«Адыгэ макъэм» пае шIухьафтын
IэпэIасэу, лъэпкъ IэшIагъэхэмкIэ Цехым хэтэу Бэлокъо Щэбан «Адыгэ макъэм» шIухьафтын къыритыгъ.
Гъэзетым итамыгъэ зытешIыхьэгъэ дэпкъ пылъэ дахэ, адыгэ быракъым ишъогъоу къыфишIыгъ. Непэ шIухьафтыныр редакцие чIэхьапIэм дэжь пылъагъэу, иIофышIэхэми ихьакIэхэми мафэ къэс къапэгъокIы. Ащ фэшъхьафэу Iэнашъхьэ тет исп унэ цIыкIури ащ игъус.
Шъугу къэзгъэкIыжьын, мы гъэмафэ Бэлокъо Щэбан зэдэгущыIэгъу дисиIэгъагъ. Илъэсибл фэдизкIэ узэкIэIэбэжьмэ ар Тыркуем къикIыжьи хэкужъым къэкIожьыгъ. Гипсым хэшIыкIыгъэ пкъыгъохэм яшIын фэIаз. ПсэолъэшIыным хэтэу мэлажьэми, уахътэ къызхигъэкIырэм, гухахъо зыхигъотэрэ творчествэми зыфегъазэ. А пстэур къызщисIотыкIыгъэ тхыгъэр гъэзетым къызесэгъахьэм, Щэбан лъэш дэдэу игуапэ хъугъэ. ЛIэшIэгъум къехъугъэ лъэпкъ гъэзет закъоу адыгабзэкIэ къыдэкIырэм инэкIубгъо зэритым ыIэтыгъ. ЫужкIэ къызэрэнэфагъэмкIэ, джыри ныбжьыкIэу Тыркуем исызэ апэрэу адыгабзэкIэ зэджагъэр «Адыгэ макъэр» арэу къычIэкIыгъ. ШIухьафтынэу къытфишIыгъэр ащ ихьатыр хъугъэ.
— ТыркуемкIэ Адыгэ хасэхэр щыIэхэ зэхъум, зыгорэм игукъэкIкIэ къэбэртэябзэкIэ хьарыфылъэ нэкIубгъуитIу хъоу къыдагъэкIыгъагъ. Ар тихасэу Къайсэр дэтыгъэм чIэлъыгъ. АщкIэ хьарыфхэр зэзгъэшIагъэх, ау сызэджэн щыIагъэп. Уахътэр кIуи, УрысыемкIэ хабзэр зэхъокIи, СССР-р зызэхэзым, хэкужъым исхэр Тыркуем къакIохэу аублагъ. Ахэм ащыщхэм шIухьафтынэу къахьыгъагъэхэм ахэлъыгъэх «Адыгэ макъэу» зы гъэзет, «Зэкъошныгъэр» ыкIи МэщбэшIэ Исхьакъ итхылъэу «Бзыикъо зау». Анахь пIуакIэу ахэлъыр гъэзетыр арыти, ар къахэсхыгъ ыкIи сшIэрэ хьарыфхэмкIэ седжагъ. А гъэзетыр джырэ нэс сиI, Тыркуем унэм илъ, — къэбар гъэшIэгъоныр къытфиIотагъ Щэбан.
Джащ фэдэу, джыри ныбжьыкIэу Тыркуем исызэ адыгэ радиом Щэбан едэIущтыгъ. Тхьамафэм зэ Цурмыт Бибэ икъэтынхэр къыригъэубытыщтыгъэх.
— «КъэзыIорэр Мыекъуапэ» ыIоу Цурмыт Бибэ къэбархэр къытыщтыгъ. КъыздепхьакIышъурэ радиомкIэ къызытыубытышъукIэ, тигуапэу тедэIущтыгъ. Ар сятэжъхэм зафэсIуатэкIэ ашIошъ хъущтыгъэп. ЕтIанэ афэсхьи зесэгъэдэIухэм лъэшэу ашIогъэшIэгъоныгъ. Хэкум адыгэ къинэжьыгъ Iоу ашIэщтыгъэп. ЗэкIэри икIыжьыгъэу къащыхъущтыгъ, — еIо тигущыIэгъу.
Непэ Щэбан хэкурыс хъужьыгъэ. Адыгабзэр ыIупэ темых, иныдэлъфыбзэкIэ зэджэн хъоеу егъоты. Илъэс 30-кIэ узэкIэIэбэжьмэ къыIэкIэхьэгъэгъэ адыгэ гъэзетыр къызщыдагъэкIырэ редакцием ипчъэ-
хэр ренэу фызэIухыгъэх. Анахь шъхьаIэр — иIэпэщысэ шIухьафтынкIэ итарихъ зыхитхагъ.
— Щэбан игукъэкI лъэшэу тигъэгушIуагъ. СурэтышIхэми нэмыкI IэпэIасэхэми къытатыгъэ шIухьафтынхэр тиIэх. Ахэм гъэзетым имузей цIыкIу къагъэдахэ. Ау Щэбан иер чIэхьапIэм пытлъэнэу итхъухьагъ. Ар тигъэзет итамыгъ, инэпэеплъ. КъычIахьэхэрэми чIэкIыжьхэрэми алъэгъун фае. Джыри зэ «тхьауегъэпсэушхо» есэIо Щэбан, — къыхигъэщыгъ «Адыгэ макъэм» иредактор шъхьаIэу МэщлIэкъо Саидэ.
Анцокъо Ирин.