«Шахъомрэ пшъэшъэ пагэмрэ»
АР-м и Концерт зэхахьэ и Камернэ музыкальнэ театрэу Хьанэхъу Адам ыцIэ зыхьырэм музыкальнэ спектаклэу «Шахъомрэ пшъэшъэ пагэмрэ» зыфиIорэр къыгъэлъэгъуагъ.
Партиеу «Единэ Россием» ифедеральнэ проектэу «Хэгъэгу цIыкIум икультур» зыцIэм ипрограммэу «Къэлэ цIыкIухэм ятеатрэхэр» зыфиIорэм ишIуагъэкIэ къэгъэлъэгъоныр театрэм ыгъэуцугъ.
Къэгъэлъэгъоным фэгъэхьыгъэу гущыIэгъу тыфэхъугъ театрэм ихудожественнэ пащэу, искусствоведениемкIэ кандидатэу, Урысыем, Адыгеим искусствэхэмкIэ язаслуженнэ IофышIэу Юныс Сулеймановым.
— КIэрэщэ Тембот иновеллэ техыгъэ спектаклыр илъэс 12-кIэ узэкIэIэбэжьмэ, сценэ цIыкIум къыщыдгъэлъагъощтыгъ. Джы федеральнэ проектым ишIуагъэкIэ театрэм исценэшхо къыщыбгъэлъэгъон зэрэплъэкIыщтым тетэу, зэхъокIыныгъэхэр фэтшIыгъэх. Авторым итекст къыфэдгъэзэжьи, зэрэтфэлъэкIэу ар къэдгъэнагъ, зэблэтхъугъэп. Гум нэсы, дахэ, зэхэшIэ зэфэшъхьафхэр къегъэущых. Бэрэ ащ зыфэдгъэхьазырыгъ ыкIи мэхьанэ еттыгъ. Спектаклым къыщыIотэгъэ лъэхъаныр лъыкIэгъэхьагъэу къырегъэлъэгъукIы, артистхэр декорациехэм ахэмыкIуакIэхэу, ары пакIошъ, ахэм яамалкIэ зыкъызэрашIырэр, къаIорэр дгъэлъэшыным тынаIэ тедгъэтыгъ. Къэгъэлъэгъоным нэбгырэ 80 фэдиз хэлажьэ. Шъуашэхэр, декорацие хьалэмэтыр проектым къыкIэкIогъэ мылъкумкIэ тщэфыгъэх. Адыгеим культурэм и Унэу итхэм тапэкIэ спектаклыр къащыдгъэлъэгъощт,— къыIуагъ Юныс Сулеймановым.
«Шахъомрэ пшъашъэ пагэмрэ» 1960-рэ илъэсым КIэрэщэ Тембот бзэ лъэш гъэшIэгъонкIэ ытхыгъ, иобразхэр лъэшых, зэфэшъхьафых, цыхьэ зыфыуагъэшIы. ТхакIом игупшысэ дунай ихъоо-пщаугъэ, ащ акъыл-къулайныгъэшхо зэрэIэкIэлъыгъэр къеушыхьаты. Я ХIХ-рэ лIэшIэгъум ихъугъэ-шIагъэ спектаклыр ехьылIагъ. Шахъоу Лэукъан пшъэшъэ пагэу, фэкъолI баймэ ащыщэу Сурэ шIу елъэгъу. Пшъашъэр джэгум зыщатыгъум, Лэукъанэ къатырихыжьыгъ, мэзым щигъэбылъыгъ.
— Сэ унэ сиIэп. Сиунэр мэзыр ары, — Лэукъанэ пшъашъэм реIо.
Сурэ шахъом изекIуакIэхэр, адыгэ шэн-хабзэхэр зэрэзэрихьэхэрэр егъэшIагъо, гуфэбэныгъэ кIалэм фешIы…
Адыгэмэ ятарихъ зэрэбаир къыхигъэщызэ режиссерэу Юныс Сулеймановым спектаклыр ыгъэуцугъ.
Шахъоу Лаукъан ироль артистэу Александр Мальцевым, Сурэ ироль — АР-м инароднэ артистэу Ирина Кириченкэм, оркъ кIалэу Пщыгъот ироль артистэу ХъокIо Тимур къашIы.
Грузием изаслуженнэ артистэу, Адыгеим инароднэ артистэу Исуп Аслъан къашъохэр ыгъэуцугъэх.
Адыгэ шъуашэм идэхагъэ, къашъохэм гупшысэу ахэлъыр къэгъэлъэгъоным къыхэщы. Композиторэу Тхьабысымэ Умарэ имэкъамэхэр спектаклым щагъэфедагъэх. Адыгэ Республикэм изаслуженнэ артистэу Аркадий Хуснияровым музыкантхэм пэщэныгъэ адызэрихьагъ. Урысыем искусствэхэмкIэ инароднэ купэу «Ащэмэз» спектаклым хэлэжьагъ.
— Лаукъан иобраз сшъхьэкIэ спэблагъ. ЦIыфыгъэу, шъыпкъагъэу хэлъыр, шIулъэгъу къабзэу Сурэ фишIыгъэр къысэмыхьылъэкIэу къэзгъэлъэгъуагъ. Цыхьэ инэу къысфашIыгъэм лъэшэу сырэгушхо, IофшIэныр шэпхъэ лъагэм илъэу дгъэцэкIагъэу сэлъытэ, — къыIуагъ Александр Мальцевым.
— Пшъэшъэ пагэу Сурэ ироль къэсшIыныр синасып къыхьыгъ. Пшъашъэр гъэсэхъуджагъэми, гукIэгъушхо хэлъ. ШIулъэгъу дахэу ыгукIэ зэхишIагъэр икъу фэдизэу къизгъэлъэгъукIыгъэу сэлъытэ, — къыIуагъ Ирина Кириченкэм.
Спектаклыр шъошэ лъагэм илъэу театрэм къыгъэлъэгъуагъ, артистхэм яIэпэIэсэныгъэ нафэ къафэхъугъ ащ еплъыгъэхэм. Адыгэ шэн-хабзэхэм ядунай ухэзыщэрэ лъэпкъ къашъомрэ орэдымрэ къэгъэлъэгъоным дахэу щыгъэфедагъэх. Лъэпкъ искусствэм идэхагъэ цIыфхэм зэхашIэным, агу къинэжьыным театрэм иамал рихьылIагъ.
Лъэпшъыкъо Фатим.