«Хы ШIуцIэ Iушъом итарихъ кIэлэцIыкIухэм апае» зыфиIорэ тхылъым илъэтегъэуцо АР-м и Лъэпкъ тхылъеджапIэ щыкIуагъ.

Адыгэ республикэ кIэлэцIыкIу тхылъеджапIэр ащ кIэщакIо фэхъугъ. Пшызэ шъолъырым игубернатор игрантхэм якъыдэхын фытегъэпсыхьэгъэ зэнэкъо­къум проектым текIоныгъэ къыщыди­хыгъ. Ар зытхыгъэр археологэу, тарихъ шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу, Анапэ дэт музеим иIофышIэу Андрей Новихиныр ары. Научнэ упчIэжьэгъур археолог цIэрыIоу, шIэныгъэхэмкIэ Урысые академием хэтэу Николай Сударев.
Кавказымрэ хы ШIуцIэ Iушъомрэ ятарихъ зыдэхьэгъэ тхылъэу кIэлэцIыкIухэм атегъэпсыхьагъэр апэрэу Урысыем къыщыдагъэкIыгъ. Проектыр зыфытегъэпсыхьагъэр тиреспубликэ итарихъ, икультурнэ кIэн зэрагъэшIэным къыфэгъэущыгъэнхэр ары.
Санкт-Петербург, Москва, Геленджик, Краснодар, Грознэм ыкIи Рим ясурэтышI 25-мэ яIэшIэгъи 150-рэ проектым хэхьагъэх.
ТхылъеджапIэу «Платоновым» тхы­лъыр къыдигъэкIыгъ. Проектым къыдыхэ­лъытагъэу Кавказым фэгъэхьыгъэ джэ­гукIэхэр, онлайн-картхэр, аудио-гид­хэр агъэхьазырыгъэх.
— Хы ШIуцIэ Iушъом итарихъ хъу­гъэ-шIагъэхэм, икультурэ, мы чIыпIэм къыщычIатIыкIыгъэхэм афэгъэхьыгъэ проектэу мыр щыт. Хы ШIуцIэ Iушъом щыпсэурэ шапсыгъэхэм ятарихъ, Нарт эпосым щыщ къэбархэр, дольмен хьалэмэтхэм афэгъэхьыгъэ пшысэхэр тхылъым дэхьагъэх, — къыIуагъ проектым ипащэу, сурэтышIэу, Урысые географическэ обществэм хэтэу Елена Асеевам.
Тхылъыр ипчъагъэкIэ 300 фэдиз мэхъу. Ар тхылъеджапIэхэм атырагощагъ. Адыгэ республикэ кIэлэцIыкIу тхылъеджа­пIэм тхылъи 8 къыфагъэнагъ.
— Тхылъыр сурэт хьалэмэтхэмкIэ гъэкIэрэкIагъ. Мыщ фэдэ тхылъ лъэшэу тищыкIэгъагъ,— къыIуагъ филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, профессорэу, гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ респуб­ликэ институтэу Т. КIэращэм ыцIэ зыхьырэм бзэшIэныгъэмкIэ иотдел инаучнэ IофышIэ шъхьаIэу Бырсыр Батырбый.
Мыщ фэдэ зэIукIэгъухэр Краснодар, Геленджик ыкIи нэмыкI къалэхэм ащыкIуагъэх. Кавказрэ хы ШIуцIэ Iушъомрэ ятарихъ афэгъэхьыгъэ лекциехэм къя­джа­гъэх Николай Сударевыр, Алексей Пьянковыр, ХьакIушъэ Мадинэ, Хъоткъо Самир.
Гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ рес­публикэ институтым ишIэныгъэлэжьхэр, гимназиеу N 5-м иеджакIохэр, тхылъеджапIэм иIофышIэхэр, студентхэр зэхахьэм хэлэжьагъэх.
Лъэпшъыкъо
Фатим.