Top.Mail.Ru

Зигъо Iофыгъохэр

АР-м иминистрэхэм я Каби­нет изичэзыу ­зэхэсыгъо щытегущы­Iа­гъэх чIыпIэ бюджетхэм суб­сидиехэр яты­гъэнхэм, мысатыу ор­ганизациехэу социальнэ лъэныкъом фэгъэзагъэ­хэм грант Iэпы­Iэгъу аIэкIэгъэхьэ­гъэным, ­лъэпкъ проектэу «Уна­гъор» пхырыщы­гъэным.

Зэхэсыгъор зэрищагъ АР-м иминистрэ­хэм я Кабинет и Тхьаматэ ипшъэ­рылъхэр зыгъэцэкIэрэ ЛIыхэсэ Махьмуд. Iоф­тхьабззм хэлэжьагъэх АР-м и Къэралыгъо Совет — Ха­сэм и Тхьаматэу Влади­мир Нарожнэр, министрэ­хэм я Ка­бинет хэтхэр, федеральнэ ыкIи шъо­лъыр къулы­къухэм, муниципалитетхэм япащэхэр.
АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игуадзэу, финансхэмкIэ министрэу Виктор Орловым къызэриIуагъэмкIэ, УФ-м и Бюджет кодекс тегъэпсыхьагъэу республикэ бюджетым къыхагъэкIызэ чIыпIэ бюджетхэм субсидиехэр зэраIэкIагъэхьащтхэ Шапхъэхэм зэхъокIыныгъэхэр афашIых. Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, проектыр зыфытегъэпсыхьагъэр чIыпIэ бюджетхэм муниципальнэ псэуалъэхэм мылъку апэIуагъэхьан фаеу зыхъукIэ, ахэм атегъэкIагъэ хъурэ Iофтхьабзэхэм къакIегъэчыгъэныр ары.
Сатыу организациехэм грант IэпыIэгъоу 2024 — 2025-рэ илъэсхэм аратыгъэм фэгъэхьыгъэу къэгущыIагъ АР-м IофшIэнымрэ социальнэ хэхъоныгъэм­рэкIэ иминистрэу Мырзэ Джанбэч. Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, 2019-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу зэнэкъокъум къыщыхахыгъэ социальнэ проекти 185-мэ грантхэм яшIуагъэкIэ IэпыIэгъу аратын алъэкIыгъ. Республикэ бюджетымрэ президент грантхэмкIэ Фондымрэ къахагъэкIыгъэ сомэ миллиони 192-м ехъурэр а гухэлъхэм апаIуагъэхьагъ. 2024-рэ илъэсым грантхэр сомэ миллион 44,7-м нэсыгъэх, мы илъэсым — миллион 54,3-м.
Социальнэ фэIо-фашIэхэм ягъэцэкIэн, сэкъатныгъэ зиIэхэм IэпыIэгъу ятыгъэным, псауныгъэм икъэухъумэн, унагъом деIэгъэным, ныбжьыкIэ политикэм, гъэ­сэныгъэм, наукэм, культурэм, тыкъэзыуцухьэрэ дунаим икъэухъумэн, лъэпкъ зэфэшъхьафхэм къахэкIыгъэхэмрэ дин зэмылIэужыгъохэр зылэжьхэрэмрэ азыфагу зэгурыIоныгъэ илъыным, граждан обществэм иинститутхэм хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэным, тарихъ шIэжьыр къэу­хъумэгъэным ателъытэгъэ проектхэр зэнэкъокъур ылъапсэу къыхахых.
Урысыем и Президент пшъэрылъ къызэрафишIыгъэм тетэу 2025-рэ илъэ­сым къыщегъэжьагъэу ахэм ахагъэ­хъуагъэх ныхэм, тыхэм, кIэлэцIыкIухэм, ныбжьыкIэ сообществэхэм IэпыIэгъу ятыгъэным, цIыфым ифитыныгъэхэмрэ ишъхьафитыныгъэрэ къэухъумэгъэнхэм япхыгъэх­эр. Мы илъэсым мысатыу организациехэм ялъэIу тхылъ 65-рэ ­аштагъ, ахэм ащыщэу 40-мэ текIоныгъэр къыдахыгъ.
Мы аужырэ илъэситIум ащ фэдэ мысатыу организациехэм япчъагъэ Адыгеим нахьыбэ щыхъугъ, ыпэкIэ ахэр 544-рэ хъущтыгъэхэмэ, джы 598-м нэсы­гъэх. Ахэм ащыщэу 30-р президент грантхэмкIэ Фондым зэхищэрэ зэнэ­къо­къухэм чанэу ахэлажьэх. Мы илъэсым ащ фэдэ организации 10-мэ Фондым изэнэкъокъуитIумэ текIоныгъэр къаща­хьыгъ. 2024-рэ илъэсым икIэуххэм нафэ къызэрашIыгъэмкIэ, УФ-м ишъо­лъыр­хэмкIэ ащ фэдэ социальнэ мэхьанэ зиIэ проектхэм атегъэпсыхьэгъэ зэнэ­къокъум Адыгеим я 5-рэ чIыпIэр щиубытыгъ.
АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьа­матэ ипшъэрылъхэр зыгъэцакIэхэрэм къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, мысатыу организациехэу социальнэ лъэныкъом фытегъэпсыхьагъэухэм IэпыIэгъоу аратырэм ренэу нахь зырагъэушъомбгъун фае.
«Проектхэу къахалъхьэхэрэр общест­вэр зыгъэгумэкIырэ социальнэ Iофы­гъохэм адиштэнхэм ыкIи социальнэ фэIо-­фашIэхэмкIэ чIыпIэ гъэнэфагъэ аубытыным мэхьанэшхо иIэу сэлъытэ. Республикэм и ЛIышъхьи ары тызэригъэгъуазэрэр, хабзэм ифедеральнэ къулыкъухэми а пшъэрылъхэр къагъэуцух», къыIуагъ ЛIыхэсэ Махьмуд.
АР-м культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ лъэпкъ проектэу «Унагъом» ишъо­лъыр проектэу «АР-м унагъомрэ культурэм иинфраструктурэрэ алъэныкъокIэ ипшъэрылъхэр» зыфиIорэр гъэцэкIагъэ зэрэхъурэм къытегущыIагъ. Мы илъэсым зэхэубытагъэу а лъэныкъом сомэ миллион 82,6-рэ пэIуагъэхьагъ.
Шъолъыр проектым къыдилъытэрэ Iофтхьабзэхэм атетэу псэупIэу Кужорскэм культурэм и Унэу дэтымрэ Адыгэ республикэ кIэлэцIыкIу тхылъеджапIэмрэ яигъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр рагъэ­жьагъэх. ПсэупIэу Еленовскэмрэ къэлэ гъэпсыкIэ зиIэ псэупIэу Яблоновскэмрэ ятхылъеджапIэхэр модельнэ ашIыжьыгъэх. Советскэ Союзым и ЛIыхъужъэу Хъ. Б. Андырхъуаем имузей пае ящыкIэгъэщт Iэмэ-псымэхэр къащэфыгъэх. Олимпиадэхэм текIоныгъэ къащыдэзыхыгъэ кIэлэцIыкIу 36-рэ къэлэ-лIыхъужъэу Ленинград агъэкIогъагъэх. Кощхьэблэ районым искусствэхэмкIэ кIэлэцIыкIу еджапIэу дэтым, М. Хьагъэуджым ыцIэкIэ щытым, тегъэпсыхьагъэу творческэ индустриехэм яеджапIэ IофшIэныр щыригъэжьагъ. РеспубликэмкIэ ащ фэдэ ящэнэрэ еджапIэу ар хъугъэ.
КультурэмкIэ министрэм къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, Адыгеим непэкIэ модельнэ тхылъеджэпIэ 18 къыщызэIуахыгъ, 2026-рэ илъэсым джыри 4 къызэIуахынэу рахъухьагъ. Ныбжь зэфэшъхьаф зиIэхэу тхылъеджапIэхэм ачIахьэхэрэм хэпшIыкIэу ахэхъуагъ. Ащ нэмыкIэу кIэлэцIыкIухэмрэ ныбжьыкIэхэмрэ амал дэгъу яIэ хъугъэ сэнэхьатыкIэу щыIэ хъугъэхэм нэIуасэ зафашIынымкIэ.
Зэхэсыгъом икIэухым АР-м шIокI зимыIэ медицинэ страхованиемкIэ и ЧIыпIэ фонд иIофышIэхэм лэжьапкIэр зэраратырэм иIофыгъо тегущыIагъэх. АщкIэ зэхэсыгъом къыщыгущыIагъэх АР-м псауныгъэм икъэухъумэнкIэ иминистрэу Мэрэтыкъо Рустемрэ шIокI зимыIэ медицинэ страхованиемкIэ ЧIыпIэ фондым ипащэу Хъут Светланэрэ.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу къытырэ къэбархэмкIэ Тхьаркъохъо Сафыет.