Чъэпыогъум иаужырэ тхьаумафэ автомобиль ыкIи цIыфхэр зезыщэрэ транспортым иIофы­шIэ и Мафэ хагъэунэфыкIы.

Мы аужырэ илъэситIум Мые­къуапэ игъогухэм автобусыкIэхэр бэу къатехьагъэх, ахэр гупсэфых, шэпхъэшIухэм адештэх. Къалэм дэт автомобильхэм япчъагъэ мафэ къэс хэхъоми, общественнэ транспортыри бэ­мэ агъэфедэ.
Мыекъуапэ щызекIорэ троллейбусхэр ыкIи автобусэу бэмышIэу къытехьагъэхэр зэпхыгъэхэр троллейбус гъэIоры­шIапIэр ары. МэфэкIым ипэ­гъокIэу ащ тыщыIагъ, непэрэ мафэм яавтопарк зыфэдэр, хэхъоныгъэу ашIыхэрэр зэдгъэ­шIагъэх.
— ГъэIорышIапIэм Iоф зи­шIэрэр илъэс 50-м ехъугъ. Илъэс пчъагъэкIэ узэкIэIэ­бэжьы­мэ троллейбус нэмыкI мыщ дэмытыгъэмэ, джы автобусхэри тиIэ хъугъэх. МэкIэ-макIэу шэпхъэшIухэм адиштэрэ общест­веннэ транспортымкIэ жъыхэр зэблэхъугъэ мэхъух. Троллейбус 16-рэ автобус 50-рэ автопаркым иI. Апэрэ троллейбусыр пчэдыжьым сыхьатыр 5-м, автобусыр 6-м дэкIых. Анахь кIасэу сыхьатыр 12-м троллейбусхэр къыдэхьажьых, — еIо къэлэ троллейбус гъэIорышIапIэм транспортым игъэIорышIэнкIэ ыкIи щынэгъончъэнымкIэ икъулыкъу ипащэу Шэуджэн Теуцожь.
ХэушъхьафыкIыгъэ лъэпкъ проектым къыдыхэлъытагъэу джыри автобуси 10 къаратынэу щыт. ЦIыфхэр зезыщэрэ транспортым идэгъугъэ мэхьанэшхо иI, сыда пIомэ, къалэм зеу­шъомбгъу.
— МаршрутыкIэр ау сыдми зэхэдгъэуцорэп, ыпэрапшIэу цIыф­хэм яшIоигъоныгъэ къыдэтэлъытэ, нахь къызыкIэлъэIу­хэрэр нахьыбэ тэшIы. ЩыIэх автобуситIу нахь зытемытхэри, 12 зэрыкIохэрэри. Ар зэлъыты­гъэр гъогууанэм икIыхьагъ, со­циальнэ мэхьанэ зиIэ чIыпIэу зыблэкIыхэрэр. ГущыIэм пае, къалэм ирайон цIыкIоу «Яблоневый» зыфиIорэм маршрутитIу тедгъэхьагъ, N 21-р спорт комплексэу «Ошъутенэм» блэ­кIы, лицееу N 34-м екIуалIэ автобусэу 6«А» зыфиIорэр, — еIо тигущыIэгъу.
Водитель пэпчъ зы автобус епхыгъ, ахэм яIофшIакIэр зэфэшъхьаф. ГущыIэм пае, пчэды­жьым жьэу техьэрэ автобусхэм ачIыпIэ пчыхьэм нэмыкIхэр гъогум техьэх. Ау, цIыфхэр нахь зыщыбэ уахътэм, пчэдыжьым сыхьатыр 7-м къыщегъэжьагъэу 10-м нэс ыкIи мафэм сыхьатыр 4-м щыублагъэу пчыхьэм 7-м нэс автобус 46-мэ Iоф ашIэ.
— ЦIыфхэр зезыщэрэ об­щественнэ транспортыр ыпэрапшIэу щынэгъончъэн ыкIи гупсэфын фае. ГъогурыкIоным ишапхъэхэр амыукъоу, сакъыныгъэ къызыхагъафэзэ Iоф ашIэныр ары тиводительхэм япшъэрылъ шъхьаIэр. КъитIыс­хьэрэ пэпчъ ищыIэныгъэ тIэ илъ, зыдакIорэм гупсэфэу, мы­гумэкIэу нэсын фае, — еIо тигущыIэгъу.
Теуцожь къызэриIуагъэмкIэ, зэфэхьысыжьэу ашIыгъэмкIэ, непэрэ мафэм цIыфхэм ав-
тобусыр нахь къызфагъэфедэ, банк картэмкIэ гъогупкIэр зэратырэр лъэшэу ашIогупсэф. Непэрэ мафэм ар процент 60 фэдизмэ къызфагъэфедэ. Джащ фэдэу социальнэ картэхэр къы­зытефэхэрэм агъэпсых. Фэ­гъэ­кIотэнэу шъхьадж иIэм елъы­тыгъэу сомэ 200 — 400-кIэ мазэм къекIокIын алъэкIы. Ахэм ахэхьэх сабыибэ зэрыс уна­гъохэр, IофшIэным иветеранхэр, сэкъатныгъэ зиIэхэр, нэмыкIхэри. Авто­бусэу N 1-р ыкIи N 2-р зытырагъахьэм нэбгырэ 300 фэдизмэ фэгъэкIотэныгъэ иIэу зекIонхэу тхьапэхэр къызIэкIа­гъэхьагъэх.
Троллейбус гъэIорышIапIэм дэт общественнэ транспортыр шэпхъэшIухэм адештэ, сэкъатныгъэ зиIэхэм, курэжъы­ем исхэр зэращэнхэм фытегъэпсыхьагъ. ЗэкIэмкIи мыщ автобусым иводитель 83-рэ ыкIи троллейбусыр зезыфэрэ нэбгырэ 25-рэ щэлажьэ. Транспортыр къэкъутагъэмэ, ар зыщашIыжьырэ хэу­шъхьафыкIыгъэ чIыпIэ яI, зыщатхьакIы­хэрэми цIыфхэр Iутых. Теуцожь къызэриIуагъэмкIэ, автобусхэр бэу къазаратыхэм водительхэр афикъущтыгъэп, ау джы Iофыр дэгъоу зэтеуцуагъ. Щыла­жьэхэрэм анэмыкIэу къыIухьанэу фэе нэбгырэ 34-мэ ятхьапэхэр гъэIорышIапIэм чIэлъых. Троллейбусхэр зезыфэрэ водительхэр автобусым кIэрытIысхьа­жьынхэу джырэкIэ рагъэджэжьых. Къэ­кIорэ илъэсым троллейбусхэу NN-у 4-м, 5-м, ыкIи 7-м ачIыпIэкIэ автобусыкIэу N 47-р къытырагъэхьащт.
ЦIыфхэм общественнэ транспортыр къызфагъэфедэныр нахь IэшIэх афэ­хъу­ным пае ар къызыкIощтыр ИнтернеткIэ алъэгъунэу агъэпсыгъ, ар нахь агъэ­кIэжьынэу пылъых, джырэ кIэ аушэты.

Гъогум ищыIэныгъэ рипхыгъ
ЗиIофшIэн шIу зылъэгъоу Мыекъопэ троллейбус гъэIорышIапIэм Iутыр бэ. Ахэм ащыщ Хьаджыбыекъо Адам. ­Илъэс 48-рэ хъугъэ водителэу Iоф зишIэрэр. 1977-рэ илъэсым апэрэу рулым кIэ­рытIысхьэгъагъ. Пэнэжьыкъуае хьалыгъу щызезыщэрэ автомобилым исыгъ, ­илъэсищэ Iоф щишIагъэу Мыекъуапэ къэкIожьи «Адыгпромстроим» Iутыгъ. IофшIэпIэ пчъагъэ зэблихъугъ, ау тыдэ зигъэзагъэми, исэнэхьат фэшъыпкъэу водителэу Iоф ешIэ, нахьыбэмкIэ хьы­лъэзещэ машинэхэм арысыгъ. Советскэ Союзым хахьэщтыгъэ чIыпIэу зынэмысыгъэ щыIэп пIоми ухэукъощтэп. Пенсием мыкIозэ КамАЗ-м исэу Iоф ­ышIагъ, автобусым иводителэу зылажьэрэр илъэситIум ехъугъ.
— «Пенсием сызыкIокIэ зы мафэ Iоф сшIэжьыщтэп, сIощтыгъ, ау мазэ нахьыбэ сфэщыIагъэп. Зыгорэм зыфэз­гъэзэнэу сыгу къэкIыгъ. Троллейбус гъэ­IорышIапIэм цIыфхэр ящыкIагъэу зызэхэсэхым сыкъэкIуагъ, опыт дэгъу зэрэсиIэр залъэгъум, автобусым сы­рагъэтIысхьагъ. Гъогу кIыхьэу сыкъызте­кIыжьыгъэм елъытыгъэмэ, къэлэ кIо­цIым къыщысчъыхьаныр къин къысщыхъурэп, ау мыщ нахь пшъэдэкIыжь ин зэрэпы­лъыр дэгъоу къызгурэIо. Общественнэ транспортым иводителэу Iоф пшIэныр къызэрыкIоп, — еIо Адам.

ЦIыфхэм ящыIэныгъэ водителым ыIэ илъ. ТигущыIэгъу къызэриIуагъэмкIэ, ахэр зэрищэнхэр шIокъинэп, есэжьыгъ, ау щэIэгъэшхо пхэлъын фаеу елъытэ. КъитIысхьагъэ пэпчъ тIысыгъэхэмэ лъэп­лъэ, ныбжь зэфэшъхьаф зиIэхэр зэрещэх. Анахьэу ынаIэ зытетыр пчъэм икъыIухын ыкIи изэфэшIыжьын. Апэрэ мафэхэм рулым кIэрысэу ахъщэр къа­Iихыныр шIокъиныгъ, ау ари шIэхэу къызIэкIигъэхьагъ. КартэкIэ нахьыбэмэ гъогупкIэр къызэратырэр шIогупсэф.
— ГъогурыкIоным ишапхъэхэр шIокI имыIэу сэгъэцакIэх. Аужырэ илъэсхэм гъогухэм атет автомобильхэм япчъагъэ нахьыбэ зэрэхъугъэм къиныгъохэр къыз­дехьых, сакъыныгъэ къызыхэбгъэфэн фае, — еIо тигущыIэгъу.
Зэрыс автобусым нэбгырэ 50-м ехъу ефэ, джырэ шапхъэхэм адештэ, щынэгъончъэу щыт, анахь шъхьаIэр — сэкъат­ныгъэ зиIэхэмкIэ Iэрыфэгъу. Автотранспортым видеокамерэр ит, цIыфхэм карточкэкIэ гъогупкIэр атын алъэкIы.
ДЕЛЭКЪО Анет.