ЗэлъашIэрэ тхэкIо-­гу­пшысакIоу, лъэпкъ литературэм илъэпсэхэщэу КIэрэщэ Тембот щэIэфэ зыщыпсэугъэ унэу къэлэ гупчэм итым иапэрэ къат тхакIом илитературнэ музей IэпкIэ-лъапIэу къыщызэIуахыгъэр илъэс 20-м ехъугъэу щэлажьэ.

Ар Тембот къызыхъугъэр илъэси 100 зэрэхъурэм ипэгъо­кIэу (ежьым илъэс 83-рэ къыгъэшIагъэр) къызэIуахыгъагъ.
КIэрэщэ Тембот игъашIэ — илъэс 60 Iэпэ-цыпэр, иадыгэ лъэпкъ зыфэдэр — идэгъугъэ-­дэхагъэ, ишэн-хэбзэ гъэшIэгъон­хэм, ицIыфыгъэ къэрар, илIыгъэ напэ, ичыжьэрыплъэ Iушыгъэ ыкIи губзыгъэгъэ ин зэфэдэкIэ итхыгъэхэм къащиIотыкIыгъ. ТхакIом изы тхылъ закъо нахь уемыджагъэми, адыгэ лъэпкъым ыгу, ышъо зыфэдагъэр нэм къыкIегъэуцо. Ижъ-ижъыжьымкIэ къикIызэ, КIэрэщэ Тембот илъэпкъ исурэт ин гущыIэкIэ, гупшысэ куукIэ къыригъэлъэ­гъукIыныр фызэшIокIыгъ.
Музеим иIофышIэу Хъот (Сапый) Саидэ къызэриIуагъэмкIэ, зекIо купхэр нахь къафакIохэ хъугъэх. Ахэм адыгэм ищыIакIэ зыфэдагъэр, тарихъ гъогоу къы­кIугъэр, щыIэкIакIэм игъэпсын къызэрэфэкIуагъэхэр, музеим чIэлъ художественнэ тхылъхэу Тембот икъэлэмыпэ къыпыкIыгъэхэмкIэ афыраIотыкIы. Шэн-­хабзэхэм алъэныкъокIэ гъэзагъэу щысэшIухэр къафахьых, бзылъфыгъэ-хъулъфыгъэ зэ­фыщытыкIэхэу шъхьэкIэфагъэр къызэбэкIхэрэр, адыгэр игущыIэ зэремыпцIыжьырэр, лъэпкъым гукъэбзэгъэ-лъэшыгъэу хэлъыр художественнэ тхылъхэр яIэубытыпIэхэу афыраIотыкIых.
Ау хьакIэ-зыплъыхьэкIо за­къохэр арэп музеир зикIуапIэ­хэр: кIэлэеджакIохэр, кIэлэегъа­джэхэр, студентхэр, аспирантхэр ыкIи Т. КIэращэм итворчествэ зигунэсэу, зилъэпIэ цIыфхэр. ТхэкIо губзыгъэм ипроизве­де­ниехэр яIэубытыпIэу музеим иIо­фышIэхэр шIэныгъэхэмкIэ лIэужыкIэм дэ­­гуащэх.

«Сэ сшъхьэкIэ КIэрэщэ Тембот имузей къызызэIуахыгъэм щегъэжьагъэу, мызэу, мытIоу сычIэхьагъ. Мы унэм, гъэшIэгъон­ба, ежь тхакIом ыпсэ щыIоры­шIэу къысщэхъу, ори зыдэмышIэ­жьэу гупшысэм узэлъештэ — укъегъэущы, узэрегъэплъыжьы, уапэкIэ уегъаплъэ» (Н. М.).
Саидэ къызэриIорэмкIэ, Тембот илитературнэ музей ягуапэу къалэм дэт еджапIэхэм — рес­публикэ гимназием, еджапIэхэу N 6-м, N 8-м, N 15-м, Адыгэ кIэлэегъэджэ колледжэу Андыр­хъое Хъусен ыцIэ зыхьырэм ще­джэхэрэр къэкIох, нахь зыкъагъотыгъэу чIэкIыжьых.
Къеблагъэх загъорэ музеим кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм якупхэри якIэлэпIухэр ахэтхэу. Ахэм анахьэу анаIэ зытырырагъа­дзэрэр «Адыгэ пшысэхэр» зыфиIоу тхакIом ыугъоижьи къыдигъэкIыгъэхэр ары.
«ЦIыфымкIэ тхылъым мэхьанэшхо иI. КIэрэщэ Тембот итворчествэ зэрэщытэу пштэмэ, адыгэгум тешIыкIыгъ, арышъ, пасэу еджакIохэм, ныбжьыкIэхэм ащ зафагъэнэIуасэмэ, лъэшэу къашъхьэпэщт», — еIо илъэсыбэ хъугъэу Iоф зышIэрэ кIэлэегъаджэм.
Литературнэ музеим твор­ческэ зэIукIэгъу зэфэшъхьафхэу тишIэныгъэлэжьхэр, ныбжьыкIэхэр зыхэлажьэхэрэри щызэхащэх; ахэм ащыщхэр Тембот фэ­гъэхьыгъэ гукъэкIыжьхэмкIэ ыкIи ипроизведение пэпчъ ­адыгэ лъэпкъым ынапэ уапашъхьэ къыригъэуцоу, шэпхъэ гъэ­нэфагъэ — Iэдэб, нэхъой, гу­лъытэ, гупыкI, гумэкI, акъыл ин иIэу адыгэр игъогу къызэрэ­рыкIуагъэр ыкIи къызэрэрыкIорэр уагъашIэ.
Адыгеим ит музейхэр зэфэдэу уасэ зыфыозыгъэшIырэх. ШIэныгъэ лые хъурэп. Ащ лъыкIон зылъэкIырэр цIыфы мэхъу.
Мамырыкъо Нуриет.