Мэкъумэщ хъызмэтым хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным, зиунэе Iоф езыгъажьэ е зыригъэушъомбгъу зы­шIо­игъо фермерхэм непэ къэралыгъо Iэпы­Iэгъу зэфэшъхьафхэр арагъэгъоты. Ахэм ащыщ «Агростартапыр». Кощхьэблэ районым ит къуаджэу Блащэпсынэ щыщ Къушъхьэ Данэ мы программэм хэлажьи, грантэу сомэ миллиони 6-м ехъу къыратыгъ. Джы мы IэпыIэгъум ишIуагъэкIэ ар игухэлъхэм зэралъыIэсыщтыр «Адыгэ макъэм» къыфиIотагъ.

Къушъхьэмэ яунагъо илъэс зэкIэлъыкIохэм былымхъуным пылъ. Данэ ишъхьэ­гъусэу Мухьамэд агроном, чIыгухэр елэ­жьы, былымхъуным чанэу пылъ. Яуна­гъокIэ анахьэу зыфэгъэзагъэхэр лыр бэу къэзытырэ былым пIашъэхэм яIы­гъын. Ащ телъытагъэу ары грантым икъыдэхынкIэ лъэныкъоу къагъэлъэгъуа­гъэри.
— Сишъхьэгъусэрэ сэрырэ программэм тыхэлэжьэнэу итхъухьагъ къыд­дэхъоу, тыпхырыкIымэ, тыз­пылъ Iофым зедгъэушъомбгъун гу­хэлъ тиIэу. Ащ ыпэкIэ сипщ къыщегъэжьагъэу (гъэрекIо идунай ыхъо­жьыгъ, Тхьэм джэнэт къырет) непэ къызнэсыгъэм шкIэхъужъхэр тэ­хъух. Мыгъэ игъатхэ шъхьэ 11-мэ къатыгъэ лыр IудгъэкIыгъ. Джы а пчъагъэр нахьыбэ тшIыным, ащкIэ дгъэпсэолъэщт техникэри зэдгъэ­гъотыным афэшI къэралыгъо программэм тыхэлэжьагъ. Ащ телъы­тэгъэ бизнес-планэу дгъэхьазыры­гъэр ифэшъуашэу алъытагъ ыкIи сомэ миллиони 6-рэ мин 200-рэ къытатыгъ, — хигъэунэфыкIыгъ Данэ.
Къушъхьэмэ ягухэлъышIу фэкIонхэмкIэ апэрэ лъэбэкъухэр ашIыгъэх. Грант мылъкум ежь яунэе ахъщэу сомэ мин 670-рэ хагъахъуи, тракторэу «Беларус 82.1-р», ащ пашIэу уцыр зэраупкIэрэр, зэраушъэхэрэ пкъыгъор, пресс-подборщик ыкIи зэхэпхъэгъэ Iусхэр зэрахьаджыхэрэр къащэфыгъэх. Джащ фэдэу былымхэр зычIагъэуцощтхэ къакъыр ин бэджэндэу аштагъ, ар зэтырагъэпсыхьагъ.
— Къытфэнэгъэ закъор былымы­шъхьэхэр къэтщэфынхэр ары. Ахэр къызыщытщэфыщтхэми зэзэгъыныгъэ адэтшIыгъэу, къащэжьынхэу щыт. ПстэумкIи шкIэ шъхьэ 20 фэдиз зэдгъэгъотын гухэлъ тиI. Программэм къызэрэдыхилъытэрэмкIэ, илъэситфым къыкIоцI а шъхьэ пчъагъэм хэдгъахъозэ, 2027-рэ илъэсым ыкIэхэм адэжь лы тонни 5-м нэдгъэ­сын фае, — хигъэунэфыкIыгъ Къушъхьэ Данэ.
ГущыIэр лъигъэкIотагъ Данэ ишъхьэгъусэу Мухьамэд.
— Мы Iофым хэшIыкI фытиI. Анахь шъхьаIэхэм ащыщ былым пIашъэ­хэм ябгъэшхыщт Iусыр зэбгъэгъотыныр. Ащ пае гектар 20-м ехъу чIыгу тэгъэлажьэ, ядгъэшхыщтыр тэр-тэрэу дгъэхьазырыщт. Мы къэралыгъо IэпыIэгъоу къытатыгъэм ишIогъэшхо къытэкIыгъ. ТищыкIэгъэ техникэ тщэфыным ыкIи былымышъхьэ пчъагъэм хэдгъэхъоным афэшI зэхэубытагъэу ащ фэдиз ахъщэ тиIагъэп. А гухэлъышIур къыддэхъунымкIэ грантым ишIуагъэ къы­тэкIыгъ, — къыIуагъ Мухьамэд.
— Мэкъу-мэщым пылъ хэтрэ уна­гъуи, тэ тимызакъоу, «Агростартапыр» амалышIу фэхъу иунэе хъызмэт­шIапIэ зыригъэушъомбгъунымкIэ, хахъо ышIынымкIэ. Тэ тиунагъокIэ щагубзыухэри тIыгъых: чэтхэр, псычэтхэр, тхьачэтхэр. Ащ дакIоу лышхо зытехъорэ танэхэр сыдигъуи тиIагъэх. Тщагъэхэм ащыщэу анахь макIэу зы шъхьэм килограмм 300-м ехъу къыщэчыщтыгъ, адрэхэр килограмм 400 — 500-м нэсыщтыгъэх. Зэфэхьысыжь пшIымэ, тищагу былымхэр дэтыгъэхэми, грантыр къытамытыгъэемэ, тихъызмэтшIапIэ зедгъэушъомбгъуныр ткIуа­чIэ къыхьыщтыгъэп. Программэм тыхэлэжьэнымкIэ тхылъхэм ягъэ­хьазырынкIэ район администрацием мэкъу-мэщымкIэ и ГъэIорышIапIэ къыддеIагъ, ащкIэ тафэраз, — еIо Данэ.
КIэухым къыхэзгъэщымэ сшIоигъу: хэтрэ былымахъуи, чIыгулэжьи игъэхъа­гъэ пэпчъ тишъолъыр мэкъумэщым хэхъоныгъэ щишIыным изы Iахьэу щыт. Адыгеим и ЛIышъхьэ зэхэсыгъохэм къа­щыхегъэщы къэралыгъо IэпыIэгъу зэфэшъхьафхэм яшIуагъэкIэ гъэхъэгъэшIухэр ашIынхэмкIэ амалхэр зэрэщыIэхэр.
— Муниципалитетхэм ыкIи псэупIэхэм чIыгулэжьхэм Iофэу адашIэрэр нахь агъэлъэшын, къэралыгъо IэпыIэгъум ипрограммэхэм яамалхэр агурагъэIон фае. А лъэныкъом хэхъоныгъэ ышIыным пае ахъщэшхо къафыхэтэгъэкIы. БылымхъунымкIэ гухэлъэу зыфашIыжьыгъэхэр гъэцэкIагъэ хъунхэм пае ящыкIэгъэщтыр зэкIэ рес­публикэм иI», — къыщиIуагъ зэхэсыгъохэм ащыщ АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат.
Iэшъынэ Сусан.