Гур зыгъэпIэжъгъэирэ романсыр
Дунаир мэкъамэхэмкIэ зэхэзышIэрэ цIыфхэм ящыIэныгъэ гъогу нэIуасэ зызыфэпшIырэм е гущыIэгъу узафэхъурэм, пстэуми афэмыдэу творчествэм Iоф дэзышIэхэрэ цIыфхэм ядунэезэхашIэ зэрэгъэпсыгъэм гу лъыотэ. Гухахъуи гушIуагъуи зыхагъуатэрэм узэлъеубыты, теубытэныгъэ кIуачIэу къапкъырыкIырэм уегъэгушхо, уеумэхъы ыкIи щыIэныгъэм укIигъэгушIоу узыфещэ. Мыщ фэдэ Iофыгъохэм пIуныгъэ-гъэсэныгъэмкIэ мэхьанэшхо яI ыкIи ныбжьыкIэхэмкIи ахэр щысэтехыпIэшIух.
Джащ фэдэ зэIукIэгъухэр, Iэнэ хъураехэр, лекцие-концертхэр, тхылъ къэгъэлъэгъонхэр, ахэм язэхэфын зэIукIэгъухэр игъэкIотыгъэу щагъэфедэх Адыгэ Лъэпкъ тхылъеджапIэм нотнэ-музыкальнэ литературэмкIэ иотдел щызэхащэжьыгъэ клубэу «Мелодии души» («Гум имэкъамэхэр») зыфиIорэм. Мы аужырэ илъэситIум тхылъеджапIэм гъэцэкIэжьын Iофыгъохэу щырекIокIыгъэхэм къапкъырыкIэу клубым иIофшIэн зэпыугъо фэхъугъэу щытыгъ.
Мэзаем и 20-м, 2019-рэ илъэсым клубым иIофшIэн ригъэжьэжьыгъ ыкIи апэрэ зэхэсыгъор иIагъ. Клубыр зэхэзыщагъэр ыкIи пэщэныгъэ ащ дызезыхьэрэр музыкальнэ отделым иIэшъхьэтетэу Гусэрыкъо Сусан. Илъэс пчъагъэм клубым иныбджэгъушIухэу щытыгъэх къалэу Мыекъуапэ культурэмкIэ и Унэу «Гигантым» щызэхащэгъэ хорэу «Рябинушкэр» ыкIи ащ иорэдыIо купэу «Лада» зыфиIохэрэр. Самодеятельнэ артистхэри ахэм яIэшъхьэтетэу, Адыгеим культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Дудник Майи анахь титхылъеджэ чанхэм ащыщых, тиIофыгъо зэфэшъхьафхэм сыдигъуи ахэлажьэх. Ащ къыхэкIэу клубым иапэрэ зэхэсыгъоу «Романса трепетные звуки» зыфиIорэр, зэкIэми якIэсэ романсым фэгъэхьыгъэр, ахэм атегъэпсыхьагъэу щытыгъ. Клубым хэтхэр, творческэ интеллигенциер, музыкэр ыкIи поэзиер зикIасэхэр, тхылъеджэхэр, тиIофшIэгъоу романсыр зигунэсхэр отделым чIэзэрэмыгъафэхэу къэзэрэугъоигъагъэх. ЗэIукIэгъур къызэIуихыгъ ыкIи зэрищагъ Гусэрыкъо Сусанэ. Ащ романсым я 18-рэ лIэшIэгъум къыщегъэжьагъэу тарихъэу иIэм кIэкIэу нэIуасэ къекъолIагъэхэр фишIыгъэх, къыкIэлъыкIощт романсыр къызтегущыIэрэр, зыусыгъэхэм якъэбархэр къыIуатэзэ, сыхьатыр нэгъэупIэпIэгъу къащымыхъоу кIуагъэ. ОрэдыIохэм зэлъашIэрэ романсхэу «Накинув плащ…», «Случайность», «Цыганский романс», «Белая акация» ыкIи нэмыкIхэр къаIуагъэх. Лъэшэу агу рихьыгъэхэм ащыщых врач ныбжьыкIэу Николай Подгорнэм къыIогъэхэ романсхэр. Исэнэхьат шъхьаIэ готэу, музыкэр ищыIэныгъэу ащ къехьы. Мэкъэ лъэш гохь иI. Баяным мэкъамэхэр къыхезыгъэщыгъэу Александр Карасевми бэрэ Iэгу фытеуагъэх.
Цыган романсым гъогу гъэшIэгъон зэриIэр, произведение пэпчъ тарихъ зэрэпылъыр пщыгъупшэ хъущтэп. Ар ау ухэтми къэпIошъущтэп, ар зэхэпшIэн, гукIэ къэуубытын ыкIи зыхэпщагъэр гуапэу къызыIуптIупщыжьыным телъытагъ. «Цыганский романс» зыфиIорэр Виктор Стряпчэм къызэриIуагъэм, Иван Чавычеловым, Нина Ростовам амэкъэ гоIу, ижъырэ урыс романсэу «Что это сердце сильно так бьется?!» зызэрэрагъэIэтыгъэм музыкэм, анахьэу романсым, кIочIэ ин зэрэхэлъыр зэхыуегъашIэ; гум шъэбэгъэ-фэбагъэр, гугъэ нэфыр къыралъхьажьы.
ЦIыфым ыгу къэIэтыгъэныр, шIум фэгъэчэфыгъэныр, къиным щымыщынэу имурадхэр пхырищынхэр, щыIэныгъэм шIулъэгъу фыриIэныр музыкэм дахэу зэшIуехы. Мы зэIукIэгъоу такъикъыпэу чъагъэри ащ хэлэжьагъэхэмкIэ зэфэдэу гудэчъыпIэ дахэ хъугъэ. АщкIэ сыд фэдэрэ лъэхъани анахь осэшIу зиIэр романсыр ары.
ОрэдыIохэмрэ ядэIухэрэмрэ зыкIыныгъэшхоу зэдыряIэ хъугъэр анэгухэм къакIэщэу, загъори янэIосэ романсхэм адежъыухэу, гуфэбэныгъэшхо хэлъэу зэIукIэгъур кIуагъэ. Нэужым Дудник Мае къыIуагъ ягуапэу тхылъеджапIэм къызэрэкIохэрэр, зэхэшIыкI орэдым фыряIэу, къядэIухэрэм апае орэд къаIоным зэрэфэхьазыр зэпытхэр. БгъуитIумкIи рэзэныгъэшхо зэфыряIэу, къыкIэлъыкIорэ зэIукIэгъум ашIуабэ дашIэу зэхэкIыжьыгъэх.
Шъхьэлэхъо Свет. АР-м итхылъеджапIэ нотнэ-музыкальнэ литературэмкIэ иотдел ибиблиотекарь.