БлэкIыгъэм имэкъамэхэр къэзыIорэ «Жъыур»
Ижъырэ орэд къэIокIэ лъапсэр зиIэ купэу «Жъыур» зызэхащагъэр илъэс 20 зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ концерт Мыекъуапэ щыкIуагъ. Лъэпкъ музыкальнэ искусствэм чIыпIэ гъэнэфагъэ щызыубытыгъэ купым имэфэкI цIыфыбэ къэкIолIагъ.
ШIуфэс гущыIэкIэ концертым хэлажьэхэрэм закъыфигъэзагъ АР-м илъэпкъ сурэтышIэу, купым изэхэщакIоу ГъукIэ Замудин.
— 2005-рэ илъэсым щыублагъэу тикуп ижъырэ орэдхэр къеIох. «Жъыум» апэ АР-м и Къэралыгъо филармоние епхыгъэу Iоф ышIагъ, нэужым Адыгэ къэралыгъо университетым щылэжьагъ. Мы орэдыжъхэр тизэман къэзгъэсыгъэхэ лIыжъ губзыгъэхэм, джэгуакIохэм, орэдусхэм къаIощтыгъэхэр шIэныгъэлэжьхэм, фольклористхэм зэрагъэфэжьыгъэхэу щыIэныгъэм къыхэхьажьыгъэх. Непэ ацIэ къесIомэ сшIоигъу купым дэлэжьэгъэ шIэныгъэлэжьхэу ЕмыкI Нурджан, Унэрэкъо Рае, Паштэ Мадинэ. Ахэм яшIуагъэкIэ зэдгъэфэжьыгъэ орэди 100 фэдиз тирепертуар хэхьэ. Ижъырэ орэдхэр зытетхэгъэ CD альбомхэр къыдэдгъэкIыгъэх. Зы дискым хьакIэщ орэдхэр, ятIонэрэм лэгъунэ орэдхэр атеттхагъэх. ЯпчъагъэкIэ мини 4-м ехъущтыгъэ альбомхэм янахьыбэр IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ адыгэхэм ащэфыгъ. Джы непэ тимэфэкI пчыхьэзэхахьэ шъукъетэгъэблагъэ, — къыIуагъ ГъукIэ Замудин.
Ижъырэ адыгэ пщынэ Iэмэ-псымэхэр къэзыгъэпсэужьыгъэ «Жъыум» непэ лъэпкъ культурэм чIыпIэшхо зэрыщиубытырэр къыгъэшъыпкъэжьыгъ. ХьакIэщ орэдхэу Шъхьэгуащэ иорэд, Хьажъымрэ къожъымрэ, Пщымэзытхьэ, Нартыжъ орэд, Хъудымыдым иорэд, Шэбатныкъо иорэд, Пэтэрэз иорэд, Iэщэмэз иорэд, Шыумэфэпщ ипщыналъ, Алый игъыбз ыкIи нэмыкIхэри купым къыIуагъэх.
Жъыум хэтхэу, АР-м культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Нэгъой Заур, шIэныгъэлэжь ныбжьыкIэу Нэгэрэкъо Казбек, Абыдэ Артур, СтIашъу Мэдин, Нэчо Аслъанбэч (Москва къикIыгъ), Чэмышъо Римм, Абыдэ Ирин, Дыгъу Псынэф орэдыжъхэр сценэм къыщаIуагъэх. Тыркоо Эрхьан, Шагудж Батурай, Гъонэжьыкъо Селим, онлайн шIыкIэм тетэу зэхахьэм хэлэжьагъэх. Къамылапщэу, музыкантэу Антон Платоновыр концертым ихьэкIагъ.
Концертым икIэух АР-м культурэмкIэ иминистрэ игуадзэу Кушъу Светланэ къэгущыIагъ, купым хэтхэм ащыщхэм щытхъу тхылъхэр афигъэшъошагъэх.
— Зэман чыжьэмэ къапкъырыкIыгъэ ижъырэ орэдхэр «Жъыум» непэрэ мафэм къыхихьажьыгъэх. Адыгэ лъэпкъ культурэм ащ чIыпIэшхо щеубыты. БлэкIыгъэм имэкъамэхэр зыгъэIурэ купыр Тхьэм бэрэ егъэпсэу, — къыIуагъ Кушъу Светланэ.
— «Жъыум» къыIогъэ ижъырэ орэдхэр лъэшэу сыгу рихьыгъэх. Сыгу къэжъугъэкIыжьыгъ хьамэм тетхэу тинахьыжъхэм къаIощтыгъэ орэдыжъхэр. Тхьэм бэрэ «Жъыур» щерэгъаI, — къыIугъ IэкIыбым къикIыгъэ Хьабэхъу Джинэ.
— Илъэс 20-р псынкIэу чъагъэ. «Жъыум» иIофшIэн зеублэм тэ тизакъоу ижъырэ орэдхэр къатIощтыгъэх. Тикуп гъогоу пхырищыгъэм джы непэ рэкIох «Ащэмэзыр», «Мыстыр», «Джэныкъор». Францием и Лъэпкъ тхылъеджапIэ исайт 2009-рэ илъэсым къырагъэхьэгъэ адыгэ орэдхэми илъэсыбэрэ садэлэжьагъ. Ахэм ащыщэу «Къош орэд» зыфиIорэм лIыхъужъыбэмэ ацIэ къыщыреIотыкIы. Джы ар непэ апэрэу сценэм къытесхьащт. Непэрэ зэхахьэм къекIолIэгъэ ныбжьыкIэхэм тызэрашIогъэшIэгъоным тыгу къеIэты. ЛIэужыкIэр тилъэпкъ итарихъ зэрэбаим нэIуасэ фэтшIыщт, — къыIуагъ купым хэтэу Нэгэрэкъо Казбек.
— Орэдыжъхэм уядэIу къодыекIэ къыбгурыIощтхэп, ахэм алъапсэ, ятарихъ зыфэгъэхьыгъэр зэбгъэшIэн фае. ГъукIэ Замудини купым хэтхэми орэдыжъэу къагъотыхэрэм тэ шIэныгъэлэжьхэм тадэлажьэщтыгъ. Илъэс пчъагъэ хъугъэу ижъырэ орэдхэм садэлажьэ. НыбжьыкIэхэу ижъырэ орэдхэр къэзыIохэрэм лъэшэу сагъэгушIо, ау игъэкIэжьын куущэу хэIабэх, ар тэрэзэп, — къыIуагъ Унэрэкъо Рае.
Адыгэм ылъапсэ зэрэпытэр, тикультурэ зэрэбаир, зэрэхьалэмэтыр, кIуачIэу хэлъым лъэпкъыр зэрэзэрипхыхэрэр зэхахьэм къекIолIагъэхэм зэхашIагъ. ЦIыфмэ ащыгъупшэжьыгъэ мэкъамэхэм «Жъыум» псэ къапигъэкIэжьыгъ.
НэкIубгъор зыгъэхьазырыгъэр Лъэпшъыкъо Фатим.