Дагъыстанрэ Адыгеимрэ язэпхыныгъэхэр искусствэм щэпытэх. Республикэхэр зэлъэкIох, концертхэмкIэ зэхъожьых, зэгъусэхэу пчыхьэзэхахьэхэм ащэуджых.

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо академическэ къэшъокIо ансамблэу «Налмэсым» и Унэ щыкIогъэ зэхэт концертыр Адыгеим изаслуженнэ артисткэу АфэшIэгъо Фаинэ зэрищагъ. Ащ зэрэхигъэунэфыкIыгъэу, «Лезгинкэмрэ» «Налмэсымрэ» дунэе искусствэм шIукIэ щашIэх. Къашъом ыбзэ псэ къыпагъакIэзэ, лъэпкъ шэн-хабзэхэр къагъэлъагъох.

Джамбулат Магомедовыр якIэщакIу

Дагъыстан и Къэралыгъо академическэ къэшъокIо ансамблэу «Лезгинкэм» ипащэу, Урысыем, Адыгеим искусствэхэмкIэ язаслуженнэ IофышIэшхоу, Урысыем и Президентэу Владимир Путиным ицыхьэшIэгъоу Джамбулат Магомедовыр творческэ Iофтхьабзэм кIэщакIо фэ­хъугъ. «Налмэсымрэ» «Лезгинкэмрэ» зэгъусэхэу концертхэр къызэдатынхэм фэшI унэшъо хэхыгъэхэр рахъухьагъэх.

2018-рэ илъэсым шэкIогъу мазэм «Налмэсым» ипчыхьэзэхахьэхэр Къыблэм, Темыр Кавказым ащыкIуагъэх. Тиартистхэр Махачкала щыIэхэу «Лезгинкэр» гъусэ къафэхъуи, дунаим еплъы­кIэу фыряIэр къашъохэмкIэ пчыхьэзэхахьэм къыщагъэлъэгъуагъ.

Ансамблэ цIэрыIохэм ятIонэрэ пчыхьэзэхахьэу яIагъэр Мыекъуапэ игъэкIотыгъэу щыкIуагъ.

Тарихъым инэкIубгъохэр

«Лезгинкэр» 1958-рэ илъэсым зэхащагъ. Дагъыстан, Кавказым, Урысыем ялъэпкъхэм якъэшъуи 100-м ехъу ансамблэм щагъэуцугъ. 1994-рэ илъэсым едзы­гъуи 3 хъурэ балетэу «Парту-Патима» зыфиIорэр апэрэу Дагъыстан щагъэ­уцугъ. «Лезгинкэм» фэдэ ансамблэ дунаим тетэп. Лъэпкъыбэ ащ хэт, шэн-хабзэу, тарихъэу яIэр къашъохэмкIэ, театрализованнэ едзыгъохэмкIэ къаIуатэх.

Дагъыстан иансамблэу «Лезгинкэм» ихудожественнэ пащэу, Дагъыстан инароднэ артистэу, Урысыем, Адыгеим язаслуженнэ артистэу, Урысые Федерацием и Правительствэ ишIухьафтын къызыфагъэшъошагъэу Зулумхъан Хангереевым къызэрэтиIуагъэу, лъэпкъхэм яискусствэ хэхъоныгъэхэр ешIых. Лъэпкъ ансамблэхэр зэIукIэхэзэ, щыIэныгъэм къыщакIугъэ гъогур къызэфаIуатэ.

Концертыр

Къашъоу «ЗэфакIор» Дагъыстан изаслуженнэ артисткэу Ахътао Бэлэрэ артистэу Къонэ Мыхьамэдрэ къыхадзагъ. Тилъэпкъ ишъуашэ идэхагъи, шэн-хабзэхэри артистхэм зэхэугуфыкIыгъэу къагъэлъэгъуагъэх. Б. Ахътаом нэплъэгъу закъокIэ къашъом псэ къыпегъакIэ, «ЗэфакIом» купкIэу хэлъыр къызэIуехы. ШIулъэгъу къабзэм ытамэхэр лъагэу зыIэтырэ М. Къонэм лъэпкъ къашъор зэрэпкъырыхьагъэр къыхэщы.

«КъушъхьэчIэс къашъу» зыфиIорэр «Лезгинкэм» къышIыгъ. Къумыкъухэм якъашъуи къыгъэлъэгъуагъ. «Къушъхьэм щыпсэурэ къуаджэм иджэгукIэхэр» зыфи­Iорэ къашъом игъэпсыкIэ узыIэпещэ. Чы­лэм дэсхэм ямэфэкI, гушIуагъор зэдагощы, зэдэуджых. ЯIэпэIэсэныгъэ едзыгъохэм къащашIы. ЧIым теIэтыкIыгъэ гъучIыч гъэщыгъэм къэшъуакIор тетэу рэхьатэу мэзекIо, лъапэкIэ зыщегъэчэрэгъу.

IэпэIасэм иIэпэIэсэжьым залым чIэс­хэр Iэгу фытеохэ къодыерэп. Къэтэджыхи, фэгушIуагъэх, гущыIэ фабэхэр фа­Iуагъэх.

Шъонтырпаохэм якъашъуи гъэшIэгъо­нэу гъэпсыгъэ. Хъулъфыгъэхэр нэгушIох, лъэпкъ шъуашэр ащыгъ, орэдыр къыдаIозэ макъэр агъэжъынчы. Къашъоу «Лезгинкэр» искусствэм ибаиныгъэ къыпкъы­рэкIы. Артист пэпчъ лъэпкъым зэрэрыгушхорэр, къашъор щыIэныгъэм зэрэщыщыр пчэгум къыщэлъагъо.

«Налмэсыр» зэрэуджырэ шIыкIэми зэфэхьысыжьхэр уегъэшIых. «Адыгэ уджхэр» къэшъо къызэрыкIоп. Лъэпкъ шъошэ зэфэмыдэхэмкIэ артистхэр фэпагъэх. Пшъашъэхэм якъэшъуакIэ уеплъы­зэ, анахь дахэр къахэпхын умылъэкIэу гукIэ олъыхъо. «ЗэкIэри дахэ, нэр пIэпахы» ор-орэу зэоIожьы, зыбгъэрэ­хьатыным удэмыгуIэу Iэгу уафытео.

IэкIыб къэралыгъохэм ащыпсэухэрэ тилъэпкъэгъухэм язэхэт къашъо артистэу Хьажэкъо Пщымафэ къеублэ. Нарт шъа­ор зэрэнэгушIом, купыр зылъищэным зэрэфэхьазырым уегъэгушхо. «Налмэсым» къыфэхъугъэу Пщымафэ тлъытэзэ, къашъор къыдэзышIыхэрэм гукIэ талъэплъэ.

«Адыгеим иныбжьыкIэгъу» зыфиIорэ къашъом узеплъыкIэ, лъэпкъым ищы­IэкIэ-псэукIэ ибаиныгъэхэр пкъынэ-лынэхэм къапкъырэхьэх. НыбжьыкIэгъур дэхагъэм илъэхъан, ащ дакIоу, ныбжьыкIэгъур щыIэныгъэм илъэгъохэщ. Къашъом ахэр зэпхыгъэхэу хэолъагъох. Абхъаз къа­шъоу «Кутолыр» артистхэу Абыдэ Артур, Симболэт Бислъан, Хъоджэе Иландэ, Хъурмэ Темыркъан къырагъажьэ. Зэкъош лъэпкъ­хэм язэфыщытыкIэхэр искусствэм щыщ зэрэхъугъэхэр артистхэм къагъэлъагъо.

Дагъыстанрэ Адыгеимрэ якъэшъуа­кIохэр зэхэтхэу зэдэуджхэзэ пчыхьэзэхахьэм икIэух мэфэкI шапхъэм итэу агъэпсыгъ.

ЩытхъуцIэхэр

Адыгэ Республикэм культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ ти ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ыцIэкIэ пчыхьэзэхахьэм хэлажьэхэрэм къафэгушIуагъ, щытхъуцIэхэр къызыфаусыгъэхэм ятхылъхэр аритыжьыгъэх.

Джамбулат Магомедовым «Адыгэ Рес­публикэм искусствэхэмкIэ изаслужен­нэ IофышIэшху» зыфиIорэр фагъэшъошагъ. Алина Магомедовам, Зулумхъан Хангереевым «Адыгэ Республикэм изаслу­женнэ артист» зыфиIорэр афаусыгъ.

«Налмэсым» ихудожественнэ пащэу Хъоджэе Аслъан, «Лезгинкэм» ипащэхэу Джамбулат Магомедовыр, Зулумхъан Хангереевыр гуфэбэныгъэ ахэлъэу зэхахьэм къыщыгущыIагъэх.

ИIахьылхэр игъусэхэу концертым еплъыгъэ Мырзэ Хьалимэ артистхэм бэрэ Iэгу афытеуагъ, пчыхьэзэхахьэр лъэшэу зэрэшIогъэшIэгъоныр иныбджэгъухэм къариIуагъ.

Анатолие иадыгэхэм якъашъо «Налмэсым» къызэришIыгъэ шIыкIэр искусствэ лъагэм дештэ. Абрэдж Алинэрэ Къулэ Алыйрэ къашъор къызаублэм, НэмытIэкъо­хэм ясабыеу илъэситIум итыр зэрэуджыгъэр, концертыр къызаухым артистхэм нэгушIоу зэрапэгъокIыгъэм къашъом пIуныгъэ кIуачIэу хэлъым уигъэгушхозэ, щыIэныгъэм идэхагъэ уфещэ.

ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэр зэхахьэм къыщытетхыгъэх.