IэпэIасэм ифэшъуашэу
Урысыем инароднэ сурэтышIэу Къат Теуцожь иIэшIагъэхэм якъэгъэлъэгъон Адыгэ Республикэр загъэпсыгъэр илъэс 35-рэ зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ мэфэкI программэм хэтэу тыгъэкъокIыпIэ лъэпкъхэм я Къэралыгъо музей и Темыр-Кавказ къутамэу Мыекъуапэ дэтым къыщызэIуахыгъ.
СурэтышI цIэрыIом ыныбжь мыгъэ илъэс 80 зэрэхъугъэр хигъэунэфыкIыгъ. Ащ щыщэу лIэшIэгъуныкъор творчествэм фигъэшъошагъ. IэпэIасэм IэшIэгъэ миным ехъу къыIэкIэкIыгъ. Искусствэ лъагэм хэшIыкI фызиIэхэм ащ ифэшъошэ уасэ фашIы. Къэгъэлъэгъоным икъызэIухын хэлэжьагъэх Урысыем и Къыблэ исурэтышI цIэрыIохэм ащыщхэр, Москва къикIыгъэ хьакIэхэр.
ХудожествэхэмкIэ Урысые академием ивице-президентэу, Урысыем искусствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу Андрей Бавыкиным къыIуагъ Къат Теуцожь итворчествэ уасэ фашIэу академием и Президиум иунашъокIэ художествэхэмкIэ академием зэрэхагъэхьагъэр, ащ фэгъэхьыгъэ унашъом академием ипрезидентыгъэу, живописцэу, скульпторэу Зураб Церетели псаузэ кIэтхэнэу игъо зэрифагъэр ыкIи академием имантие IэпэIасэм щилъагъ. Джащ фэдэу Урысыем исурэтышIхэм я Союз къыфигъэшъошэгъэ дышъэ бгъэхалъхьэр Адыгеим исурэтышIхэм я Союз ипащэу Елена Абакумовам Къат Теуцожь къыритыжьыгъ.
— Адыгеир тыгу илъ зэпыт, шIукIэ тыгу къэкIыжьы Зураб Церетели иIэшIагъэхэм якъэгъэлъэгъон мыщ зэрэщыкIуагъэр, Къыблэ шъолъырым ис сурэтышIхэмкIэ, Краснодар, Ставрополь, нэмыкI шъолъырхэм къарыкIыгъэхэмкIи ар тарихъ хъугъэ-шIагъэу хъугъагъэ. Мы музеим пэIулъ щагум Зураб Церетели чъыг щигъэтIысхьэгъагъ, илъэуж нэф Адыгеим къыринагъ. Республикэм исурэтышIхэм ащ осэшхо афишIыщтыгъ. Къат Теуцожь ахэм ащыщ. IэпэIасэм итворчествэ зэрэиныр, зэрэзэтефыгъэр иIэшIагъэмэ къагъэлъагъо. Ар Адыгеим иискусствэ изы Iахь ин, — хигъэунэфыкIыгъ РАХ-м иакадемикэу, сурэтышIэу Сергей Паршиным.
ТыгъэкъокIыпIэ лъэпкъхэм я Къэралыгъо музей и Темыр-Кавказ къутамэ ипащэу ШъэуапцIэкъо Аминэт къызэриIуагъэмкIэ, академием ишъуашэ ащ хагъэхьэгъэ IэпэIасэм Мыекъуапэ щыратыжьэу апэрэ къызэрэхэкIыгъэр. Республикэм икультурэ итарихъ чIыпIэ гъэнэфагъэ ащ щиубытыщт.
Джащ фэдэу зэхахьэм хэлэжьагъэхэм зэкIэми Къат Теуцожь итворчествэ зыми зэрэфэмыдэр, сэнаущыгъэ ин зэрэхэлъыр хагъэунэфыкIыгъ.
— Адыгэ лъэпкъым итарихъ, ишэн-хабзэхэр, икультурэ Къат Теуцожь исурэтхэмкIэ къыгъэлъэгъуагъ. IэпэIасэм иIэшIагъэхэу къэгъэлъэгъоным цIыфхэм щалъэгъущтхэм осэ ин зэрафашIыщтым сицыхьэ телъ. Къат Теуцожь итворчествэ лъэпкъым фэлажьэ, къэралыгъом иискусствэ чIыпIэ хэхыгъэ щеубыты. Тинахьыжъхэм яакъыл, ягъэсэпэтхыдэ, ахэр къызэрэткъотхэр ыпэкIэ тылъызыгъэкIотэрэ IэпыIэгъух, — къащитхыгъ ихъытыу нэкIубгъохэм АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат.
— Сисурэтмэ ашъохэр сыкъызщыхъугъэ чIыгум къыхэкIых, къытэрыкIуагъэм, тишэн-хабзэхэм янэпэеплъых, сичылэ, сиреспубликэ афысиIэ шIулъэгъум ишыхьатых. А зэхашIэр куу, ащ кIуачIэ къысеты, дунаир зыIыгъ искусствэр ахэм къапкъырэкIы, — къыIуагъ IэпэIасэм.
Къат Теуцожь иIэшIагъэхэм якъэгъэлъэгъон шэкIогъум и 24-м нэс тыгъэкъокIыпIэ лъэпкъхэм я Къэралыгъо музей и Темыр-Кавказ къутамэу Мыекъуапэ дэтым щыкIощт.
Тэу Замир.