Top.Mail.Ru

Лъэпкъым ижурналист ухъу пшIоигъомэ

Image description

Лъэпкъ журналистикэм иеджапIэ зичэзыу шэмбэт зэIукIэгъухэр щыкIуагъэх. Гъэзетэу «Адыгэ макъэм» къэкIогъэ кIэлэеджакIохэм иредактор шъхьа­Iэу МэщлIэкъо Саидэ редакцием Iоф зэришIэрэр къафиIотагъ, ащ иIофышIэ-хэм ныбжьыкIэхэр нэIуасэ афишIыгъэх. Къэрэщэе-Черкес Республикэм игъэзетэу «Черкес хэкум» иредактор шъхьаIэу Аби-дэкъо Люсанэ тихьэкIагъ, лъэпкъ журналистым иеджа-пIэ къэкIорэ ныбжьыкIэхэм заIуигъэкIагъ.

КIэлэеджакIоу «Адыгэ макъэм» къэ­кIуагъэхэр редакцием къыщырищэкIыхэзэ отдел пэпчъ Iоф зэришIэрэр МэщлIэкъо Саидэ къафиIотагъ. ПшъэдэкIыжь зыхьырэ секретархэу ЖакIэмыкъо Аминэтрэ Тхьаркъохъо Адамрэ, тхыгъэхэр хэзыутэу Нэфышъэ Светланэ, сурэтхэм ыкIи сайтым Iоф адэзышIэу Константин Романцовым, зэдзэкIынымкIэ отделым иредакторэу Тхьаркъохъо Сафыет, зэдзэкIакIоу ЛIышэ Саниет, журналистхэу Хъут Нэфсэт, Iэшъынэ Сусанэ ыкIи КIарэ Фатимэ, Лъэпшъыкъо Фатимэ кIэлэеджа­кIохэр нэIуасэ афэхъугъэх, ясэнэхьат анахь гъэшIэгъонэу, узIэпищэу хэлъымкIэ ахэр ныбжьыкIэхэм адэгощагъэх.
Институтыр къызысэухым, гъэзетым чIыпIэ иI заIом, «Iоф щысшIэшъуна, сыдэуи садэхъун?» сIогъагъэ, тIэкIуи сыкъэ­щтэгъагъ, шъыпкъэр пIон хъумэ,гукъэ­кIыжьхэмкIэ адэгощагъ кIэлэеджа­кIохэм Тхьаркъохъо Сафыет. ЕтIанэ, упчIэжьэгъу ошIыхэба, ухелъасэ. Анахь мэхьанэ зиIэр шIэныгъэ уиIэныр ыкIи гуетыныгъэр. «НэмыкIхэм къадэхъуба, сэ сыд пае къыздэмыхъущта?» — пIони, угукIэ лъэшэу пшIоигъон фае. Арышъ, тышъущэгугъы тиIоф лъыжъугъэкIотэнэу.
Мы дунаим техъухьэрэм зэкIэми щыгъуазэ уафешIы мы сэнэхьатым. Хъу­гъэ-шIагъэмэ уахэт. Сэ зэ сыIукIыгъагъ гъэзетым. Дунаим упаупкIыгъэм фэдэу охъу, къэсымгъэзэжьын слъэкIыгъэп. Журналист сэнэхьатым цIыфхэм уахещэ, нэIуасэхэр уегъэшIых,къариIуагъ кIэлэеджакIохэм Хъут Нэфсэт.
КIэлэегъаджэу илъэс 30 фэдизрэ Iоф сшIагъэ, сабыйхэм Iоф адэсшIагъ. Ау журналистикэм дунаикIэ къысфызэ­Iуихыгъ, Лъэпшъыкъо Фатимэ сэнэхьатыкIэу къызIэкIигъахьэрэм осэшхо фишIыгъ. ГъэшIэгъон дэдэу, щыщ къабзэ сыхъугъэу, хыдзэ-псыдзэу сы­хэхьагъ, культурэм фэгъэхьыгъэ къэбархэр къэсэтхыжьых. Концертхэр сшIогъэшIэгъон, культурэм ицIыфхэм заIусэгъакIэ, зэдэгущыIэгъухэр адэсэшIых. Лъэныкъоу сызыхэтыр лъэшэу сшIогъэшIэгъон. Мыщ сызэрэщылажьэрэр нэ­мыкI лъэныкъокIи лъэшэу къыздеIагъ: сятэжъ 1937-рэ илъэсым репрессиехэм ахэфэгъагъ, ащ фэгъэхьыгъэ сценарие стхыгъэ ыкIи фильм тесхынэу къыздэхъугъ. Кинорежиссерэу Нэгъэплъэ Аскэрбый адыгэ лъэпкъым фэгъэхьыгъэ фильмэу тырихыгъэхэм сяплъыгъэти, ар упчIэ­жьэгъу сшIыгъэ. Сценариеу стхыгъэмкIэ фильмыр тесхыгъ. Кинофестивалэу «Адыгеир, шIу усэлъэгъу!» зыфиIорэм сыхэлэжьагъ. «Анахь фильм дэгъу» зыфи­Iорэ едзыгъомкIэ текIоныгъэр къыдэс­хыгъ.
Джащ фэдэу редакцием иIофышIэхэм кIэлэеджакIохэм гъэшIэгъоныбэ къафаIотагъ. Нэужым МэщлIэкъо Саидэ ныбжьыкIэхэр гъэзетым ихьакIэщ чIищагъэх. Ащ идэпкъ пылъэгъэ паннор сурэтышIэу Дыгъу Айтэч «Адыгэ макъэм» къызэрэфишIыгъэр къафиIотагъ. Республикэр зэрыгушхорэ адыгэ быракъыр, лъэпкъ шъуашэр, адыгэ къуаер, адыгэ Iанэр, къужъ ыкIи мыIэрысэ чъыг хатэхэр, исп унэхэр, чIыопсыр, нэмыкIэу ащ тешIыхьагъэхэр кIэлэеджакIохэм аригъэлъэгъузэ лъэпкъымкIэ ахэм мэхьанэу яIэр къаригъэIуагъ. КIэухым Дыгъу Айтэч иIэшIагъэ кIэрытхэу сурэт зытырахыгъ.
ЯтIонэрэ еджэгъу сыхьатым Къэрэщэе-Черкес Республикэм къикIыгъэ хьакIэм щыIукIагъэх. Къош гъэзетэу «Черкес хэкум» иредактор шъхьаIэу Абидэкъо Люсанэ лъэпкъ журналистым иеджапIэ фэгъэхьыгъэ проектыр шIогъэ­шIэгъонэу ащ хэлэжьэрэ ныбжьыкIэхэм зафигъэзагъ.
Гъэзетым илъэс 23-рэ хъугъэу сыщэлажьэ. Тиадыгабзэ тызэрепхы, лъэпкъым зыкIыныгъэ къыхелъхьэ, ар сигуапэ. ТикъэIуакIэхэр зэфэшъхьафых, ау сиIофшIэгъухэм къаIорэр зэкIэ къызгурэIо, ежьхэми сагурэIо. Сипшъашъэ медицинэ колледжэу Мыекъуапэ дэтым щеджэ ыкIи къызыкIожьыкIэ зыгъэпсэфыгъо мафэм шъуигущыIакIэ щыщхэр къыхегъафэх. Ар хэгъэкIи, адыгэ литературабзэмкIэ орэдхэр къеIох. Ар лъэшэу сигуап.
КIэлэеджакIоу зэIукIэгъум хэлэжьагъэ­хэм зы гущыIи хамыгъэзэу, ашIогъэшIэгъонэу Абидэкъо Люсанэ едэIугъэх, пстэури къагурыIуагъ. Люсани черкесыбзэкIэ дахэу ныбжьыкIэхэм къадэгущы­Iэгъ, журналист сэнэхьатым къыфэзыщагъэр къафиIо­тагъ.
Алибэрдыкъо къуа­джэм сыщыщ. Чылэ цIыкIу нахь мышIэми, творческэ цIыфхэр бэу къыдэкIыгъэх. Адыгэ литературэмкIэ — Бемурзэ Мухьадин, Щорэ Хьасин — адыгабзэмкIэ тырагъэджагъ, тыбзэ, лъэпкъ культурэр тагъэ­шIагъ. Арышъ, шъо непэ ныдэлъфыбзэм лъытэныгъэ фэшъушIэу, ащ шъурылэ­жьэнэу къыхэшъухыгъэмэ, сэ ащ лъэшэу сегъэгушIо ыкIи гугъэпIэ дахэ къысеты ар тапэкIэ зэрэлъыжъугъэкIо­тэщтымкIэ, къыIуагъ Люсанэ.
Нэужым зэIукIэгъум къе­кIолIагъ Адыгэ къэралыгъо университетым адыгэ филологиемрэ культурэмрэкIэ ифакультет иапэрэ курс истудентэу ЛIыхэсэ Рэмэзан. «Адыгэ макъэм» Iоф щишIэмэ шIо­игъоу мы уахътэм ащ зеушэты.
Рэмэзан медицинэ колледжыр апэ къыухыгъ,ныбжьыкIэу щысхэм ЛIыхэ­сэ Рэмэзан икъэбар, «Адыгэ макъэм» къызэрэкIуагъэм щигъэгъозагъэх редактор шъхьаIэм. Ау ащ емылъытыгъэу журналистикэр къыхихыгъэу джы ащ феджэ, «Адыгэ макъэм» къыIухьэ зэрэшIоигъоми уасэ фэтэшIы. «Ошъадэм» иконцерт дгъэкIогъагъ, ащ къыщытырихыгъэ видеор къы­зэхигъэуцожьи, тисоциальнэ нэкIубгъохэм къарыдгъэхьагъ, Iоф­шIэным ишIыкIэ-амалхэр къызIэкIе­гъа­хьэх, тыкIырэплъы. Арышъ, журналистикэр сэнэхьаткIэ къы­хэшъухэу, адыгэ филологиемрэ культурэмрэкIэ ифакультет шъущеджэмэ, етIанэ тэ гъэзетым шъутштэн тлъэкIыщт, шъощ фэдэ ныбжьыкIэхэр тищыкIагъэх.
Редакцием къеблэгъэгъэ кIэлэеджакIо­хэм ежьхэм яеджапIэхэм аIут кIэлэегъа­джэхэу нахь зыфэщагъэхэм афэгъэхьыгъэ очерк цIыкIухэр къатхынхэу пшъэрылъ афэтшIыгъ. Анахь тхыгъэ дэгъухэр «Адыгэ макъэм» ыкIи «Черкес хэкум» къызэрэрагъэхьащтхэмкIэ редактор шъхьа­Iэхэм ныбжьыкIэхэр агъэгугъагъэх.
Тэу Замир.