«Тамэм» зиубгъугъ
Лъэпкъ культурэм хэхъоныгъэ ышIыным къэралыгъом ынаIэ тырегъэты. Адыгэхэр адрэ лъэпкъхэм ахэзымыгъэкIокIэрэ хабзэхэм якъэухъумэнкIэ Iофышхо тиреспубликэ щызэшIуахы.
Бзылъфыгъэхэм я Союз хэтэу Къохъужъ Саидэ ыгъэхьазырыгъэ проектэу «Джырэ шапхъэхэм адиштэрэ еджапIэу «Тамэ» зыфиIорэм сомэ миллион 1,5-рэ хъурэ грант къыфагъэшъошагъ.
ЕджапIэр зыщылажьэрэм «Адыгэ макъэр» еблэгъагъ. Адыгэ шэн-хабзэхэм якъызэтегъэнэн фэгъэхьыгъэ проектышхом игъэцэкIэн епхыгъэу илъэсым къыкIоцI зэхищэщт Iофтхьабзэхэр Къохъужъ Саидэ къедгъэIотагъ.
— «Тамэр» анахьэу зыпылъыр адыгабзэм изэгъэшIэн, лъэпкъым, лIакъохэм алъапсэхэм якъэухъумэн, адыгэхэм яшэн-хабзэхэм ялъыгъэкIотэн ары. ЕджэпIэ-гъэсапIэм кIэлэегъэджэ IэпэIасэу Адыгеим исхэр къедгъэблэгъагъэх. КIэлэцIыкIухэмрэ Iэтахъохэмрэ адыгэхэм якультурэ нахь куоу зыщызэрагъэшIэщт чIыпIэ ар хъуным программэм тыдэлэжьагъ. Шэмбэт пэпчъ егъэджэнхэр ретэгъэкIокIых, — къеIуатэ Къохъужъ Саидэ.

ЕджапIэм ипащэ къызэрэтфиIотагъэмкIэ, кIалэхэр, пшъашъэхэр зэгъусэхэу зэреджэхэрэм имызакъоу, шъхьаф-шъхьафэуи Iоф адашIэ. КIалэхэр зекIо кIощтых, нарт къэбархэр, адыгэ IорыIуатэхэр зэрагъэшIэщтых. Лъэпкъ культурэм изы пкъыгъо хьалэмэтэу пIуаблэм ехьылIэгъэ къэбархэр ГъукIэ Замудин къафиIотэщт. Адыгэр къэбзагъэм зэрэлъыплъэщтыгъэм, лъэпкъ шхыныгъохэр зэришIыщтыгъэхэм, дышъэ хэдыкIыным, пIуаблэм ишIын яшIэныгъакIэхэр къафызэIуахыщтых. Адыгэ лъэпкъым къызэрыхэкIыгъэхэм рыгушхонхэу агъэсэщтых.
— «Тамэр» зы хэкIыпI, зы гъогу, зы лъэбэкъу, бзыум фэдэу адыгэм ытамэхэр зэкIищмэ, гъэшIэ огушхом бэрэ щыхьарзэн ылъэкIынэу къарыу къэкIуапIэ фэхъунэу ары. Къохъужъ Саидэ еджапIэм тамыгъэу фишIыгъэр пцIашхъом ытам. ПцIашхъор дахэ, псынкIэу жьым щэхьарзэ, лъагэу зеIэты. Ащ бзэ чанэу Iулъыр адыгабзэм фэдэу мэбзэрабзэ, — къыIуагъ филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, професорэу Унэрэкъо Рае.
ЕджапIэм икIэлэегъаджэхэм япшъэрылъхэм защыдгъэгъозагъ, IофшIэнэу агъэцакIэрэр къядгъэIотагъ.
АдыгабзэмкIэ кIэлэегъаджэу Унэрэкъо Щамсэт:
— ЕкIолIэкIэ гъэнэфагъэ хэсхыгъэу еджакIохэр есэгъаджэх. Апэ хьарыфхэм нэIуасэ афэсэшIых, шIуфэс хыкӏэр, нэбгырэ пэпчъ къэбар кIэкI къыIотэным есэгъасэ. Темэ зэфэшъхьафхэр зэдгъэшIэщтых, гущыIэхэм нэIуасэ тафэхъущт ыкIи ахэр гущыIэухыгъэхэу зэхэдгъэуцохэзэ гущыIакIэр зэдгъэшӏэщт.
АР-м щэрыонымкIэ испорт еджапIэу С. Алифиренкэм ыцIэ зыхьырэм ипащэу Къохъужъ Рустем:
— Джырэ шапхъэхэм адиштэрэ еджэпIэ-гъэсапIэу «Тамэм» аталыкъым пылъ Iофыгъохэр кIалэхэм язгъэшIэнэу сыкъырагъэблэгъагъ. ИжъыкIэ адыгэ хабзэм къызэрэдилъытэщтыгъэмкIэ, унагъом къихъухьэгъэ кIэлэцIыкIур пIурэу аталыкъым ратыщтыгъ. Ащ имэхьанэ кIэлэцIыкIухэм ясэгъашIэ, шытесыкIэм, Iашэм ыкIи щабзэм арыонхэм фэсэгъасэх.
Адыгэ хабзэмкIэ кIэлэегъаджэу Бгъошэ Зурет:
— Хэбзэ гъэнэфагъэу тиIэхэр тикIэлэцIыкIухэм ядгъэшIэнхэр пшъэрылъ шъхьаIэу тиI. «Тамэм» ар икъоу егъэцакIэ. Тиадыгэ лъэпкъ идэхагъэрэ ибаиныгъэрэ зэхашIэным, бзэм икъэухъумэн проектыр афэлажьэ.
АР-м иIэпэIасэхэм ыкIи лъэпкъ IэпэщысэшIыным пылъхэм я Ассоциацие ипащэу Гумэ Ларис:
— Лъэпкъ дышъэидэм изэтегъэуцожьын, изэгъэшIэн ыкIи игъэфедэн мэхьанэшхо зиIэ лъэпкъ Iофыгъу. Ащ къыткIэхъухьэхэрэр пыщагъэ хъунхэм тыдэлажьэ. «Тамэм» щызэхэтщэрэ десэхэм
дышъэидэр зыщыгъэфедэгъэ пкъыгъо цIыкIухэр ащытэшIых.
«Тамэм» зэхищэрэ десэхэр бзэм, хабзэм, дышъэидэм, пщэрыхьаным, къашъом, зекIом афэгъэхьыгъэх. ЕджапIэм чIэсхэр АР-м изаслуженнэ журналистэу Даур Хъусенэ, АР-м изаслуженнэ артистэу Нэгъой Заур, АР-м культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу, зэлъашIэрэ IэпэIасэу Сет Сафыет, Адыгеим исурэтышI лIэужыкIэу ТIэшъу Мэзагъо, гъукIэ-IэшэшIэу Хьэшхъожъ Арсен ыкIи нэмыкI зэлъашIэрэ цIыфхэм зэхащэгъэ Iофтхьабзэхэм ахэлэжьагъэх. Мэкъуогъу мазэм нэс ахэр еджэщтых.
Лъэпшъыкъо
Фатим.