«Транспортым итхьа­мафэкIэ» зэджэгъэхэ Iофтхьабзэхэм Адыгэ Республикэм и ЛIы­шъхьэу КъумпIыл Мурат ахэлэжьагъ. ШэкIогъум и 18-м къыщегъэжьагъэу и 20-м нэс я XIX-рэ Дунэе форумрэ къэ­гъэлъэгъонэу «Уры­сыем итранспорт» зыфиIорэмрэ ате­гъэпсыхьагъэу ахэр кIуагъэх.

Транспортым иIофышIэ и Мафэу шэкIогъум и 20-м ти­хэгъэгу щыхагъэунэфыкIырэм ехъулIэу ахэр зэхащэ­гъагъэх. Урысыем итранспорт иIофышIэхэм ыкIи иветеранхэм афэкIорэ шIуфэсыр Урысыем и Президентэу Владимир Путиным афигъэхьыгъ.
«НепэкIэ анахь мэхьа­нэшхо зиIэхэм ащыщых инфраструктурэр, общественнэ, хы ыкIи ошъогу транспортхэр гъэкIэжьыгъэнхэ, мэхьанэшхо зиIэ дунэе транспорт гъогухэр, зэ­хэкIыпIэхэр гъэпсыгъэнхэр. Джырэ технологиехэу щы­нэгъончъэным ыкIи ты­къэзыуцухьэрэ дунаим зэрар фэмыхъуным япхыгъэ шапхъэхэм адиштэхэрэр тыдэкIи игъэкIотыгъэу щы­гъэфедэгъэнхэм ренэу шъунаIэ зэрэтежъугъэтыщтым шъупылъын фае. Я XIX-рэ Дунэе форумэу ыкIи къэгъэлъэгъонэу «Урысыем итранс­порт» зыфиIоу ­Москва щызэхащагъэхэм игъэкIотыгъэу а Iофыгъохэр къызэрэщаIэтыгъэхэр ыкIи зэращытегущыIагъэхэр сэшIэ», — ишIуфэс пса­лъэ къыщыхигъэщыгъ Владимир Путиным.
«Транспортым итхьамафэкIэ» зэджагъэхэм ипрограммэ зыфэгъэхьыгъэр хэгъэгум иэкономикэ ыкIи Урысыем дунаим къыщыфашIырэ уасэм игъэпытэн, дунэе экономикэм изытет елъытыгъэу къэуцурэ пшъэрылъхэр зэшIохыгъэнхэр ары. Пленарнэ зэхэсыгъоу Къум­пIыл Мурат зыхэлэжьагъэм УФ-м и Правительствэ и Тхьаматэу Михаил Мишустиным къэзэрэугъоигъэхэм закъыфигъэзагъ. Анахьэу анаIэ зытыраригъэдзагъэр цIыфхэр зе­зыщэрэ транспортым изытет нахьышIу шIыгъэныр, цифрэ ыкIи технологие лъэныкъохэмкIэ кIэхэр хэгъэхьэгъэнхэр, инфраструктурэр гъэкIэжьыгъэныр, ахэм Iоф ащызышIэщтхэр гъэ­хьазырыгъэнхэр, шэпхъэ гъэнэфагъэу щыIэхэр транспортым ылъэныкъокIэ мыукъогъэнхэр ары. Зэхэхьэшхом къыдыхэлъы­тагъэу лъэпкъ проектэу «ЩыIэныгъэм пае инфраструктурэр» зыфиIорэм ипхырыщынкIэ 2025-рэ илъэсым анахь дэгъоу къыхагъэщыгъэ шъолъырхэм шIу­хьафтынхэр ятыжьыгъэнхэм епхыгъэ Iофтхьабзэхэр рекIо­кIыгъэх. Дипломхэмрэ нэпэеплъ тамыгъэу «Золотой каток» зы­фиIорэмрэ язытыжьыгъэр Урысыем и Правительствэ и Тхьаматэ игуадзэу Марат Хуснуллиныр ары.

ТекIоныгъэ къыдэзыхыгъэ шъолъырхэм Адыгеир ахэфагъ. Республикэм и ЛIышъхьэ шIу­хьафтыныр къыритыжьызэ Марат Хуснуллиным къыхигъэ­щыгъ Адыгеим ипроектнэ офис дэгъоу Iоф зэришIэрэр. Лъэпкъ проектым ипхырыщынкIэ анахь дэгъоу гъэпсыгъэхэм ар ахэхьэ. Марат Хуснуллиным транспорт инфраструктурэр гъэкIэжьыгъэ­нымкIэ Президентым къыгъэуцугъэ пшъэрылъхэм язэшIохын зыкIуачIэ езыхьылIэрэ шъо­лъыр­хэм зэрафэразэр къыIуагъ.
«Мы илъэсэу тызхэтым мэхьэнэ гъэнэфагъэ иIэу щыт, лъэпкъ проектэу «ЩыIэныгъэм пае инфраструктурэр» зыфиIорэр гъэцэкIагъэ хъунымкIэ апэрэ илъэсым икIэуххэр зы­щызэфэтхьысыжьыхэрэ уахътэу ар хъугъэ. Хэзгъэу­нэфыкIынэу сыфай проект инхэр зэшIохыгъэ зэрэхъу­хэрэр, шапхъэхэм атетэу япшъэрылъхэр зэрагъэца­кIэхэрэр. Илъэсым пыкIыгъэ мэзи 10-м къыкIоцI хэ­гъэгум щашIыгъ ыкIи ща­гъэцэкIэжьыгъ гъогу ки­лометрэ 13000-рэ фэдиз, квадрат метрэ миллиони 174-м ехъумэ асфальт атыралъхьагъ. Президентым, Правительствэм и Тхьаматэ ыкIи шъолъырхэм якомандэхэм Iофэу ашIэрэр ары мыхъугъагъэмэ, гъэхъагъэхэу ашIыгъэхэр ащ фэдизэу иныщтыгъэхэп. «Транспортым итхьама­фэкIэ» зэджэгъэхэ Iофхьабзэм къыдыхэлъытагъэу анахь гъэхъэгъэ инхэр зы­шIыгъэ шъолъырхэр къыхагъэщыгъэх. Адыгэ Респуб­ликэм сыфэгушIонэу сыфай зичэзыу шIухьафтыныр къызэрэфагъэшъошагъэм пае. Шъолъырым ичIыпIэ зэфэшъхьафхэм гъогухэм яшIынкIэ, ягъэцэкIэжьынкIэ рахъухьагъэхэр республикэм щагъэцэкIагъэхэу непэ къе­кIолIагъэх. 2025-рэ илъэсым гъогухэм къатехъухьэрэ тхьамыкIагъохэм ахэкIо­дагъэхэм япчъагъэ, икIыгъэ илъэсым иджырэ лъэхъан елъытыгъэмэ, процент 37-кIэ нахь макIэ хъугъэ. Къы­хэгъэщыгъэн фае Мые­къуапи, зэрэпсаоу Адыгеими ягъогухэм язытет зэрэдэ­гъур. ЦIыфхэр зычIэсыщтхэ унэхэм яшIын нахь игъэ­кIотыгъэу лъыкIотэнымкIи ащ мэхьэнэ гъэнэфагъэ иI», — къыIуагъ Урысыем и Правительствэ и Тхьаматэ игуадзэу Марат Хуснул­линым.
Хэгъэгум и Правительствэ, Урысыем транспортымкIэ и Министерствэ, гъогухэмкIэ Федеральнэ агентствэм а лъэныкъомкIэ яшIуагъэ республикэм къызэрарагъэкIырэм пае зэрафэразэр Адыгеим и ЛIышъхьэ къыIуагъ. Федеральнэ гупчэм иIэпыIэгъу хэлъэу стратегическэ мэхьанэ зиIэ проект заулэ Адыгеим щагъэцэкIагъ. Ахэм ащыщых гъогу зэхэкIыпIэ инхэу ашIыгъэхэр, республикэм икъу­шъхьэлъэ чIыпIэхэм ащагъэ­псыгъэ гъогухэр. ПстэумкIи илъэси 6-м къыкIоцI, мы тызхэт илъэсри зэрэхэтэу, километрэ 584-рэ фэдиз гъогу Iахь 403-рэ атIупщыгъ. Ащ ишIуагъэкIэ къэ­лэ гъогухэр процент 23-м къыщыублагъэу процент 86,78-м нэсэу нахьыбэ хъугъэх, агъэ­нэфэгъагъэр процент 84-м нагъэсынэу ары. Шъолъыр ыкIи муниципальнэ мэхьанэ зиIэ автомобиль гъогухэм аубытырэр процент 70-м непэкIэ нэсыгъ.
Лъэпкъ проектэу «Щынэгъо­чъэ гъогу дэгъухэр» зыфиIорэм тегъэпсыхьагъэу гъогухэм яшIын­кIэ ыкIи ягъэцэкIэжьынкIэ графикым ыпэ итхэу илъэс къэс Iофхэр зэшIуахыгъэх. КъумпIыл Мурат къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, лъэпкъ проектыкIэу «ЩыIэныгъэм пае инфраструктурэр» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу гъогу инфраструктурэм ихэ­хъоныгъэ гъэхъагъэ хэлъэу лъы­гъэкIотэгъэнымкIэ илъэсэу икIыгъэхэм Iофэу агъэцэкIа­гъэми мэхьанэшхо иIагъ.
«Лъэпкъ проектэу «Щы­нэгъончъэ гъогу дэгъухэр» зыфиIорэр зыщагъэцэкIэрэ уахътэм къыкIоцI Адыгеим игъогушIхэм яшъыпкъэу япшъэрылъхэр агъэцэкIа­гъэх, лъэпкъ проектым ипхырыщынкIи ащ ишIо­гъэшхо къэкIуагъ. Лъэпкъ проектэу «ЩыIэныгъэм пае инфраструктурэр»
зыфиIорэм епхыгъэу къэпIон хъумэ, дгъэнэфэгъэгъэ пIалъэхэм ташъхьэдэкIызэ IофшIэнхэр зэшIотэхых. Ахэм ялъытыгъэу къэтIон тлъэкIыщт мы илъэсым автомобиль гъогу километрэ 80 фэдиз зэрагъэцэ­кIэжьыщтыр», — къы­хигъэщыгъ Адыгеим и ЛIышъхьэ.
КъумпIыл Мурат къызэриIуа­гъэмкIэ, гъогухэм яшIынрэ ягъэцэкIэжьынрэ атегъэпсы­хьэгъэ проектыкIэхэр зэхагъэуцохэ зыхъукIэ транспортэу ахэм арыкIорэр нахьыбэ зэрэхъурэр къыдалъытэ. Пшъэрылъ шъхьаIэр Адыгэ Республикэм игъогухэр щынэгъончъэ гъогу зыкIэу шIыгъэнхэр ары. ЗекIон Iофхэу зэрахьэхэрэр нахь дэгъоу лъыкIотэнхэмкIэ, цIыфхэр зычIэсыщтхэ унэхэр нахьыбэу шIыгъэнхэмкIэ, чIыпIэхэм хэ­хъоныгъэ зэрафэхъущт про­ектхэр пхырыщыгъэнхэмкIэ ащ мэхьэнэ гъэнэфагъэ иI.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу
къытырэ къэбархэмкIэ
Тхьаркъохъо Сафыет.