Пшъэрылъ шъхьаIэхэр къыгъэнэфагъэх
2025-рэ илъэсым машIом зыкъыштэным ищынагъо зыщыIэгъэ лъэхъаным фэхъугъэ кIэуххэр, ошIэ-дэмышIагъэ зыхэлъ тхьамыкIагъохэм цIыфхэр ащыухъумэгъэнхэр, машIом пэшIуекIогъэнымкIэ Къэралыгъо къулыкъум ифитыныгъакIэхэр гъэцэкIагъэ зэрэхъухэрэр — ахэр ыкIи нэмыкI Iофыгъохэр ары республикэм ошIэ-дэмышIагъэ зыхэлъ тхьамыкIагъохэр къыщымыгъэхъугъэнхэмкIэ, машIом зыкъымыштэнымкIэ Комиссием изэхэсыгъо зыщатегущыIагъэхэр.
Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Iофтхьабзэр зэрищагъ. Ащ хэлэжьагъэх АР-м и Къэралыгъо Совет – Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, АР-м и Прокуратурэ, хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ Министерствэм, Урысыем щынэгъончъэнымкIэ и Федеральнэ къулыкъу игъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм, Урысыем ошIэ-дэмышIэ IофхэмкIэ и Министерствэ игъэIорышIапIэ, нэмыкI федеральнэ къулыкъухэм яIэшъхьэтетхэр, муниципалитетхэм япащэхэр.
Урысыем ошIэ-дэмышIэ IофхэмкIэ и Министерствэ игъэIорышIапIэу Адыгеим щыIэм ипащэу Станислав Илющенкэм къызэриIуагъэмкIэ, 2025-рэ илъэсыр къызихьагъэм къыщыублагъэу гъогогъу 1614-рэ республикэм машIом зыкъыщиштагъ. Ар икIыгъэ илъэсым елъытыгъэмэ, процент 15-кIэ нахь макI. Ау я 4-рэ, я 5-рэ классхэм ахалъытэрэ машIохэм япчъагъэ зэрэхэхъуагъэр къыхигъэщыгъ. Анахьыбэрэ машIом зыкъыштагъэу зыщагъэунэфыгъэхэр Шэуджэн (процент 72-кIэ нахьыбэ хъугъэ) ыкIи Кощхьэблэ (процент 22-кIэ нахьыбэ хъугъэ) районхэр ары. «Термическэ точкэкIэ» зэджэгъэхэ гуадзэм ишIуагъэкIэ машIом гъогогъу 415-рэ зыкъыштагъэу агъэунэфыгъ ыкIи агъэкIосэжьыгъ. Ахэм нэбгыри 9 ахэкIодагъ, 7-мэ фыкъуагъэ афэхъугъ, къагъэнэжьыгъэр 30. Сомэ миллион 338-рэ фэдиз зытефэщт мылъку къызэтырагъэнэн алъэкIыгъ.
Мэкъумэщ мэхьанэ зиIэ чIыгухэм гъогогъу 23-рэ машIор ащагъэкIосэжьыгъ. Лажьэ зиIэ нэбгырэ 16-мэ административнэ пшъэдэкIыжь арагъэхьыгъ. Фитыныгъэ ямыIэу гъогогъуи 170-м ехъурэ хэкIхэр агъэстыгъэхэу, машIохэр ашIыгъэхэу агъэунэфыгъ.

АР-м мэзхэмкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэ игуадзэу Сергей Гавришовым къызэриIуагъэмкIэ, мы илъэсым мэз чIэгъхэм машIом гъогогъуи 3-рэ закъыщиштагъ. ЧIыгумкIи космосым ылъэныкъокIи машIом зимыушъомбгъуным лъыплъэнхэм иамал яIагъ. Адыгеим икъулыкъоу мэзхэм машIом закъыщимыштэным фэгъэзагъэмрэ бэджэндэу чIыгур зыштагъэхэмрэ яамал зэхэлъэу мэзхэр машIом щыухъумэгъэнхэм епхыгъэ Iофыгъохэм анаIэ атырагъэты.
Республикэм и ЛIышъхьэ анахьэу анаIэ зытыраригъэдзагъэхэм ащыщ машIом зыкъемыгъэштэгъэным ыкIи ар гъэкIосэгъэным афэгъэзэгъэ къулыкъухэм язэтегъэпсыхьан тапэкIи нахь дэгъоу шIыгъэныр.
«МашIохэм зыкъамыштэным пае Iофтхьабзэу зетхьэхэрэр джыри нахь дгъэлъэшынхэ фае. ТынаIэ лъэшэу атедгъэтын фае къулыкъу гъэнэфагъэхэм, джырэ уахъэм диштэрэ техникэмрэ Iэмэ-псымэхэмрэ мэшIогъэкIосэ подразделениехэм икъоу аIэкIэтымыгъахьэхэ хъущтэп. Ащ нэмыкIэу мэкъумэщ мэхьанэ зиIэ чIыгухэм машIом закъыщиштэныр къызыхэкIырэр икъоу зэхэфыгъэн, пындж уарзэм зэрэдэзекIощтхэмкIи уахътэм диштэрэ шIыкIэ амалхэр къызIэкIэгъэхьэгъэнхэ фае», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
2025-рэ илъэсым цIыфхэм якъэухъумэнкIэ ыкIи ошIэ-дэмышIагъэ зыхэлъ тхьамыкIагъохэр къэмыгъэхъугъэнхэмкIэ, джащ фэдэу 2026-рэ илъэсым зэшIуахын фэе пшъэрылъхэмкIэ къэгущыIагъ Адыгэ Республикэм цIыфхэм якъэухъумэнкIэ ыкIи ошIэ-дэмышIагъэ зыхэлъ IофхэмкIэ и Комитет итхьаматэу Вячеслав Лотаковыр. Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, федеральнэ ыкIи шъолъыр гупчэ зэфэшъхьафхэм а лъэныкъомкIэ Iоф зышIэщтхэм ягъэхьазырын ащыкIуагъ. Нэбгырэ 380-м ехъу рагъэджагъ. Щынэгъончъэным ипрограммэхэм кIэлэеджэкIо ыкIи студент мин 87-м ехъу къызэлъаубытыгъ.
2026-рэ илъэсым зэшIохыгъэн фэе пшъэрылъхэм къатегущыIэзэ, Адыгеим и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ зэрэрагъаджэхэрэр нахьышIоу зэхэщэгъэн, мылъкум ылъэныкъокIэ ахэр зэрэзэтегъэпсыхьагъэхэри нахь дэгъу шIыгъэн зэрэфаер. ОшIэ-дэмышIагъэ зыхэлъ IофхэмкIэ Министерствэм игъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм иIофышIэхэр хэлажьэхэзэ муниципалитетхэм семинархэр нахьыбэрэ ащызэхэщэгъэн фае.
Ащ нэужым машIом пэуцужьыгъэнымкIэ Къэралыгъо къулыкъум къыфэгъэзагъэ хъугъэ полномочиехэр гъэцэкIагъэ зэрэхъухэрэм хэплъагъэх. ГущыIэм пае, цIыфхэм якъэухъумэнкIэ, ошIэ-дэмышIагъэ зыхэлъ тхьамыкIагъохэм якIэуххэр дэгъэзыжьыгъэнхэмкIэ къулыкъухэм къэбарыр нахь игъэкIотыгъэу зэIэкIагъэхьан, машIом пэуцужьыгъэнымкIэ ыкIи цIыфхэр къэгъэнэжьыгъэнхэмкIэ IофшIэнэу агъэцакIэрэм зырагъэушъомбгъун фае. Зэхэсыгъом хэлажьэхэрэм 2026-рэ илъэсым Комиссием Iофэу ышIэщтым иплан аухэсыгъ.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу къытырэ къэбархэмкIэ
Тхьаркъохъо Сафыет.