Урысые Федерацием ижурналистхэм я Союз хэтэу, Адыгэ Республикэм изаслуженнэ журналистэу Нэхэе Рэмэзан ыныбжь илъэс 90-рэ зэрэхъугъэр непэ хегъэунэфыкIы. ЛIэшIэгъуныкъом сэнэхьатэу къыхихыгъэм фэшъыпкъэу фэлэжьагъ. ИмэфэкIкIэ тыфэгушIонэу ащ дэжь теблэгъагъ, тиупчIэхэм игъэкIотыгъэ джэуапхэр къаритыжьыгъэх.

ИщыIэныгъэ гъогу
Рэмэзан 1935-рэ илъэсым Теуцожь районым ит къуаджэу Джэ­джэхьаблэ къыщыхъугъ. 1954-м гурыт еджапIэр къызеухым, станицэу Дондуковскэм дэтыгъэ мэкъу­мэщ еджапIэм зоо­техник сэнэхьатыр щызэригъэ­гъотыгъ.
1955 — 1958-рэ илъэсхэм дзэм къу­лыкъу щихьыгъ. 1959-м Теуцожь район гъэзетэу «По ленинскому пути» зыфиIощтыгъэм мэкъу— мэщымкIэ иотдел ипащэу Iоф ышIагъ. Нэужым Брюховецкэ район гъэзетым мэкъу-мэщымкIэ иотдел ипащэу лэжьагъ. 1960 — 1962-рэ илъэсхэм партием и Теуцожь райком иинструкторыгъ, Джэ­джэхьэблэ къоджэ Советым итхьамэтагъ, Теуцожь автохъыз­мэтшIапIэм ипарторганизацие исекретарыгъ. Iоф ышIэзэ, заочнэу Пшызэ мэкъумэщ институтыр, етIанэ аспирантурэр къыухыгъэх. Джэ­джэхьэблэ колхозым иагроном-семеноводэу, гъэзетэу «Знамя коммунизмэм» мэкъу-мэщымкIэ иотдел ипащэу, Теуцожь районым итыгъэ былымгъэпщэрыпIэ совхозым иагроном шъхьаIэу, ипартбюро исекретарэу ыкIи Очэпщые совхозэу «Псэкъупсэ» ипартком исекретарэу Iоф ышIагъ. 1973-рэ илъэсым ищылэ мазэ къыщегъэ­жьагъэу республикэ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» икорреспонден­тэу Теуцожь районым щылэ­жьагъ. Хэку гъэзетым (ащыгъум «Социалистическэ Ады­геигъ») Теуцожь районым ихъу­хьэрэм, игъэ­хъагъэхэм, зичэзыу Iоф­шIэнхэр зэрэщызэшIуахыхэрэм, хъызмэтшIапIэу пэрытныгъэ зыIыгъхэм афэгъэхьыгъэ къэбархэр къыхиутыщтыгъ.
— ШIэныгъэу зэбгъэгъотыгъэр мэкъу-мэщым фытегъэпсы­хьагъ, нэмыкI гъогум сыдэущтэу удихьыхыгъа? УищыIэныгъэ журналистикэм сыдэущтэу еппхыгъа?
— Сянэрэ сятэрэ къыратхыкIыщтыгъэ гъэзетхэр тызщышхэрэ Iанэм къытыралъхьэщтыгъэх. Ахэм сяджэныр сикIэсагъ. Джыри еджапIэм сычIэсызэ гъэзетхэу «Пионерская правда» ыкIи «Социалистическэ Адыгей» зыфиIохэрэм ситхыгъэ кIэкIхэр къарызгъахьэщтыгъэх. Синыдэлъфыбзэ сырыгущыIэныр ыкIи сырытхэныр сыдигъуи сикIэсагъ. Дзэ къулыкъум ыуж гъэзетэу «По ленинскому пути», Брюховецкэ район гъэзетым мэкъу-мэщымкIэ яотделхэм сыряпэщагъ. 1973-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу республикэ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» икорреспондентэу Iоф сшIагъэ.
— Журналист сэнэхьатым илъэсыбэм уфэлэжьагъ. Сыд фэдэ гукъэкIыжьа ащ фыуиIэхэр?
— ЛIэшIэгъуныкъоу «Адыгэ макъэм» сызыщылэжьагъэм Шапсыгъэм щыублагъэу Фэдз щиухыжьэу къуаджэ пэпчъ сыдэхьагъ. Слъапэ зынэмысыгъэ чIыгу къинагъэп. «Адыгэ макъэм» ихьатыркIэ республикэм ис цIыфмэ сашIагъ, ныбджэгъубэ къыситыгъ. ЩыIэныгъэм сыфэраз цIыфэу сызIуигъэкIагъэхэм фэшI. Сыкъы­зыIохьакIэм зисэнэхьат хэшIыкIышхо фызиIэхэр гъэзетым Iутыгъэх. Ахэр сищысэтехыпIагъэх. Къини, зауи, гъабли, тхьамыкIагъуи сапхырыкIыгъэми, гъашIэр къызэрызгъэшIа­гъэм сырыраз.
— КъэошIэ­жьа, апэрэу гъэзетым къиб­гъэхьэгъэ тхыгъэр зы­фэгъэхьыгъагъэр?
— КъэсэшIэжьы. Хьаудэкъомэ ащыщ лIы чан горэ тучаным тесыщтыгъ. Джащ фэгъэхьыгъэу къэстхыгъагъ. Зэфагъэм, цIыфыгъэм, шъыпкъэныгъэм гъэзетым тафигъасэ­щтыгъ.
— УиныбжьыкIэгъум мы сэнэхьатым еплъыкIэу фыуиIа­гъэм джы узэтIысыжьым зэ­хъокIыныгъэ фэхъугъа?
— Лъэхъанэу сызщылажьэщтыгъэм цIыфхэм уялъэIунэу щытыгъэп гъэзетыр къыратхыкIынэу. КIэтхэгъур къэсы зыхъу­кIэ ежьхэр къыкIэлъэIущтыгъэх. Унагъо къуаджэм дэсыгъэп гъэзетыр имыхьэу. Непэ уахътэр зэхъокIыгъэ хъугъэ. КъинкIэ журналистхэм атхырэм осэ тэрэз ратырэп. СигъашIэ зыфэзгъэхьыгъэ журналистикэм сщымыгъупшэн гукъэкIыжь IэшIухэр къысфигъэнагъэх.
— Неущрэ уахътэ гъэзетым иIэу олъыта?
— Гъэзетыр бэмэ янэкъокъун фае. ЫпэкIэ ахэм анэмыкI къэбарлъыгъэIэс щымыIагъэмэ, нэужым радиор, етIанэ телевидениер щыIэныгъэм къыхэхьагъэх. ЕтIанэ, Интернетыр тиIэ хъугъэ. Къины уянэкъокъуныр. Ау зы къасIомэ сшIоигъу, Интернетыр щымыIэжь хъумэ, къэнэжьыщтыр тхылъыпIэм тетэу къыдэкIырэ гъэ­зетыр ары.
— НыбжьыкIэхэр сыдэущтэу гъэзетым едгъэджэщтха?
— НыбжьыкIэхэм бзэр зэрамышIэрэм къыхэкIкIэ «Адыгэ макъэр» ашIогъэшIэгъонэп. Ны-тыхэм пчэдыжь къэс Iанэм гъэзетыр афытыралъхьэмэ, бзэр къыз­Iунэжьыгъэ ныбжьыкIэхэр еджэнхэу къыс­щэхъу. Гъэзетыр лIэужыкIэм ынэгу кIэтын фае. Унагъор адыгабзэм рыгущыIэн фае.
— Журналистикэр къыхэмыхыгъэмэ, сыд фэдэ сэнэхьата зызфэбгъэзэщтыгъэр?
— Сыфаеу журналистикэр къыхэс­хыгъ. ТиIофшIэн ащ фэдизэуи псынкIэп ныIа — бзэр дэгъоу пшIэн, учанын, цIыфхэм уадэгущыIэн плъэкIын, журналистикэми хэшIыкI фыуиIэн фае.
— Лъэпкъ гъэзетым непэ уеджа?
— Гъэзетыр шIу сэлъэгъу, седжэ ыкIи сэгъэтIылъы. Лъэпкъ гъэзетым адыгэм икъэбар ит. Ар къиотхыкI къодыекIэ икъурэп. Дунаим тет цIыф лъэпкъхэм тащыщэу адыгабзэкIэ теджэу, тытхэу тыщытмэ, тиныдэлъфыбзи къызэтенэн, тилъэпкъ тIэтын тлъэкIыщт.
Илъэси 100-м ехъугъэу къыдэкIырэ гъэзетым джыри лIэшIэгъубэрэ лэжьэнэу сыфэлъаIо. «Адыгэ макъэм» ыуасэ къе­мыфэхэу, лIэужыкIэм ыгъашIоу бэрэ щыIэнэу сыфэлъаIо.
Лъэпшъыкъо
Фатим.