Top.Mail.Ru

«Сшыпхъу цIыкIу, бэшIагъэу къызтемыуагъэр»

Image description
АМ

Рэмэзанэ сыдигъо сыфытемыуагъэми, а гущыIэхэмкIэ къырегъажьэ. Сэри тIэкIу сызэригъэмысэрэр ымакъэ къыхэщыми, сыгу къеорэп, сыда пIомэ сиIофхэм язытет зэригъэгумэкIырэр, нахьыбэрэ сыдэгущыIэмэ зэрэшIоигъор сэшIэ. «Оры тэ шыпхъу закъоу къытфэнагъэр», — зиIокIэ, сэри къыстефэрэр икъоу зэрэсымыгъэцакIэрэр къызгурэIожьы, сеуцолIэжьы.

Ныкъылъфыгъэш зэрэсимыIэр арынкIи хъун Нэхэе Рэмэзанрэ Аслъанрэ сыгукIэ сызкIафэщагъэр. Апэ дэдэ Рэмэзанэ зыщыслъэгъугъагъэр сыкъызщыхъугъэ къуаджэу Очэпщый. Сятэу Нэхэе Нэшъэр­динэ (Тхьэм джэнэт къырет) а лъэхъаным еджапIэм ипащэу щытыгъ. Щэджагъорэ икъыдэхьажьыгъо къызысыкIэ, урамым сырыплъэщтыгъэ, сыпэгъокIыныр сикIэсагъ. Ащ фэдэу мафэ горэм сызыпэгъо­кIым, лIэу игъусэр зэрэсимынэIуасэм гу лъыстагъ ыкIи тIэкIу сыкъэукIытагъ. Нэужым сятэ къысфиIотагъ джэджэхьэблэ Нэхаймэ ащыщ хъулъфыгъэ ныбжьыкIэр колхозым ипартийнэ организацие исекретарэу къызэрагъэкIуагъэр, зэрэчаныр, зэрэIушыр, цIыфхэм дэгъоу загуригъэIон зэрилъэкIыгъэр…
Илъэсхэр къызэкIэлъыкIуагъэх. Адыгэ къэралыгъо кIэлэегъэджэ институтым ыуж гъэзетэу «Адыгэ макъэм» сыкъызыIохьэм, Рэмэзани Iутыгъ, мэкъу-мэщым фэгъэзэгъагъ. «Сшыпхъу нахьыкIэ цIыкIу, зыгъэчан, зыгъэхъупхъ», — къысиIо­щтыгъ. Аспирантурэри, IофшIэным дакIоу, къэсыухыгъагъ. Ау диссертациер стхы зэ­хъум чIыпIэ зэжъу сифагъ. «Интернет» зыфаIорэр щыIагъэп, Москва Лениным ыцIэкIэ щыт тхылъеджапIэу дэтым бэрэ учIэсын, Iоф щыпшIэн фэягъ. Узэрысыщтыр арба Iофыр?! АщкIэ Рэмэзанэ ишIогъэшхо къысигъэкIыгъагъ. «А къэлэшхоу уздэкIощтым уизакъоу улъыхъоу удэтын плъэкIыщтэп, ащ зэкIэ щы­лъапI. Сэ сшыпхъоу Щайдэт ыпхъоу Кукулэ унагъо иIэу ащ дэс. Сэ сыфытеонышъ, ишъхьэгъусэ аэропортым къыщыппэгъо­кIынэу сшIыщт. Ори Нэхаемэ уряпхъушъ, гушIощтых. Мэфи 10-м ахэм адэжь уисыщт. Ахэр зыфэдэхэр ор-орэу плъэгъущт» ыIогъагъ.
ЗэриIуагъэм фэдэкъабзэу зэкIэ зэпыфагъ. Сыздахьыщтыр амышIэу къысфыщытыгъэх. Япшъэшъэ цIыкIухэри къыспэгушIуатэщтыгъэх, сэри шIу слъэгъугъэх. Ащ нэмыкIэуи бэ Рэмэзанэ шIоу къысфишIагъэр. Янэ зэпсаум, Джэджэхьаблэ сыкIоуи къыхэкIыщтыгъ, фабэу къыспэгъокIыщтыгъэх. ГукъэкIыжьхэр зэкIэ къэптхынхэу хъумэ, тхылъ псау икъущт.
Аужырэ илъэсхэм Рэмэзанэ ышнахьыкIэу Шыхьам икIалэу Руслъанэ дэжь ис. Лъэшэу зэкIэми анаIэ къытырагъэты. Нысэу Людэ урысми, адыгэ хабзэхэри ешIэх, егъэцакIэх, гукIэгъушхо хэлъ. «Зэгорэм уахътэ къыхэгъэкIи, садэжь къакIо, сшыпхъу, телефонкIэ къасIорэр зэкIэ зэрэшъыпкъэр нэрылъэгъу пфэ­хъущт», — къызысеIом, зызгъэхьазыри сыкIуагъ. Ахэр зэкIэ, яцIыкIуи, яини къызэрэспэгъокIыгъэр къэпIон плъэкIынэу щытэп. Нысэри, мэшалахь, гукIэгъушI, гуфаб, уцуи-тIыси иIэп…
Непэ Рэмэзанэ ныбжь дахэ иIэ хъу­гъэшъ, сыфэлъаIо сшIоигъу шIоу ышIа­гъэр фэбэгъонэу, ипсауныгъэ къыкIимычынэу.
Тхьаркъохъо Сафыет.
Филологие шIэныгъэхэмкIэ кандидат, Адыгэ Республикэм изаслуженнэ журналист.