«Iоф цIыкIу хъурэп, ар шIу олъэгъумэ» аIо цIыфхэм. Ащ ищыс Уджыхъу Сусаннэ. ОшIэ-дэмышIэ гукъэкIым къыхэкIэу илъэсищ фэдизкIэ узэкIэIэбэжьмэ, нэмазщыгъхэр унэм щишIыхэу ыублагъ. Илъэс тешIагъэу ахэм ягъэхьазырын иIофшIэн хъугъэ. АщкIэ зишIуагъэ къекIыгъэр къэралыгъо программэу «Социальнэ зэзэгъыныгъ» зыфиIорэр ары.

— ИлъэситIукIэ узэкIэIэбэжьмэ, социальнэ зэзэгъыныгъэмкIэ IэпыIэгъу сыфаеу сыкIэлъэIугъ. ЗыпэIузгъэхьащтымкIэ къызысэупчIыхэм, ясIуагъ. Ау ащ фэдизэу къагурыIуагъэп. ЕтIанэ сиIофшIагъэхэм ясурэтхэр зясэгъэлъэгъухэм лъэшэу агу рихьыгъэх. Ахэр зыщысщэщтхэ тучан къызэIусхынэу сызэрэфаем щызгъэгъозагъэх. Игъо къэси бизнес-планыр къызысэгъэшъы­пкъэжьым, сиунэе IофшIапIэ къы­зэIусхынэу сомэ мин 350-рэ къысатыгъ ыкIи «Ислъам нэмазщыгъхэр» ыIоу тучан къызэIусхыгъ. СикIалэ ыцIэ фэсыусыгъ, — къысфиIотагъ Сусаннэ Iофым икъежьапIэр.
Джащ тетэу кIэлэегъаджэр, Сусаннэ кIэлэегъэджэ колледжыр, АКъУ-р диплом плъыжькIэ къыухыгъэх, сатыушI хъугъэ. Социальнэ зэзэгъыныгъэмкIэ къыратыгъэ ахъщэмкIэ квадрат метрэ заулэ хъурэ щэпIэ чIыпIэ мыиныр бэджэндэу ыштагъ, нэмазщыгъхэм яшIынкIэ ищыкIэгъэщтыр зэкIэ зэригъэгъотыгъ. А пстэур егъэжьэпIэшIу фэхъугъ.
— Шъыпкъэр пIощтмэ, ар IэпыIэгъушхо хъугъэ. Сыфэраз хабзэм ащ фэдэ амал къызэрэситыгъэмкIэ. СыфыкIэгъожьы­гъэп. «Тхьашъуегъэпсэушхо» ясэIо зэкIэми. Сисатыу зыфэдэщтыр стхынымкIэ «Мой бизнесыр» къыздэIэпыIагъ, — еIо бзылъфыгъэм.
ИсэнэхьатыкIэ Iоф зэрэришIэрэм дакIоу Сусаннэ зыфегъэсэжьы пIоми хъущт. Нэмазщыгъхэм яшIыни ежь ишъэф­хэр пылъых. Мыжъо анахь дэгъур къещэфы. Ахэм ежь ышъхьэкIэ алъэкIо. Зыми цыхьэ фишIырэп. Мыжъохэм яина­гъэу цIыфхэм агу рихьырэр зэфэшъхьаф. Зыр нахь цIыкIоу, адырэр нахь инэу фай, мыжъуитIум азыфагу Iапэри гупсэфэу дэуцон фае. ЕтIанэ автомобильхэм апалъхьэхэрэри, IэкIэ агъазэхэрэри зэ­хеушъхьафыкIых.
— Ары, автомобильхэм арылъыщтхэри, IэкIэ аIыгъыщтхэри зэхэсэушъхьафыкIых. Уахътэм дакIоу нахь Iушы охъу зыфаIо­рэм фэд, ащи шIэхэу сыкъы­фэкIуагъэп. Зэпычыгъэхэр къысфахьыжьхэ зэхъум сиакъыл тефагъ ныIэп. Нэмазщыгъэу машинэ гъунджэм палъхьэхэрэр Iуда­нэм ищыгъэхэ зыхъукIэ, сысыхэзэ мэлажьэшъ, зэхэтэкъух. Арышъ, джы ахэр гъучI псыгъом пысэлъхьэх. Нэмазщыгъ фаеу къысфакIохэрэми зэрагъэфедэщтымкIэ сяупчIы сыхъугъ. АфыкIэсшIыкIыжьырэмкIэ ятIонэрэу ыпкIэ аIысхырэп, — еIо IэпэIасэм.

Уахътэм дакIоу Сусаннэ ышIыхэрэм язэмылIэужыгъуагъэ хигъэхъуагъ. Нэмазщыгъмэ къялыжьырэ мыжъохэм бзылъфыгъэхэм апае гъэдэхэлъэ зэфэшъхьафхэр ахешIыкIых. Джащ фэдэу адыгэ гущыIэжъхэр зытетхэгъэхэ джэнэ гъопэ кIакохэри ешIых. А пстэумэ адакIоу лъэпкъ IэшIагъэхэмкIэ Цехым икуп Сусаннэ хэт. Республикэ фестивальхэм, зэнэкъокъухэм, Iофтхьабзэхэм ахэлажьэ.
— IэпэIасэхэм я Унэ къызызэIутэхым, Боджэкъо Бэлэ «Лъэпкъ нэшанэ иIэу зыгорэхэр къэшIыхэба» ыIуагъ. Ащ елъыты­гъэу Iэхъухэр, пшъэ­рылъынхэр сэшIых. IэпэIасэхэм тиIэшIагъэхэр ренэу къызщыдгъэлъэгъорэ унэ тиIэ зэрэхъу­гъэм лъэшэу тыщэгушIукIы. Зым пхъэм хешIыкIы, адырэр — дышъэидагъ, ятIэ, мыжъо… ЗэмылIэужыгъо IофшIэгъабэр IэпэIасэхэм я Унэ щыплъэгъущт.
АМ: Адэ, кIэлэегъэджэ сэнэхьатым узэрэрымылэжьагъэм уфыкIэгъожьырэба?
— СыкIэгъожьырэп. Сэ еджэныр къызысэухым, сыIухьащтыр хэгъэкIи, ежь еджапIэхэм аIутхэр IуагъэкIыщтыгъэх, кIэлэ­егъаджэхэм япчъагъэ агъэма­кIэу. Арыти, еджапIэм сыIу­хьанэу зэмыхъум, кIэлэцIыкIу IыгъыпIэм сыкIуагъ ыкIи илъэсипшIым нахьыбэрэ сыщылэ­жьагъ. Сабыйхэр сикIасэхэу Iоф адасшIэщтыгъ. ЯтIонэрэ сабыим ыуж ащ згъэзэжьы­гъэп. Уахътэ тешIи, нэмазщыгъмэ яшIын езгъэжьагъ.
Ыгу рихьырэ Iофэу СусаннэкIэ лэжьапIэ хъужьыгъэм зэфэхьысыжьышIу фишIын ылъэкIыгъ. Социальнэ зэзэгъыныгъэм ишIуагъэкIэ зисатыу езыхьыжьагъэхэм яапэрэ республикэ фестивалэу «ХъопсапIэм и Маф» зыфиIорэм мыгъэ апэрэ чIыпIэр къыщыдихыгъ. Нэбгырэ пшIы пчъагъэу хэлэжьагъэхэм осэшI купымрэ цIыфхэм амакъэу атыгъэ­хэмрэкIэ ащ иIэшIагъэхэр анахьышIухэу алъытагъ.
— Зыми сыщыгугъыгъэп сыхэлэжьэнэу сыкIо зэхъум. «Я 3-рэ чIыпIэр Шэуджэн район» аIуи, Iэгу тыфытеуагъ. ЯтIонэрэр тыгущыIэзэ зэхэтхыгъэп. «Апэрэ чIыпIэм тыфытеощт, пшъашъэхэр!» сIуи сыуцугъэу, сэ сцIэ къыраIо. ПцIы хэмылъэу, ащ сежэгъахэп, ау лъэш дэдэу сигуа­пэ хъугъэ. Илъэс 37-м сиапэрэ кубок (мэщхы Сусаннэ). Арышъ, социальнэ зэзэгъыны­гъэр мыхъугъэемэ, ащ фэдэ амал сиIэщтыгъэп, — еIо Сусаннэ.
Анцокъо Ирин.