Я IV-рэ Къыблэ-Урысые хьисап олимпиадэу «Ассара» зыфиIорэр мы мафэхэм Адыгеим щыкIуагъ. Хабзэ зэрэхъугъэу ащ пшъэшъэжъыехэр ары хэлажьэхэрэр.

Мэфитфым къыкIоцI Урысыем ишъо­лъыр 20-мэ, Абхъазым, Узбекистан къа­рыкIыгъэ нэбгырэ 50-мэ хьисапымкIэ яшIэныгъэхэр аушэтыгъэх. Адыгеир нэбгырибгъумэ къагъэлъэгъуагъ, зэкIэри республикэ естественнэ-хьисап еджапIэм икIэлэеджакIох.

Пшъэшъэжъыехэм апае олимпиадэм кIэщакIо фэхъугъэх Адыгэ къэралыгъо университетыр, республикэ естественнэ-хьисап еджапIэр ыкIи шъолъыр гъэсэныгъэ гупчэу «Полярис-Адыгея» зыфи­Iорэр. Ащ изэхэщэнкIэ IэпыIэгъу къафэ­хъугъ Сберымрэ Адыгэ Республикэм гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэрэ.

Олимпиадэр уцугъуитIоу кIуагъэ. Ары пэпчъ гъэцэкIэн плIырыплI иIагъ. Аныбжь елъытыгъэу пшъэшъэжъыехэр гощыгъагъэх: я 8-рэ ыкIи я 9 — 10-рэ классхэм арысхэр.
IофшIэнхэр олимпиадэ движением илIыкIохэм ауплъэкIугъэх. ОсэшIхэм япэщагъ кIэлэеджакIохэм я Дунэе хьисап олимпиадэ УрысыемкIэ ихэшыпыкIыгъэ куп итренер шъхьаIэу, Адыгэ къэралыгъо университетым хьисап гу­хэлъхэмкIэ шIэныгъэ лабораторием ипащэу Кирилл Суховыр.

— Зэнэкъокъур олимпиадэ шъуашэм илъыгъ. ГъэцэкIэн псынкIэхэри, нахь къиныIохэри хэтыгъэх. Ежь пшъэшъэжъые­хэми яшIэныгъэхэр зэфэдагъэхэп. Урысые зэнэкъокъухэм ахэлэжьагъэхэри, ар зыщыщыр зымышIэхэрэри ахэтыгъэх. Арышъ, зэкIэми ашIогъэшIэгъоныным тыдэлэжьагъ. УрысыемкIэ пшъэшъэжъые­хэм апае мы зыр ары олимпиадэу щыIэр. Ар Адыгеим зэрэщыкIорэм тырэгушхо, — къыхигъэщыгъ Кирилл Суховым.

Урысые хьисап олимпиадэу «Ассара» зыфиIорэр 2022-рэ илъэсым къыщегъэ­жьагъэу зэхащэ. Пшъэ­шъэжъыехэр хьисапым нахь фэщэгъэнхэр ары пшъэ­рылъ шъхьаIэу зэхэщакIохэм зыфагъэуцужьырэр.

— ХьисапымкIэ олимпиадэм шIогъэ ин пылъэу къысшIошIы. Илъэс къэс къызэрыкIыхэрэ шъо­лъырхэм ахэхъо. Мыгъэ апэрэу Узбекистан илIыкIохэр хэлажьэх. Джащ фэдэу илъэс къэс Абхъазым щыщхэри къэкIох. Пшъэрылъ шъхьаIэу тиIэр кIа­лэхэм анахь мыдэеу хьисапымкIэ гъэхъагъэхэр ашIынхэ зэралъэкIыщтыр къагурыд­гъэIоныр ары. Пшъэшъэжъыехэр бзылъфы­гъэ чанхэм аIудгъэкIагъэх, лъэпкъ шэн— хабзэхэри ядгъэлъэгъугъэх. Зэ олимпиадэм хэлэжьагъэхэр джыри къэкIонэу фаех, — еIо республикэ естественнэ-хьисап еджапIэм ипащэу Бэджэнэ Светланэ.

Пшъэшъэжъыехэм хьисапымкIэ шIэныгъэу яIэхэр къызэрагъэлъэгъуагъэм дакIоу, ахэм программэ гъэшIэгъон афызэхащэгъагъ. Адыгэ Республикэм инароднэ артисткэу Зыхьэ Мэлайчэтрэ Кавказ йогэм и Ассоциацие ипрезидентэу, Адыгэ къэралыгъо университетым иректор иупчIэжьэгъоу Жанэ Зауррэ гущыIэгъу къафэхъугъэх. Джащ фэдэу ТIэшъу Мэзагъо итворческэ студие ригъэблэгъагъэх, пшахъокIэ сурэтхэр зэ­рэпшIыщтхэм епхыгъэ мастер-класс къаригъэлъэгъугъ. Джащ фэдэу Мыекъуа­пэ ичIыпIэ дахэхэр къарагъэкIухьагъэх, адыгэ культурэр зыфэдэр зэхарагъэ­шIагъ.

Я IV-рэ Къыблэ-Урысые хьисап олимпиадэу «Ассара» зыфиIорэр мэфэкI шIыкIэм тетэу зэфашIыжьыгъ. Анахь къэгъэлъэгъон дэгъухэр яIэх Адыгеим, Темыр Осетием — Аланием, Татарстан, Москва, Курганинскэ ыкIи Тюменьскэ хэкухэм ялIыкIохэм.

ТекIоныгъэ къыдахыгъ ыкIи дышъэ медальхэр афагъэшъошагъэх Темыр Осетием — Аланием къикIыгъэ Камилла Салагаевам, Курганинскэ хэкум щыщ София Гарбиелян ыкIи Адыгеим щыщхэу Полина Лифановамрэ Саният Мирзаалиевамрэ.

НахьыжъхэмкIэ Татарстан щыщ Ксения Щипковам, Тюмень хэкум къикIыгъэ Анна Санинам ыкIи Москва къэзыгъэлъэгъогъэхэ Анна Манукянрэ Тала Никитинамрэ текIоныгъэр къыдахыгъ.
Адыгеим икIэлэеджэкIуи 9-у олимпиадэм хэлэжьагъэхэм къэгъэлъэгъон дэгъухэр яIэх. ТекIоныгъэр къыдэзыхыгъэ­хэм адакIоу джэрз медальхэри къафагъэшъошагъэх Мария Горностаевам, Софья Кисляковам, Мамый Ярэ. Джащ фэдэу Марьям Мкртумовам щытхъу тхылъ къылэжьыгъ.
Олимпиадэм хэлажьэхэрэм ащыщхэм гущыIэгъу тафэхъугъ. Узбекистан къикIыгъэ Дилдора Махкамовам къызэрэтиIуа­гъэмкIэ, нэмыкI чIыпIэхэм ащыкIорэ хьисапымкIэ зэнэкъокъухэм ренэу ахэлажьэ. «Ассарэр» лъэшэу ыгу рихьыгъ. Задачэ хьылъэхэр, ау гъэшIэгъонхэр къызэришIыгъэхэр къыIуагъ. Хьисапым илъэныкъо зэфэшъхьафхэр зэкIэ къыдыхэлъытагъэу IофшIэнхэр гъэпсыгъа­гъэх, ежь пшъэшъэжъыер геометрием нахь зэрэфэщагъэр къыхигъэщыгъ. ЕджапIэр къыухымэ хьисапым епхыгъэ сэнэхьат зэригъэгъотынэу егъэнафэ. Адыгеир лъэшэу ыгу рихьыгъ, ятIонэрэу къэкIо, бжыхьэм Мыекъуапэ ичIыопс дэхэ дэдэу ащ елъытэ.

— Апэрэ илъэсым къыщегъэжьагъэу олимпиадэм сыхэлажьэ. Илъэс къэс IофшIэнхэр зэфэшъхьафых ыкIи гъэшIэгъоных. Мызыгъэгум анахь сыгу рихьыгъэр геометриемкIэ задачэу къэтшIыгъэ­хэр ары, — къыIуагъ Ставропольскэ краим къикIыгъэ Вероника Екименкэм.

ДЕЛЭКЪО Анет.