Лъэпкъхэм языкIыныгъэ и Мафэ ехъулIэу, шэкIогъум и 1-м къы­щегъэжьагъэу и 8-м нэс, онлайн ыкIи офлайн шIыкIэхэм атетэу ­«Этнографическэ диктантышху» зыфиIорэ Iофтхьабзэр Урысые Федерацием ишъолъыр­хэм ащыкIощт. Мы ­илъэсым ар я 10-у зэ­хащэ.

Хабзэ зэрэхъугъэу, Адыге­им щыпсэухэрэр ащ чанэу хэлажьэх. Iофтхьабзэр тиреспубликэ зэрэщыкIощтым фэгъэхьы­гъэу пресс-конференцие къытыгъ АР-м лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ зэлъэпкъэгъухэм адыряIэ зэ­пхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет итхьаматэу Долэ Долэт.
Ащ къызэриIуагъэмкIэ, лъэпкъ IофхэмкIэ Федеральнэ агентствэр икIэщакIоу «Этнографическэ диктанты­шхор» зэхащэ. Илъэси 10-м къыкIоцI мыщ дунэе мэхьанэ иIэ хъугъэ. 2024-рэ илъэсым Iорытхым зэкIэмкIи нэбгырэ миллиони 3,5-м ехъу хэлэ­жьагъ. Урысыем ишъолъыр­хэм зэкIэми ыкIи дунаим ихэгъэгуи 170-мэ ялIыкIохэм ар атхыгъ. Адыгеир пштэмэ, офлайн шIыкIэм тетэу мы Iофтхьабзэм нэбгырэ мин 80 фэдиз хэлэжьагъ.
— «Этнографическэ диктантышхор» шэкIогъум и 1-м Адыгеим щыкIонэу агъэнэ­фагъ. Мыгъэ ар я 10-у зэхащэ ыкIи юбилейнэу щыт. Хабзэ зэрэхъугъэу, онлайн ыкIи офлайн шIыкIэхэм атетэу зэкIэ шIоигъоныгъэ зиIэхэм ар атхыщт. Офлайн шIыкIэм тетэу ар Мыекъуапэ щыкIощт, Адыгэ Республикэм и ­Лъэпкъ музей шъолъыр площадкэу дгъэнэфагъэ. Iофтхьабзэм лъэпкъ общественнэ движениехэм ялIыкIохэр къедгъэблэ­гъэщтых. Ащ нэмыкIэу Красногвардейскэ ыкIи Шэуджэн районхэм, Адыгэкъалэ Iэрытхыр ащатхыщт. Мы муни­ципальнэ псэупIэхэр къызкIыхэтхыгъэм лъапсэ имыIэу I щытэп, Адыгэ Республикэм, анахьэу Красногвардейскэ ыкIи Шэуджэн районхэм нахь зэхэубытагъэу ащы­псэурэ лъэпкъ зэфэшъхьафхэм, курдхэм ыкIи азербайджанхэм, тарихъыр, бзэр ыкIи шэн-хабзэхэр зэрашIэхэрэр, ялъэпкъ уасэ зэ­рэфашIырэр, ягъунэгъухэм шъхьэ­кIэфэныгъэ зэрафыряIэр къагъэ­лъэгъонымкIэ амал яттынэу тыфай, — къыIуагъ Долэ Долэт.
Тыгъэгъазэм и 12-м, Урысые Федерацием и Конституцие и Мафэ зыщыхагъэунэфыкIыщтым ехъулIэу, «Этнографическэ диктантышхом» икIэуххэр зэфахьысыжьыщтых.
Урысыем итарихъ фэгъэхьыгъэ упчIэ 30 фэдизмэ яджэуапхэр та­къикъ 45-м къыкIоцI къараты­жьынэу щыт. Лъэпкъ IофхэмкIэ ­Федеральнэ агентствэм мы илъэсым игъоу ылъэ­гъугъ диктантым зэрэхэлэжьэщтхэм имызакъоу, шIоигъоныгъэ зиIэхэм яупчIэхэр къагъэхьынхэ алъэкIынэу. Анахь упчIэ гъэшIэгъон­хэр Iорытхым хагъэхьащтых ыкIи ахэр къэзыгъэхьыгъэхэр агъэшIощтых.
— Къыхэзгъэщынэу сыфай, мыгъэ апэрэу, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлэжьэрэ тидзэкIолIхэу фронтым щыIэхэм яупчIэхэр видео зэпхыныгъэмкIэ къатынхэ алъэ­кIыщт. Мыр Iофыгъо шъхьаIэу щыт, ахэм яупчIэхэм яджэуапхэр къыз­IэкIагъэхьанхэ амал яIэщт. Ащ нэ­­мыкIэу, лъэпкъэу зыщыщхэм емы­лъытыгъэу, яшIэныгъэхэр ауплъэ­кIунхэм ыкIи ахагъэхъонхэм афэшI хэбзэ къулыкъушIэхэр, общест­веннэ организациехэм ялIыкIохэр, ныбжьыкIэхэр, пенсионерхэр Iофтхьабзэм къетэгъэблагъэх. Ар дахэу, гум къинэжьэу рекIокIыным пае зэ­­кIэ тиреспубликэ щыпсэурэ ­лъэпкъ зэфэшъхьафхэм яшъуашэхэр ащыгъ­хэу ащ хэлэжьэнхэу закъыфэтэгъа­зэ, — къыIуагъ Долэ Долэт.
Тарихъыр, культурэр, лъэпкъ зэфэшъхьафхэм яшэн-хабзэхэр цIыфхэм ягъэшIэгъэныр ары пшъэ­рылъ шъхьаIэу зэхэщакIохэм зыфагъэуцужьырэр. Урысыем щыпсэу­хэрэм зэгурыIоныгъэ, зыкIыныгъэ азыфагу илъыным, этнографическэ шIэныгъэу яIэм хагъэхъоным Iофтхьабзэр афэIорышIэ.
КIарэ Фатим.