лъэпкъ театрэм ипшъэрылъ шъхьаIэхэм ащыщ адыгабзэм изэгъэшIэн имэхьанэ зыкъегъэIэтыгъэныр. АдыгабзэкIэ къэгъэлъэгъонхэр зэхэтэщэх, тиныдэлъфыбзэ ибаиныгъэ спектаклэхэм къащытэгъэлъагъо.
— Дунэе фестивалым егъэджэн зэIукIэгъухэр щышъуиIэщтхэу зэ къысэпIогъагъ.
— Театрэ пэпчъ сурэтышI игъусэу Мыекъуапэ къэкIощт. Къэгъэлъэгъонхэм Iоф адашIэным фэшI амалхэу агъэфедэхэрэм тащагъэгъозэщт, щысэ зытырахыщтхэри къахэкIыщтхэу сэлъытэ.
— Режиссерхэр, драматургхэр, художественнэ пащэхэр Мыекъуапэ щытлъэгъущтхэу сэгугъэ.
— Искусствэм хэшIыкI фызиIэхэр фестивалым зэфищэщтых. Театрэм пае тхэхэрэр къетэгъэблагъэх. Нахь ныбжьыкIаIохэм хэушъхьафыкIыгъэу Iоф адашIэщт. Адыгеим щыщхэр тинэплъэгъу итых, тхэныр езыгъэжьагъэхэр фестивалым хэлэжьэнхэу тяжэ. Режиссерхэм фестивалыр еджапIэ афэхъущтэу зылъытэхэрэм адесэгъаштэ.
— Хэлэжьэщтхэм япчъагъэ къэпIуагъэп.
— Нэбгырэ 250-рэ фэдиз къетэгъэблагъэ.
— Къэгъэлъэгъонхэр тыдэ щыкIощтха?
— Мафэ къэс къэгъэлъэгъони 2 тиIэщт. Лъэпкъ театрэр зычIэт унэр, филармониер, «Налмэсым» и Унэ фестивалым фэхьазырых.
— Нэфсэт, фестивалым пэщэныгъэ дызепхьанэу уагъэнэфагъ. КIэщакIохэм татегъэгущыIэба.
— Фестивалыр зэхащэным 2005-рэ илъэсым кIэщакIо фэхъугъагъэр ХьакIэгъогъу Къэсэй. Непэ ар Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ театрэ ихудожественнэ пащ, режиссер цIэрыIоу зэрэщытыр гъэзетеджэхэм дэгъоу ашIэу сэлъытэ. Урысыем, Адыгеим культурэмкIэ яминистерствэхэр, Урысыем итеатрэхэм яIофышIэхэм я Союз икъутамэу Адыгэ Республикэм щыIэм итхьаматэу, зэлъашIэрэ артистэу Зыхьэ Заурбый, нэмыкIхэри IэпыIэгъу къытфэхъух. Анахьэу къыхэзгъэщмэ сшIоигъор ти ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат. Театрэм щыкIохэрэ спектаклэхэм ар яплъы, тиIофхэр зэрэлъыкIуатэхэрэм ащыгъуаз.
— Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэр къуаджэхэм алъыIэсынымкIэ непэ сыда къыдэхъурэр?
— «Театрэр къуаджэм пае» зыфиIорэ Iофтхьабзэм тыхэла- жьэ. БэмышIэу Кощхьаблэ, Красногвардейскэ тащыIагъ. Дэгъоу къызэрэтпэгъокIыгъэхэм фэшI район администрациехэм япащэхэу Хьамырзэ Заур, Осмэн Альберт лъэшэу тафэраз. Дунэе фестивалым ыуж къуаджэхэм къэгъэлъэгъонхэр ащызэхэтщэщтых.
— АдыгабзэкIэ агъэуцугъэ спектаклэхэр нахьыбэрэ къэжъугъэлъэгъонхэм шъуфэхьазырба?
— Лъэпкъ театрэм ирепертуар баеу щыт. «Псэлъыхъохэр», «Дэхэбаринэ ихьакIэщ», фэшъхьафхэри жъы хъухэрэп. Мурэтэ Чэпай ипьесэу «IэнатIэм игъэрхэр» нэмыкI шIыкIэм тетэу Нэгъой Инвер егъэуцужьы.
— «Кавказский меловой круг» зыфиIорэр адыгабзэкIэ къэжъугъэлъэгъуагъ.
— ГъукIэлI Нурбый зэридзэкIыжьыгъ, «Лъэпкъ куцэм итеуцогъу» цIэу фиусыгъ.
— Уджыхъу Марыет шъхьалымкIэ зэрэхьаджэрэм, Уайкъокъо Асыет кIэлэцIыкIур къызэриухъумэрэм, нэмыкIхэм уяплъы зыхъукIэ гур рэхьатырэп.
— Артист дэгъухэр тиIэх, щыIэныгъэм ехьылIэгъэ къэшIыгъохэр къагъэлъагъохэзэ, театрэм пIуныгъэ мэхьанэу иIэр нэгум къыкIагъэуцо. Хьакъуй Аслъан зэхэщакIохэм ахэтэу мультфильмэхэр тырахыгъэх. Къэгъэлъэгъонхэм тиартистхэр ахэлажьэх. Дунэе фестивалым IофшIэгъэ дэгъухэмкIэ тыпэгъокIын тимурад.
— Шъуигухэлъхэр къыжъудэхъунхэу шъуфэсэIо.
— Тхьауегъэпсэу.
ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэм арытхэр: Къуижъ Нэфсэт; Уджыхъу Марыет; Уайкъокъо Асыет.