Аужырэ илъэсхэм модельнэ тхылъеджэпIэ 17 Адыгеим къы­щызэIуахыгъ. Мы илъэсым федеральнэ проектэу «Семейные ценности и инфраструктура культуры» зыфиIорэм илъэпкъ проектэу «Унагъом» къыдыхэлъытагъэу джыри аужырэ шапхъэхэм адиштэрэ тхылъеджэпIи 2 къызэIуа­хыгъ. Iоныгъом ыкIэхэм адэжь къэлэ гъэпсыкIэ зиIэ поселкэу Яблоновскэм ыкIи Красногвардейскэ районым ит псэупIэу Еленовскэм ахэр яIэхэ хъугъэ.
ГъэкIэжьыгъэ тхылъеджапIэхэр ныбжь зиIэхэми нахьыкIэхэми атегъэпсыхьагъэх. Ущеджэн закъоу щымытхэу творчествэм илъэныкъо зэфэшъхьафхэм защыфэбгъэсэн плъэкIыщт. Тематическэ зэIукIэгъу гъэшIэгъонхэр, литературнэ Iофтхьабзэхэр, ныбжь зэфэшъхьафхэм афытегъэпсыхьэгъэ мастер-классхэр ащызэхащэнхэ амал яI. ЗипсауныгъэкIэ илэгъухэм акIэмыхьэхэрэм апае хэушъхьафыкIыгъэ чIыпIэхэр ащыгъэпсыгъэх.
ТхылъеджапIэхэм тIысыпIэ чIыпIэу яIэхэр нахьыбэ зэрашIыгъэм ишIуагъэкIэ Iофтхьабзэхэм цIыфыбэ къякIолIэн ылъэ­кIыщт. Джащ фэдэу ыпэкIэ ямыIагъэу компьютернэ технологиехэмкIэ зэтегъэ­псыхьагъэ хъугъэх. ИнтернетымкIэ ­Лъэпкъ электроннэ тхылъеджапIэм икъэбарлъыгъэIэс амалхэр къызфагъэфедэнхэ алъэкIыщт.
«Культурэм иучреждениехэм ягъэ­кIэжьын шъолъырым игъорыгъоу щэкIо. 2026-рэ илъэсым джыри модельнэ тхылъеджэпIи 4 къызэIутхыщт. Ахэр зэрифэшъуашэу зэрагъэфедэщтым тицыхьэ телъ», — мызэу, мытIоу къы­Iуагъ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу ­КъумпIыл Мурат.
Еленовскэм къыщызэIуахыгъэ тхылъеджапIэм бэмышIэу тызыщэIэм, ащ ипащэу Марина Рыбниковам къызэрэтиIуагъэмкIэ, 1970-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу тхылъеджапIэм Iоф ешIэ, ятIонэрэ къатым тетыгъ, ар ащ фэдизэу иныгъэп. ИлъэситIукIэ узэкIэIэбэжьымэ, Еленовскэм культурэм и Унэу дэтым игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр зыщашIыхэм апэрэ къатым къэкIожьыгъа­гъэх. ЧIыпIэр нахь ины хъугъэми, тхылъэу чIэлъхэр жъы хъугъагъэх, ащ фэдизэу бэп къекIолIэжьыщтыгъэр.
— ТхылъеджапIэм игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр ешIылIэгъэнхэм пае ищыкIэгъэ тхылъхэр дгъэхьазырхи грант къыдэтхыгъ. Сомэ миллиони 8-м ехъоу къытфатIупщыгъэм ишIуагъэкIэ аужырэ шапхъэхэм адиштэрэ модельнэ тхылъеджапIэ зэтедгъэпсыхьагъ. ЧIэт мебелыр зэкIэ кIэ, компьютери 8, принтерхэр, сканерхэр ыкIи технологиякIэхэм адиштэрэ Iэмэ-псымэхэр бэу тиIэ хъугъэ. Тхылъ мини 2-м ехъу кIэу къэтщагъ,— еIо тигущыIэгъу.
КъэмышIэжьынэу зэхъокIыгъэ тхылъеджапIэр къызызэIуахыжьыгъэм охътабэ темышIагъэми, цIыф кIуапIэ хъунэу игъо ифагъ. Анахь цIыкIухэми афытегъэ­псыхьэгъэ Iэмэ-псымэхэр чIэтых. Тхылъхэр къащэфын зэхъум ныбжьыкIэхэм нахь ашIогъэшIэгъон тхакIохэр къарагъэ­Iуагъ, ахэм ятхылъхэр къафащагъэх. Рэхьатэу узщеджэн плъэкIыщт чIыпIэ гъэнэфагъэ иIэ хъугъэ.
Модельнэ тхылъеджапIэм икъызэIухын псэупIэмкIи районымкIи культурнэ хъугъэ-шIэгъэ ин хъугъэ. Марина Рыбниковамрэ илъэс 40-м ехъугъэу мыщ Iоф щызышIэрэ Галина Малюкинамрэ Iофтхьэбзэ гъэшIэгъонхэр зэхащэнхэу игъо ифагъэх.
— ТитхылъеджапIэ цIыф кIуапIэ хъу­жьыгъэ. Шъхьадж шIогъэшIэгъоныр мыщ чIегъуатэ. Къыхэзгъэщы сшIоигъу, апэрэ мафэм къыщегъэжьагъэу кIэлэеджакIохэм ямызакъоу, нахьыжъхэри бэу къэкIох, ашIогъэшIэгъон тхылъхэр аштэх. Анахь цIыкIухэр джэгукIэ зэфэшъхьафхэмкIэ мэджэгух. Iофтхьабзэхэр зэхэтщэнэу едгъэжьагъ. Мы мафэхэм Сергей Есениныр къызыхъугъэ мафэр илъэси ­130–рэ зэрэхъугъэр хэдгъэунэфыкIыгъ. Красногвардейскэ районым и Мафэ ыкIи Адыгэ Республикэр зызэхащагъэр илъэс 35-рэ зэрэхъурэм пае мэфэкI Iофтхьабзэхэр зэхэтщагъэх. Джы нэбгырэ 80 фэдиз чIэфэнэу тхылъеджапIэр гъэпсыгъэ. Мы тхьамафэм ныбжьыкIэхэр тер­роризмэм ыкIи экстремизмэм ащыухъу­мэгъэнхэм фэгъэхьыгъэ зэхахьэ тиIэщт. Джащ фэдэу анахь цIыкIухэм апае интерактивнэ доскэр ыкIи джэхашъор къыз­фэдгъэфедэхэзэ пшысэ зэфэшъхьафхэм афэгъэхьыгъэу гущыIэгъу тафэхъущт. ТиIофтхьабзэхэм цIыфхэр гушIохэзэ къекIуалIэх, ар тэркIэ гуIэтыпIэшху, — еIо Марина Рыбниковам.
ТапэкIэ агъэцэкIэщт проектхэр нэужым пащэм къытфиIотагъэх, яIоф­шIэнкIэ хэхъоныгъэхэр ашIын мурад яI.

ДЕЛЭКЪО
Анет.