ШъолъырыкIэу Урысые Федерацием 2022-рэ илъэсым къыхэхьагъэхэм язэтегъэуцожьын ыкIи ягъэцэкIэжьын къэ­ралыгъом икъулыкъу ыкIи ихъызмэтшIэпIэ зэфэшъхьафхэр хэлажьэх. Ахэм ащыщ холдинг куп зэхэтэу «Россети». Хабзэ зэрэхъугъэу, ащ иIофышIэхэр шъолъырыкIэхэм бэрэ агъакIох ыкIи ищыкIэгъэ фэIо-фашIэхэр ахэм ащы­зэшIуахых.

Нэшъулъэщэ Ахьмэд «Россети ­Кубань» икъутамэу Адыгэ Республикэм щыIэм илъэс 14 хъугъэу щэлажьэ. Непэ ар киловольт 35-рэ хъурэ ыкIи ащ шIокIырэ подстанциехэм алъыплъэрэ къулыкъум ипащэ игуадз.
2011-рэ илъэсым мы хъызмэтшIапIэм Iоф щишIэнэу Ахьмэд къызыIохьэм, электрослесарэу аштэгъагъ. Ащ ще­гъэжьагъэу IофшIэным икъулаиныгъэ къызэрэзIэкIигъэхьащтым пылъ, еджэ, ыгу етыгъэу иIофшIэн екIуалIэ, пшъэ­дэкIыжь зэрихьырэр щымыгъупшэу, ышIэрэм хэшIыкI ин зэрэфыриIэщтым сыдигъокIи ыуж ит.
Илъэс пчъагъэм кIалэм илэжьэпIэ чIыпIэ гъэхъагъэу щишIыгъэр хьаулые хъугъэп — ихъызмэтшIапIэ щызэдырагъаштэу джы ыгъэцэкIэрэ IэнатIэм Iуагъэхьагъ. Ащ фэдэ унашъо зэрашIы­гъэмкIи Нэшъулъащэм ипащэхэри кIэгъожьыгъэхэп.
Тиреспубликэ икIи нэмыкI чIыпIэу зыдагъэкIогъагъэм хэушъхьафыкIыгъэ пшъэрылъэу щыфагъэуцугъагъэхэр дэгъоу Ахьмэд зэрэщигъэцэкIагъэхэм пае Урысые Федерацием и Президент къэралыгъо тынэу медалэу «За отвагу» зыфиIорэм ия 2-рэ шъуашэ къыфигъэшъошагъ. Ар Адыгэ Республикэр илъэс 35-рэ зэрэхъурэм фэгъэхьыгъэ зэхахьэм КъумпIыл Мурат къыщыритыжьыгъ.
БэмышIэу Ахьмэд тэри зыIудгъэкIагъ, IофшIэнымкIэ игъэхъагъэхэмрэ шIу­хьафтыныр къызкIыратыгъэмрэ къед­гъэIотагъ.
2024-рэ илъэсым ишэкIогъу мазэ, гъусэхэр иIэхэу, Нэшъулъэщэ Ахьмэд а шъолъырхэм ащыщ горэм агъэкIогъагъ ыкIи зэхэкъутэгъэ подстанциехэмрэ нэмыкI Iэмэ-псымэхэу чIыпIэм щыIэ электросетым икомплекс хахьэхэрэмрэ ягъэцэкIэжьын ыуж итыгъэх.
Зэрыфэгъэ чIыпIэм емылъытыгъэу, щынэгъончъэным епхыгъэ Iофтхьабзэхэр къыдалъытэхэзэ, Ахьмэд зыхэт купым вольт ин зиIэ электричествэр зэкIо­лIэщт подстанциер зыдэщытынэу агъэнэфа-­
гъэм ращалIи, щагъэуцугъ ыкIи щызэтырагъэпсыхьагъ. Уахътэу къафагъэнэфагъэм нахь псынкIэу кIалэхэм IофшIэныр зэшIуахыгъ. А чIыпIэм зы лъэхъаным хъызмэтшIэпIэ заулэмэ Iоф щызэ­дашIагъ: зыхэм лъэгур агъэтэрэзыгъ, ятIонэрэм трансформаторыр къащагъ, адрэхэм ар IофшIэным фагъэхьазырыгъ.
— ЧIыпIэм щыпсэурэ цIыфхэм илъэс пчъагъэ хъугъэу электричествэр яIагъэп, арышъ, мафэ къэс апэгъунэгъоу зэшIуа­хырэ IофшIэным ахэр лъыплъэщтыгъэх ыкIи щэIэныгъэшхо ахэлъэу кIэухым ежэщтыгъэх. «Россети» иIофышIэхэр мы чIыпIэм кIонэу рагъэжьэфэ хъызмэтшIапIэхэми Iоф ашIэщтыгъэп, ахэри къызэтырагъэуцогъагъэх. Адыгеим нэмы-
кIэу нэмыкI шъолъырхэми ялIыкIохэр мыщ къагъэкIогъагъэх. Нахьыбэу ахэм электрорыкIуапIэхэр агъэтэрэзыгъэх, — къе­Iуатэ Ахьмэд.
КIалэм ыушъэфырэп — чIыпIэу зыдагъэкIогъагъэм щэIэфэ мамыр щыIакIэм уасэу иIэм нахь куоу ригъэгупшысагъ.
Ахьмэд дэтшIыгъэ зэдэгущыIэгъум къыхэлэжьагъ «Россети Кубань» икъутамэу тишъолъыр щыIэм икъулыкъоу киловольт 35-рэ хъурэ ыкIи ащ шIокIырэ подстанциехэм алъыплъэрэм джырэ лъэхъаным ипащэу Сергей Усковыр.
Сергейрэ Ахьмэдрэ илъэс пчъагъэ хъугъэу зэдэлажьэх, яIофшIэнкIэ къакIугъэ гъогур зэфэд — анахь IэнэтIэ цIыкIоу а лъэхъаным щыIагъэхэмкIэ рагъа­жьи непэ агъэцакIэхэрэм анэсыгъэх.
IофшIэныр зыфэдэр, ащ къиныгъоу хэлъыр, апэрапшIэу зэшIопхынэу щыт Iофыгъохэр ыкIи нэмыкIхэр нэбгыритIуми дэгъоу ашIэ ыкIи агъэцакIэх.
— Мы хъызмэтшIапIэм исыд фэдэрэ лъэныкъо уфагъэзагъэми, уеджэ ­зэпытын фае. ХэушъхьафыкIыгъэ гурыт е апшъэ­рэ гъэсэныгъэ уиIэми, лъыбгъэкIуатэу уемыджэмэ, Iэмэ-псымэхэм яIофшIакIэ ыкIи ягъэпсыкIэ зыфэдэр куоу зэмы­гъашIэмэ, IофшIэныр дэгъоу зэшIопхын плъэкIыщтэп, — къыщыхегъэщы Сергей.
ЯIофшIэн щынэгъончъэныгъэм епхыгъэ Iофыгъуабэ зэрэпылъыр Ахьмэд нэужым къеIуатэ. Сыд фэдэ лъэбэкъу пшIыгъэми, хъызмэтшIапIэм мэхьанэшхо щыраты щынэгъончъэным.
Мы къулыкъум къыгъэгъунэрэ чIыпIэ­хэм ахэхьэх Адыгэ Республикэм ­икъэлэ шъхьаIэу Мыекъуапэ, Мыекъопэ, Кощ­хьэблэ, Шэуджэн, Джэджэ ыкIи Красногвардейскэ районхэр. Ахэм къа­хэ­хъожьых Краснодар краим и Апшеронскэ ыкIи Шытхьэлэ районхэр.
Зигугъу къэтшIыгъэ муниципальнэ псэупIэхэм арыт подстанцие 60-м яIоф­шIэн къулыкъур лъэплъэ. Ежь а Iэмэ-­псымэхэр кIуачIэу яIэхэмкIэ тIоу зэтефыгъэх: япчъагъэкIэ 12-р — киловольти 110-рэ къызэкIухэрэр ары, 48-р — киловольт 35-м япхыгъ. Мыхэм ток кIочIэ ин дэдэ къякIуалIэ, апхырэкIы, нэужым, ар киловольти 10 е 6 зикъурэм, цIыфхэм е хъызмэтшIапIэхэм аIэкIагъахьэ.
Iэмэ-псымэхэм ащыщ горэ къэ­мы­къутэмэ, Ахьмэд зыIут къулыкъум
мафэ къэс чIыпIэ зэфэшъхьафхэр къе­кIухьэх ыкIи ыпэкIэ зэдаштэгъэ уна-­
шъом къызэрэдилъытэу, ахэм яIофшIэн ауплъэкIу, щыкIэгъэ тIэкIоу яIэхэр дагъэзыжьых.
Сергей къызэриIота­гъэмкIэ, ошIэ-дэмышIэ Iоф къэхъумэ, къулыкъоу зипащэм чэщи, мафи Iоф ышIэнэу хьазыр ыкIи ащкIэ Ахьмэд иIэпыIэгъушхоу щыт. ГъэцэкIэжьын Iоф­шIэнхэм афежьэнхэм ыпэ­кIэ уахътэр чIамынэным пае унэшъо гъэнэфагъэ ашIы, щынэгъончъэныр зыщагъэгъупшэрэп.
Подстанциеу къагъэгъу­нэхэрэм ащыщ горэ къутэ­мэ е ащ иIофшIэн хэу­къоныгъэхэр иIэ хъугъэ-
мэ, автоматикэм дежурнэ къулыкъум макъэ къырегъэIу. Ащ нэуж ар зыдэщыIэр агъэунэфы, брига­дэр агъакIо. КъыхэкIы под­станциер къушъхьэхэм ахэтэу е узэкIолIэн чIыпIэ къин горэм щытэу. АгъэцэкIэжьыфэ зыдэкIуагъэ­хэм бригадэхэр къэтых. КъэIогъэн фае, Нэшъулъэщэ Ахьмэд зыхэхьэрэ къулыкъур подстанцие закъохэр ары зылъыплъэрэр.
ТыгущыIэзэ, нэбгыритIуми яIофшIэн къиныгъоу хэлъхэм икIэрыкIэу закъы­фагъэзэжьы. Ахэм къызэраIотагъэмкIэ, чIыпIэ къинэу узэрихьылIэхэрэм уапсы­хьэ, нахь къулаиныгъи къыпхалъхьэ, джащ фэдэу цIыфыр зыфэдэри къагъэлъагъо.
НэмыкI шъолъырхэм Iоф зэращашIагъэм ишIуагъэкIэ, трансформатор инхэр зэрэзепщэщтхэ шIыкIэхэр нахь дэгъоу зэрагъэшIагъ. А Iэмэ-псымэхэр ыпэкIэ бэу тиреспубликэ щагъэкощыщтыгъэхэп. ИшапхъэхэмкIэ трансформаторыр цIыкIоп, ишъомбгъуагъи икIыхьагъи метрэ пчъагъэ мэхъу, ионтэгъугъэ тонн 50-м нэсы.
Мы къулыкъум Iоф щызышIэхэрэм ясэнэхьаткIэ IэпэIэсэныгъэшхо къязытыгъэр къалэу Шъачэ щыкIогъэ олимпиадэм ипсэуалъэхэр щашIыхэ зэхъум энергетикэм епхыгъэ IофшIэнхэм зэра­хэлэжьагъэхэр ары. Ахэм мазэ пэпчъ зызэблахъузэ псэуалъэхэр зэтырагъэ­псыхьэщтыгъэх.
КIалэхэм яIофшIэн лъэныкъуабэу зэхэт, ахэм ренэу уалъыплъэн фае. Аущтэу умышIымэ, хэукъоныгъэхэр къы­зэкIэлъыкIощтых ыкIи зэрарыр ины хъущт.

Илъэсыр пштэмэ, зэкIэми анахь охътэ къинэу къыхэкIырэр гъэмафэр ары. ГъэучъыIалъэхэр зэкIэми зыхагъанэрэм, подстанциехэм яIофшIэн зэщэкъо, зэрищыкIагъэм фэдэу Iоф ашIэрэп. Арэу зыхъурэм, къулыкъум ибригадэхэр псынкIэу зэхащэх ыкIи джащ лъыпытэу гъэцэкIэжьын IофшIэнхэр зэшIуахых.
Iэмэ-псымэ пэпчъ гъунэ горэ зиIэ кIуачIэ ар къэзышIыхэрэм къыхалъхьэ. Электричествэр бэдэдэмэ зэдагъэфедэ хъумэ, подстанциехэр мэплъых, къа­кIанэуи мэхъу. КIымафэми псынкIэп. ЭлектрорыкIуапIэхэм мылыр атехъомэ, ахэр зэпэутых. Подстанциехэм егъэлыя­гъэу Iоф ашIэнэу мэхъу. Ащ пае ахэм ренэу гъунэ алъафы. Ащыщхэр агъэцэ­кIэжьых, ищыкIагъэмэ, пкъыгъо гъэ­нэ­фагъэхэр зэрэпсаоу зэблахъух.
Ахьмэди, ащ фэдэ кIалэу мы къулыкъум Iутхэми, яIофшIэн псынкIэп. Ахэм къутагъэр агъэцэкIэжьыфэ уахътэу те­фэхэрэр бэрэ къалъытэу къыхэкIы. Гу­зэжъогъу хэтхэу, ерагъэу узэкIолIэн чIы­пIэ горэм гъэцэкIэжьынхэр щыкIохэ хъумэ, цIыфэу а уахътэм электричест-
вэр зимыIэхэр къиныгъо зэрэхэтхэр мыхэм дэгъу дэдэу къагурэIо ыкIи щэгугъых IофшIэнхэр ыкIэм фэкIофэхэ щэIэныгъэ тIэкIу къызхагъэфэнэу.
Гъомлэшк Байзэт.