Къихьащт 2026-рэ илъэс бюджетым ыкIи 2027 — 2028-мкIэ агъэнэфагъэхэм афэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэр ятIонэрэ еджэгъумкIэ щаш­тагъ АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм я LII-рэ зэхэсыгъоу тыгъэгъазэм 10-м иIагъэм.

Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, министрэхэм я Кабинет хэтхэр, федеральнэ ыкIи рес­публикэ къулыкъухэм ялIыкIохэр, народнэ депутатхэм ясоветхэм япащэхэр, нэмыкIхэр. Зэхэсыгъор зэрищагъ Парламентым и Тхьаматэу Владимир Нарожнэм.
Пстэумэ апэу ар ЛIыхъужъым и Мафэу тыгъэгъазэм и 9-м хэгъэгум щыхагъэунэфыкIыгъэм пае зэхэсыгъом хэлажьэхэрэм ыкIи хэушъхьафыкIыгъэу Къэралыгъо Советым – Хасэм идепутатэу, Урысыем и ЛIыхъужъэу Цэй Эдуард къафэгу­шIуагъ.
АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат къыхилъхьэгъэ законопроектэу къихьащт илъэс бюджетым, ащ къыкIэлъыкIорэ илъэситIумкIэ агъэнэфагъэхэм афэгъэхьы­гъэм къытегущыIагъэх шъолъыр Парламентым и Тхьаматэ игуадзэу, бюджет, финанс, хэбзэIахь ыкIи экономикэ политикэмкIэ, предпринимательствэмкIэ ыкIи IэкIыб зэпхыныгъэхэмкIэ икомитет ипащэу Iэщэ Мухьамэдрэ Правительствэм ипащэ игуадзэу, финансхэмкIэ министрэу Виктор Орловымрэ. ЫпэрапшIэу «Публичнэ едэIунхэр», етIанэ бюджетымкIэ Парламентым икомитет изэхэсыгъуитIу къызэпызычыгъэ законопроектым гъэтэрэзыжьын 15 фашIыгъ. Депутатхэм апэрэ еджэгъумкIэ аштэгъэ законопроектым къыфагъэзэжьи 5-р ащ фашIы­жьыгъ, гъэтэрэзыжьыни 10-р ятIонэрэ еджэгъум фагъэхьазырырэм хагъэхьагъ.
Зымыгъэзэжьыщт федеральнэ ахъщэу сомэ миллиарди 2,9-рэ республикэм къыфэкIощт. Ары гъэтэрэзыжьынхэм ушъхьагъу афэхъугъэр. Ащ щыщэу сомэ миллион 500-р мэкъумэщ хъызмэтым, сомэ миллион 300-р къоджэ псэупIэхэм хэхъоныгъэхэр ягъэшIыгъэнхэм, сомэ миллион 200-р мэкъумэщ бизнес цIыкIум пылъхэм IэпыIэгъу ятыгъэным, сомэ миллиардрэ миллион 900-р автомобиль гъогухэр шапхъэхэм адиштэу гъэпсыгъэн­хэм апае къатIупщыщт.
Ахэри зэрэхэтхэу 2026-рэ илъэс бюджетым хахъохэмкIэ иIахьэ сомэ мил­-лиард 47,8-рэ, хъарджхэмкIэ сомэ миллиард 50,2-рэ зэрэхъущтхэр. Сомэ миллиарди 2,4-рэ щыкIагъэ фэхъущт. Бюджетым инахьыбэр, процент 60-р, социальнэ Iоф­хэм апэIуагъэхьащт. АхъщэкIэ къэпIон зыхъукIэ, сомэ миллиард 29-м ехъу.
Депутатхэр зыхаплъэхэм ыуж шъолъы­рым ифинанс тхылъ шъхьаIэ ятIонэрэ еджэгъумкIэ аштагъ.
ШIокI зимыIэ медицинэ страхованиемкIэ АР-м и ЧIыпIэ фонд 2026-рэ илъэсымкIэ ибюджет ыкIи 2027 — 2028-мкIэ агъэнэфагъэхэм афэгъэхьыгъэ хэб­зэ­гъэуцугъэри ятIонэрэ еджэгъумкIэ зэхэсыгъом щаштагъ. Ащ ипроект гъэтэрэзыжьыни 4 фашIыгъ. Ахэм ащыщэу 2-р апэрэ еджэгъумкIэ аштэгъэ законопроектым, адри 2-р ятIонэрэм фагъэхьазырырэм афашIыгъэх. АхъщэкIэ къапIомэ, ар сомэ миллион 474,4-рэ мэхъу. Ахэр къыдыхэлъытагъэхэу 2026-рэ илъэс бюджетым хахъохэмкIэ иIахьэ сомэ миллиарди 10,05-рэ хъущт, хъарджхэри ащ фэдизыщтых, щыкIагъэ фэхъущтэп.
Нэужым АР-м ихэбзэгъэуцугъэу аштагъэхэм ащыщ хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм IэпыIэгъу яты­гъэным фэгъэхьыгъэр. Лъэпкъ гвардием, полицием ясатырхэм ахэтхэу мы опера­цием хэлажьэхэзэ УФ-м и ЛIы­хъужъ цIэр е нэмыкI тын къызфагъэшъошагъэ­хэр, ветеранхэр, хэкIодагъэхэр е шъобжэу хахыгъэхэм апкъ къикIыкIэ дунаим ехы­жьы­гъэхэр ыпкIэ хэмылъэу чIыгу Iахь къызэратыхэрэм ахэгъэхьэгъэнхэу ащ къыщеIо.
Джащ фэдэу организациехэм ямылъку пае хэбзэIахьэу къатырэм, къэралыгъо хэбзэ къулыкъухэм зекIоным изегъэу­шъомбгъункIэ фитыныгъэу яIэхэм, социальнэ-культурнэ ыкIи коммунальнэ мэхьанэ зиIэ псэуалъэхэм, инвестицие проектхэм апае зэнэкъокъу зэхамыщэу чIыгу Iахьэу къатыхэрэм афэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэхэм зэхъокIыныгъэхэр афэшIыгъэнхэм афэгъэхьыгъэ законопроектхэр, хэбзэгъэуцугъэхэр апэрэ ыкIи ятIонэрэ еджэгъухэмкIэ аштагъэх.
Пстэумэ ауж АР-м и ЛIышъхьэу Къум­пIыл Мурат депутатхэм закъыфигъэзагъ. Илъэсым республикэ Парламентым Iофышхо, бюджетым иштэни зэрэхэтэу, зэришIагъэм фэшI депутатхэм зэрафэразэр ащ къыхигъэщыгъ.
— Илъэс псаум тызэгъусэу УФ-м и Президентэу Владимир Путиным, федеральнэ пащэхэм пшъэрылъэу къытфагъэуцухэрэр дгъэцэкIагъэх. Лъэпкъ проектхэм, къэралыгъо программэхэм, республикэм хэхъоныгъэхэр егъэшIыгъэнхэмкIэ унэе программэм къадыхэлъытагъэу 2025-рэ илъэсым дгъэнэфэгъагъэр зэкIэ пхырыщыгъэ хъугъэ е ыкIэм етфылIагъ. ПIалъэхэм апэ титэу тызщыкIорэ лъэныкъохэри щыIэх. ГущыIэм пае, гъогушIынымкIэ 2026-рэ илъэсым дгъэнэфэгъагъэхэр шIэгъахэ хъугъэ. Бюджетым ылъэныкъокIи къэгъэлъэгъонэу тиIэхэм уагъэрэзэнэу щыт. Республикэм ежь иунэе хахъоу иIэр нахьыбэ хъугъэ. Промышленнэ паркым зыщызыушъомбгъунэу зэзэгъыныгъэ зышIырэ хъызмэтшIапIэхэм хэбзэIахьэу бюджетым къыхалъхьагъэ хъурэм хэхъонэу гугъапIэ къаты, — къыIуагъ Адыгеим и ЛIышъхьэ.
АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэм ЛIышъхьэм къыIуагъэм къытегущыIэжьзэ, Парламентым иIофшIэн ащ фэдэу осэ ин къызэрэфишIыгъэм пае зэрэфэра­зэхэм къыкIигъэтхъыгъ, хэбзэ гъэцэкIэкIо къулыкъухэмрэ депутатхэмрэ зэгурыIоныгъэ азыфагу илъэу зэрэзэдэлажьэхэрэр экономикэм ыкIи социальнэ лъэныкъом хэхъоныгъэхэр ашIынхэм зэрэфэIорышIэрэр къыхигъэщыгъ.
ХЪУТ Нэфсэт.