Тыгъэгъазэм и 13-м редактор шъхьаIэм иду­нэе Мафэ хагъэунэфыкIы. Ащ фэгъэхьыгъэу зисэнэхьаткIэ IэпэIэсэныгъэ зыIэкIэлъ журна­листхэм ащыщэу, зыкI къэбарлъыгъэIэс Гупчэу Шэуджэн районым щылажьэрэм ипащэу, гъэ­зетэу «Зарям» иредактор шъхьаIэу, ны-тыхэм ямуниципальнэ комитет ипащэу КIубэ Любовь гущыIэгъу тыфэхъугъ.

IофшIэным, республикэм щы­хъурэ-щышIэрэм ижъотыпIэ ар ренэу хэт, проект гъэшIэгъонхэм ахэлажьэ, гъэзетым инэ­кIубгъохэм къэбар гъэшIэгъонхэр къарыхьанхэм дэлажьэ. Непэрэ мафэм ехъулIэу ащ гъэхъэгъабэ иI. АР-м и Къэ­ра­лыгъо Совет — Хасэм ирэзэныгъэ тхылъ ыкIи Адыгэ Рес­публикэм лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ зэлъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет ищытхъу ыкIи рэзэныгъэ тхылъхэр къыфагъэшъошагъэх. Анахь шъхьаIэр — Iофэу ышIэ­рэр ыгу рихьэу дэгъоу егъэцакIэ.
— Сыдэущтэу уищы­Iэныгъэ гъогу журналист сэнэхьатым епхыгъэ хъугъа?
— СицIыкIугъом къыщегъэ­жьагъэу тхылъ еджэныр сикIас. ГущыIэ щэрыохэр лъэшэу шIу сэлъэгъу. Гурыт еджапIэм дэгъоу сыщеджагъ, дышъэ медалькIэ къэсыухыгъ. Бзэм сыфэщагъэу щытыгъ, цIыф губзыгъэхэм садэгущыIэныр сикIэсагъ, ренэу шIэныгъэ-гъэсэныгъэ зыбгъодэлъхэм сяхъуапсэщтыгъ, ахэр сищысэтехыпIагъэх. ЦIы-фым игупшысакIэ, идунэееплъы­кIэ сыщыгъозэным, сэ сшъхьэ пае зы гъэшIэгъон горэ къы­хэс­хыным сыпылъыгъ. Сэнэхьат къыхэхыным сызынэсым, а зэ­­кIэ къызэдэзыубытырэр жур­налистикэр арэу сыгукIэ тесыубытагъ. Адыгэ къэралыгъо университетым филологием­кIэ ифакультет къэсыухыгъ.
— Уиапэрэ IофшIэн сыд фэдагъа?
— 2004-рэ илъэсым Шэуджэн районым щызэхащэгъэ телевидениеу «Заревэм» корреспондентэу сыщылэжьэнэу езгъэ­жьагъ, къэтынхэр згъэ­хьазырыщтыгъэх ыкIи зесщэщтыгъэх. 2012-рэ илъэсым телевидением ипащэу сагъэнэ­фагъ. Уахътэм къыздихьыгъэ зэхъокIыныгъэхэм апкъ къи­кIыкIэ теле­видениемрэ гъэзетымрэ зэхагъэхьажьхи зыкI къэ­барлъыгъэ­Iэс Гупчэ ташIы­жьыгъ. 2022-рэ илъэсым ащ ипащэу сагъэнэфагъ.
— Шэуджэн район гъэзетэу «Зарям» иапэрэ номер къызыдэкIыгъэр мыгъэ илъэс 90-рэ хъугъэ ыкIи ар игъэкIотыгъэу хэжъугъэунэфыкIыгъ. ЫпэкIэ къыдэкIыщтыгъэ гъэзетымрэ непэрэ мафэм щыIэмрэ сыда зэрэзэтекIхэрэр?
— Илъэс 90-р гъунапкъэп, джыри гъэзетым гъогушхо ыпэ илъ. Гъэзетеджэхэм ташIогъэшIэгъоныфэ журналистхэр лэ­жьэщтых. Шэуджэн районым ищыIэкIэ-псэукIэ, ихъугъэ-шIагъэхэр, зэхъокIыныгъэу щы­хъу­хэ­рэр игъэкIотыгъэу гъэзет нэ­­кIубгъохэм къарытэгъахьэ. Тигупчэ тIоу гощыгъэ: хэутыным­­­кIэ отделыр, электроннэ шIыкIэм тетэу къыдэгъэкIыгъэныр. ЗыкI къэбарлъыгъэIэс гуп­чэ зэ­рэтиIэр къэтэгъэ­шъып­къэжьы, мультимедийнэ фаб­рикэм ты­фэд. Видеотехыгъэхэр джы сай­тым къитэгъахьэх. Гъэ­зетыр тхьамафэм тIо къызэрэдэкIырэм имызакъоу, дунэе хъытыу­ми чанэу тыщэлажьэ. Телеграмым нэкIубгъо щытиI, ащ урысыбзэкIэ къэбархэр къехьэх. Ащ ишIуагъэкIэ джы тирайон щыпсэурэ закъохэр арэп къы­тэплъын е тикъэбархэм яджэн зылъэкIыхэрэр. Муниципальнэ къэбарлъыгъэIэс гупчэу ты­щытми, район къэбаркIэ ты­къэуцу­рэп, шъолъыр ыкIи федеральнэ повесткэхэми Iоф адэтэшIэ.
— Сыд фэдэ проекта анахьэу шъуздэлажьэ­хэрэр?
— Тигъэзет анахьэу социальнэ-экономикэ лъэныкъом епхыгъэ тхыгъэхэр къехьэх. Лъэпкъ проектхэм яшIуагъэкIэ районым хэхъоныгъэу ышIыхэрэр тигъэзетеджэхэм алъытэгъэ­Iэсы. Джащ фэдэу цIыф къы­зэрыкIохэм ягугъу бэрэ тэшIы. Медицинэм, мэкъу-мэщым, гъэ­сэныгъэм, культурэм, спортым афэгъэ­хьыгъэу бэ къихьэ­рэр. Непэ хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер макIо. Ащ фэгъэхьыгъэ къэбархэм тадэлажьэ, шъып­къагъэ зыхэлъ тхыгъэхэр къэтэтых.
— Гъэзетеджэхэр къы­шъуфатхэха?
— Район гъэзетым къихьэгъэ къэбархэм еплъыкIэу фыряIэр редакцием тызэрэчIэкIэу къыднэсыжьы, сыда пIомэ зэкIэми тызэрэшIэ. Джы письмэхэр атхы­жьхэрэп, фаер тадэжь къы­чIэхьэ, къытфытео. Мыразэхэри къахэкIых, ахэми тадэгущыIэ, зэгурыIоныгъэ къадэтэгъоты, ау, шъыпкъэу пIощтмэ, къыт­фэразэр нахьыб. Титхыгъэ цIы­фым ыгу къыдищаеу, тиIоф­шIагъэ уасэ къыфишIэу къызы­чIахьэкIэ, джары зэкIэм анахь гуIэтыпIэ тфэхъурэр. ЯгушIуагъо адэтэIэты, ягукъао адэтэгощы. Тигъэзетеджэхэм апай Iоф зыкIатшIэрэр.
— Гъэзетым неущырэ мафэ иIэу олъыта?
— ЩыIэныгъэм шэпхъакIэхэр къыздехьы. Гъэзетым еджэ­хэрэр бэкIэ нахь макIэ зыщы­хъугъэ лъэхъаным щыIэныгъэм, уахътэм къыздахьырэ зэхъокIыныгъэхэм, технологиякIэхэм, амалыкIэхэм цифровизацием адиштэу ащ Iоф ышIэн фае. Неущырэ мафэ тиIэным пае тхьапэм тетхагъэри къэтыухъу­мэзэ хъытыухэм жъугъэу тарыхьан фае. Непэ электричествэр агъэкIуасэмэ, тхылъыпIэр къэнэжьыщт. Гъэзетыр ыпэкIэ къэбарлъыгъэIэс шъхьаIэу щытыгъ, непэ медиаэкосистемэм изы сатыр. Ар ипсынкIагъэкIэ апэ имытми, имэхьанэкIэ анахь пэрыт.
ЩыIэщта гъэзетыр пIомэ — непэ щыI. Ар нахь гъэшIэгъон, нахь шIуагъэ къытэу зэрэтшIыщтым тыдэлажьэ.
— Сыдэущтэу гъэзетым щылэжьэрэ журналис­тыр непэрэ мафэм дэ­лъэбэкъощта?
— Непэрэ уахътэм гъэзетхэм апэ ишъырэр социальнэ хъытыухэр ары. Ащ къыхэкIэу жур­налистхэм яIофшIэн шIыкIэ-­амалыкIэхэр щагъэфедэнхэм, ащ фэгъэхьыгъэ шIэныгъэхэр икъоу къызIэкIагъэхьанхэм пы­лъынхэ фае. Сыд фэдэ хъу­гъэ-шIагъэ къэхъугъэми къэбарыр апэу къызэратыщтым, шъып­къагъэ хэлъэу къыраIотыкIыным журналистхэр фэбэнэнхэ, амалыкIэхэр къызфагъэфедэхэзэ ыпэкIэ лъыкIотэнхэ фае.
— Убзылъфыгъэу пэщэ IэнатIэр зепхьаныр псынкIа? Унагъомрэ Iоф­шIэнымрэ сыдэущтэу зэдэпхьыхэра?
— Бзылъфыгъэ редактор шъхьаIэм пшъэдэкIыжьышхо ехьы. Сыда пIомэ, ар ны, нысэ, шъхьэгъус. Унэгъо пшъэ­рылъхэри икъоу зепхьанхэшъ, хэбзэ IэнатIэри дэбгъэцэкIэныр псынкIэп. Сэ синасып къы­хьыгъ, цIыфыныгъэшхо зыхэлъ пщырэ гуащэрэ сиI. Сигуащэ ихьатыркIэ зы мафи къыхэ­кIыгъэп сисабыищ унэ нэкIым ихьажьыгъэхэу е мэлэкIагъэхэу. Лъэшэу сафэраз сигуащэу Нахьмэтрэ сипщэу Руслъанрэ.
— Уилъфыгъэхэм ­о уилъагъо рыкIонэу зыгорэ ахэта?
— Ахьмэд илъэс 20 ыныбжь, Пшызэ къэралыгъо мэкъумэщ университетым щеджэ, юрист сэнэхьатыр зэрегъэгъоты. Си­пшъашъэу Дианэ илъэс 14 ыныбжь, ар врач сэнэхьатым кIэхъопсы. АнахьыкIэу Бэлэ илъэс 12 ыныбжь, ар джыри сэнэхьат къыхихыным рыгущыIэрэп.
— Унагъом имэхьанэ оркIэ сыд фэда?
— Унагъор ары цIыфыр насыпышIо зышIырэр. Арышъ, унагъом иинститут мэхьанэшхо иI. Сыд фэдизэу IофшIэныр шIу олъэгъуми, уиунагъу анахь шъхьа­Iэр. Уибын рэхьаты зы­хъукIэ, ори насыпыр уиIэщт, угу етыгъэу Iоф пшIэщт. УизакъокIэ лъэпсэ пытэ зиIэ унагъо бгъэ­псышъущтэп. Бзылъфыгъэм ите­тыгъо нахь лъагэу зыIэтырэр шъхьэгъусэр ары. Сишъхьэ­гъусэу Айдэмыри сэри тIэ зэ­кIэдзагъэу, тызэдэIужьызэ тисабыйхэр щыIэныгъэ гъогу тэрэз тедгъэхьанхэм тыфэбанэ.
— Сыда непэ уздэла­жьэхэрэм къяпIомэ пшIоигъор?
— Къыхэзгъэщымэ сшIоигъу, тиIэшъхьэтетхэм тызэхахы, ти­лэжьапкIи, амалэу тIэкIэлъхэри нахь дэгъу мэхъу, ащкIэ «тхьа­шъуегъэпсэу» ясIо сшIоигъу. ЗыкI къэбарлъыгъэIэс Гупчэм Iоф щызышIэхэрэм зэгурыIоныгъэ тазыфагу илъэу, тишIэныгъэхэм ахэдгъахъоу, нэбгырэ пэпчъ исэнэхьат фэшъыпкъэу, къытефэрэр зэрифэшъуашэу ыгъэцакIэу тызэдэлэжьэнэу са­фэлъаIо. ИлъэсыкIэу къэбла­гъэрэмкIэ сафэгушIо, яунагъо­хэм рэхьатныгъэ арылъэу псэун­хэу афэсэIо.
Лъэпшъыкъо Фатим.