Урысыем икинематографистхэм я Союз иотделениеу АР-м щыIэр кIэщакIо зыфэхъугъэ я V-рэ зэнэкъокъу-кинофестивалэу «Адыгеир, шIу усэлъэгъу!» зыфиIорэр Мыекъуапэ щыкIуагъ. Пшъэрылъ шъхьаIэу зэнэкъокъум иIэр режиссермэ ясэнаущыгъэ къыхэгъэщыгъэныр, яIоф фэгъэчэфыгъэнхэр, джащ фэдэу ныбжьыкIэмэ гъэхъагъэхэр ашIынхэмкIэ IэпыIэгъу афэхъугъэныр ары.

АР-м ыкIи КъБР-м культурэмкIэ язаслуженнэ IофышIэу, режиссерэу, УФ-м икинематографистхэм я Союз иотделениеу Адыгеим щыIэм ипащэу Нэгъэплъэ Аскэрбый кинофестивалым кIэщакIо фэхъугъ. Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, АР-м культурэмкIэ и Министерствэ иIэпыIэгъухэу Iофтхьабзэр зэхащагъ.
Чъэпыогъум и 4-м кинофестивалыр мэфэкI шIыкIэм тетэу къызэIуахыгъ. АР-м культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ Iофтхьабзэм къекIолIагъэхэм шIуфэс гущыIэхэмкIэ закъыфигъэзагъ.
— АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ыцIэкIэ я V-рэ зэнэкъокъу-кинофестивалэу «Адыгеир, шIу усэлъэгъу!» зыфиIорэм къекIолIагъэхэм шIуфэс фабэ къышъосэхы. Iофтхьабзэм игъунапкъэхэм зызэраушъомбгъурэм, къэралыгъуабэмэ яфильмхэр зэрэхэлажьэрэм лъэшэу тегъэгушIо. Адыгэ Республикэм кином хэхъоныгъэ щедгъэшIыным тыфэхьазыр, креативнэ индустрием иеджапIэхэр мэлажьэх. Ахэм къачIэкIыгъэ еджакIохэм гугъэпIэшIухэр ятэпхых. Адыгэ Респуб­ликэр илъэс 35-рэ зэрэхъурэм фэгъэ­хьыгъэ мэфэкIым хэлэжьэнхэу хэгъэгу чыжьэмэ къарыкIыгъэ хьакIэхэр къетэгъэблагъэх, — къыIуагъ Аулъэ Юрэ.
— Адыгеим кином хэхъоныгъэ щедгъэшIыным, зедгъэушъомбгъуным, ныбжьыкIэхэр киноиндустрием хэтщэнхэм кинофестивалыр фэлажьэ. 2021-рэ илъэсым апэрэу зэхэтщэгъэгъэ шъо­лъыр Iофтхьабзэм игъунапкъэхэм заушъомбгъугъ, ащ мыгъэ дунэе мэхьанэ иIэ хъугъэ, — къыIуагъ Нэгъэплъэ ­Аскэрбый.
— Адыгеим апэрэу сыкъеблэгъагъ, ицIыфхэр фабэу къыспэгъокIыгъэх. Урысыем икинематографистхэм я Союз тихэгъэгу щытырихырэ фильмхэм IэпыIэгъу арегъэкIы, кинематографием иIофтхьабзэхэм кIэгъэкъон афэхъу. Непэрэ кинофестивалыр режиссерхэм яIофшIагъэхэр къагъэлъэгъонымкIэ амалышIоу щыт. Нэгъэплъэ Аскэрбый кIэщакIо зыфэхъугъэ Iофтхьабзэм Iофы­гъуабэу къыпыкIрэр ыпшъэ зэрэдафэрэмкIэ лъэшэу тыфэраз,— къыIуагъ Москва къикIыгъэу, Урысыем икинематографистхэм я Союз изэхэщэкIо секретарэу, творчествэмкIэ Дунэе академием иапэрэ вице-президентэу ­Михаил Калининым.
Татарстан къикIыгъэ режиссер цIэрыIоу Салават Юзеевым ифильмэу «Гора влюбленных» зыфиIорэмкIэ кинофестивалыр къызэIуахыгъ.
Дунаим икъэралыгъуи 9 кинофестивалым къызэлъиубытыгъ. Iофтхьабзэм IофшIэн 294-рэ хэлэжьэнэу къагъэ­хьыгъ. Мы пчъагъэм щыщэу фильм 42-рэ кIэух едзыгъом нэсыгъэр. IофшIэгъэ анахь дэгъухэр осэшI купым къыхигъэщыгъ.
Кинофестивалым къыдыхэлъытагъэу зэлъашIэрэ режиссерхэм, киностудиехэм яIофышIэхэм ямастер-классхэр, Iэнэ хъураехэр, егъэджэн сыхьатхэр, видео­конференциехэр, текIоныгъэ къыдэзыхыгъэ фильм къэгъэлъэгъонхэр, къэндзал фильмхэм я Мафэ ыкIи нэмыкI Iофтхьэбзэ гъэшIэгъонхэр щырагъэкIокIыгъ.
— Iофтхьабзэм хэлажьэхэрэм япчъа­гъэ илъэс къэс нахьыбэ зэрэхъурэм тегъэгушIо. Адыгеим икинематогра­фистхэм я Союз кIэщакIо зыфэхъугъэ зэнэкъокъум мыгъэ зиушъомбгъугъ, хэлажьэхэрэм япчъагъэ хэпшIыкIэу хэхъуагъ. Республикэр дунаим нахьышIоу щашIэным тыфэлажьэ, — Iэнэ хъураем къыщиIуагъ Нэгъэплъэ Аскэрбый.
Москва, Башкортостан, Тыркуем, Дагъыстан ыкIи нэмыкI шъолъырхэм къарыкIыгъэ режиссер цIэрыIохэр, киностудие зэфэшъхьафмэ япащэхэр я V-рэ зэнэкъокъу-кинофестивалым къырагъэ­блэгъагъэх. Лъэпкъ кинематографием къыпыщылъым, ащ гугъапIэу рапхыхэрэм атегущыIагъэх. Сэнаущыгъэу IэкIэлъымкIэ Башкортостан щылэжьэрэ киностудием ипащэу Юнир Аминевыр кинофестивалым хэлажьэхэрэм къадэго­щагъ. Чъэпыогъум и 6-м Адыгэкъалэ щыкIогъэ Iэнэ хъураем ащ шIыкIакIэу агъэфедэхэрэр, амалыкIэу яIэхэр шъхьэ­ихыгъэ къыщишIыгъэх.
— Киностудиеу сызщылажьэрэр непэрэ мафэм ишапхъэхэм адештэ, ­лъэпкъ нэшанэ зыпхырыщыгъэ фильмхэр тетэхы, кинопрокатыр мэлажьэ, аниматорхэр зыщедгъэджэрэ еджапIэр къызэIутхыгъ. Арэу щытми, Москва, Санкт-Петербург якиностудиехэм яIофшIагъэхэр къэтэгъэ­лъагъох. ШIэныгъа­кIэхэр ­къытфэзыIотэщт режиссерхэр Москва ыкIи Санкт-­Петербург къарэкIых, егъэджэнхэр тфызэхащэх. Адыгэ Рес­публикэм киноиндустриер зэрэщылажьэрэм уеджэнджэшынэу щытэп. Сэ сишIошIкIэ, социальнэ хъытыум нахь игъэкIотыгъэу щылажьэмэ, ныбжьыкIэ гупчэхэр къызэIуихымэ, яшIуагъэ къэкIощт, — къы­Iуагъ Юнир Аминевым.
Мыекъуапэ, Адыгэкъалэ, Теуцожь, Тэхъутэмыкъое ыкIи Шэуджэн районхэм якинотеатрэхэм кинофестивалым къырахьылIэгъэ фильм хэшыпыкIыгъэхэр къащагъэлъэгъуагъ. ЦIыфхэм зэралъы­тэрэмкIэ, щыIэныгъэм анахь уасэ щызиIэр къыбгурыIоным пае телефильм­хэм ягъэуцун фэIэпэIасэхэм, ахэм тырахыгъэхэм уяплъын фае. Зэнэкъокъум хэлэжьэрэ IофшIагъэхэм узыгъэгупшысэн, тарихъыр нэгум къыкIэзыгъэ­уцон чIыпIабэ ахэт. Ахэм яплъынхэу цIыфыбэ къякIолIагъ.
Илъэс 80-м ехъу зыныбжь Свердловскэ киностудием иIофшIакIи видеозэпхыныгъэр къызфагъэфедэзэ Iофтхьабзэм хэлажьэхэрэр щагъэгъозагъэх. Сценариехэм ятхын, фильм зэфэшъхьафхэм ягъэуцун киностудиер зэрэдэлажьэрэмкIэ къадэгощагъ. Ащ ыгъэфедэрэ амалышIухэр нэмыкI киностудиехэми къашъхьапэн алъэкIыщт, ­лъэпкъ кинематографием зырагъэушъомбгъуныр ягухэлъэу мы конференциер зэхащагъ.
Лъэпкъ кинематографием хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным иамалхэм защытегущыIэгъэхэ Iэнэ хъураер чъэпыогъум и 7-м гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ респуб­ликэ институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэ зыхьырэм ихьакIэщ щызэхащагъ.

Непэ лъэпкъ кинематографием изытет, игъэхъагъэхэм, зэхэфыгъэн фэе Iофыгъоу къэтэджыхэрэм Нэгъэплъэ Аскэрбый ягугъу къышIыгъ. Ахэм хэкIыпIэ амалэу яIэхэр къыщаIотагъ. Къэралыгъо грантхэм, субсидиехэм якъыдэхын нахь чанэу хэлэжьэнхэм ишIыкIэхэр щызэхафыгъ.
— Адыгэ Республикэм илъэпкъ кинематографие зиушъомбгъуным иамалышIухэм талъэхъу. АдыгеимкIэ кином и Унэ тиIэнэу тыфай. Тызэрэлажьэрэм гъэхъагъэу къыкIакIорэр ащ къыщыдгъэ­лъэгъощт. Ащ игъэлэжьэн фэгъэхьыгъэу Юнир Аминевым, Михаил Калининым шIэныгъакIэхэр къытфаIотагъ. УФ-м икинематографистхэм я Союз иныбжьыкIэ Гупчэ ипащэу, продюсер цIэрыIоу Дмитрий Якуниным къэралыгъо грантхэр зэрэбгъэфедэщтхэр къытиIуагъ. ТапэкIэ Адыгеим иныбжьыкIэхэр нахьыбэу кинематографием хэтщэщтых, — ­къыIуагъ Нэгъэплъэ Аскэрбый.
Чъэпыогъум и 7-м ипчыхьэ зэнэкъо­къу-фестивалым зэфэхьысыжь фашIыгъ, мэфэкI шIыкIэм тетэу ар рагъэкIокIыгъ. Пчыхьэзэхахьэм зезыщэгъэхэ ­Ахыджэго Рузанэрэ Мэкъулэ Руслъанрэ 2021-рэ илъэсым щыублагъэу кинофестивалым къыкIугъэ гъогур зыфэдагъэр къекIолIагъэхэм къафаIотагъ. Зэнэкъокъум хэлэжьэгъэ кинофильмэу текIоныгъэ къы­дэзыхыгъэхэм цIыфхэр нэIуасэ афашIыгъэх.
Я V-рэ зэнэкъокъу-кинофестивалэу «Адыгеир, шIу усэлъэгъу!» зыфиIорэм текIоныгъэ, хэушъхьафыкIыгъэ чIыпIэхэр къыдэзыхыгъэхэр хагъэунэфыкIыгъэх.
Кинофестивалым и Гран-при Свердловскэ киностудием щылэжьэрэ Лялин Георгий иIофшIагъэу «Длительные свидания» зыцIэм фагъэшъошагъ. ДжэгукIэ нэшанэ зиIэ фильм анахь дэгъоу алъы­тагъэр Киров щыщ режиссерэу Елена Бронниковам ифильмэу «Ворон. Возвращение» зыфиIорэр ары. Документальнэ киномкIэ текIоныгъэ къыдэзыхыгъэр Краснодар щыщ Дмитрий Семибратовым ифильмэу «Братья». Анимационнэ кино къэзыгъэлъэгъуагъэхэмкIэ IофшIэгъэ анахь дэгъур Уфа щыщ Рим Шарафутдиновым иIофшIагъэу «Последний киносеанс» зыфиIорэр хагъэунэфыкIыгъ. ХэушъхьафыкIыгъэ номинациеу «Анахь адыгэ фильм дэгъур» зыфиIорэмкIэ Лъэпшъыкъо Фатимэ идокументальнэ фильмэу «Тутовник на Фарсе» къы­хахыгъ. Ащ нэмыкI номинацие зэмылIэужыгъохэмкIи режиссер IэпэIасэхэр къыхагъэщыгъэх.
ТекIоныгъэ къыдэзыхыгъэ фильм къэгъэлъэгъонымкIэ кинофестивалыр зэфашIыжьыгъ.
УФ-м икинематографистхэм я Союз икъутамэу АР-м щыIэм ыцIэкIэ зэнэкъо­къум хэлэжьагъэхэм зэкIэми дипломхэр ыкIи ахъщэ шIухьафтынхэр афагъэшъошагъэх.
Жарэкъо
Фатим.