Top.Mail.Ru

Лъэпкъ проектхэм ягъэцэкIэн

Image description

Адыгеим мы илъэсым лъэпкъ проектхэмрэ къэралыгъо программэхэмрэ къадилъытэу псэолъэ 88-рэ щашIы ыкIи щагъэкIэжьы. Ахэр псауныгъэм икъэухъумэн, гъэсэныгъэм, культурэм, спортым, социальнэ ухъумэным, зекIоным, коммунальнэ зэтегъэпсыхьаным, гъогу хъызмэтым афэгъэхьыгъэх. ЗэкIэмкIи лъэпкъ проектхэр зыщыIэхэм къыщыублагъэу икIыгъэ илъэсым нэс ахэмкIэ республикэм щашIагъэр пчъэгъэ шъхьаIэхэмкIэ зэфэхьысыгъэу непэ шъущытэгъэгъуазэ. 2019-рэ илъэсыр ары лъэпкъ проектхэм япхырыщын заублагъэр, мы илъэсым щегъэжьагъэу ацIэхэр зэхъокIыгъэх.

Гъэсэныгъэр (джы «НыбжьыкIэ­хэмрэ кIэлэцIыкIухэмрэ»)
Мыщ къыдыхэлъытагъэу Адыгеим шъолъыр проекти 9 щагъэцэкIагъ. ЗэкIэмкIи апэIухьагъэр сомэ миллиарди 9-м ехъу.
IофшIэнэу зэшIуахыгъэхэм ащыщхэр:
— еджэпIи 7 ашIыгъ нэбгырэ мини 6 ачIафэу, мыгъэ Яблоновскэм джыри зы щатыщт нэбгырэ 1100-мэ ателъытагъэу;
— шъолъыр технопаркэу «Кванториум», мобильнэ технопаркэу «Кванториум» ыкIи технопарки 4 джа цIэр яIэу Мыекъуапэрэ станицэу Ханскэмрэ къащызэIуахыгъэх;
— гъэсэныгъэмкIэ гупчэхэу «Точка роста» зыфиIохэу 102-рэ зэхащагъ;
— къоджэ псэупIэхэм адэт еджэпIэ 78-мэ физкультурэмрэ спортымрэ ащыпылъынхэм апае яматериальнэ-техническэ зытет нахьышIу ашIыгъ;
— сэнаущыгъэ зыхэлъ кIэлэцIыкIухэр къыхэгъэщыгъэнхэм ыкIи IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэнымкIэ шъолъыр гупчэу «Полярис-Адыгея» агъэпсыгъ;
— сабыйхэм цифрэ гъэсэныгъэ ягъэгъотыгъэнымкIэ гупчи 2 къызэIуахыгъ;
— цифрэ амалхэр гъэсэныгъэм иучреждении 140-мэ арагъэгъотыгъ;
— ныбжьыкIэ гупчэр ыкIи «Движение Первых» зыфиIорэр зычIэтыщтхэ унэхэр зэтырагъэпсыхьажьыгъэх.

Псауныгъэм икъэухъумэн (джы «ГъэшIэ кIыхьэр ыкIи чаныр»)

ПсэупIэмрэ къэлэ щыIакIэмрэ (джы «ЩыIэныгъэм пае инфраструктурэр»)

Мыщ епхыгъэу шъолъыр проекти 4 респуб­ликэм щызэшIуахыгъ. Ахэм къадыхэлъытагъэу:
— псэупIэ квадрат миллиони 2-м ехъу;
— псым итын тегъэпсыхьэгъэ объект 33-мэ яшIынрэ язэтегъэуцожьынрэ аухыгъ;
— шэпхъэ лъагэхэм адиштэрэ зэшъохэрэ псы къызIэкIахьэхэрэм япчъагъэ процент 88-м нэсэу хэхъуагъ;
— чIыпIэ 296-рэ зэтырагъэпсыхьажьыгъ, мыхэм ащыщэу 92-р зэкIэми зэдагъэфедэрэх, 204-р щагу кIоцIых;
— зэхэоным ищынагъо зиIэ псэупIэхэм нэбгырэ 1215-рэ къачIащыжьи, псэупIэ ара­гъэгъотыгъ.

Шъолъыр проекти 8 мыщ хахьэрэр. ЗэкIэмкIи пэIуагъэхьагъэр сомэ миллиардищым кIахьэу. Илъэси 4-м зэшIуахыгъэр:
— пэшIорыгъэшъэу узхэр къыхэгъэщыгъэнхэм пае уплъэкIунхэр зэрагъэкIухэрэм япчъагъэ процент 70-м нэсэу хагъэхъуагъ, район сымэджэщхэм апэчыжьэ псэупIэхэм фельдшер-мамыку IэзэпIэ 24-рэ ащылажьэ хъугъэ, санитарнэ авиацием иамалхэмкIэ нэбгырэ 248-мэ адэIэпыIагъэх;
— республикэ сымэджэщым лъынтфэхэмкIэ гупчэу щылажьэрэр зэтырагъэпсыхьажьыгъ, гу-лъынтфэ уз зиIэ нэбгырэ 5000-мэ ыпкIэ хэмылъэу Iэзэгъу­ уцхэр аIэкIагъэхьагъэх;
— адэбз узхэм зыщяIазэхэрэ сымэджэщыр оборудованиякIэкIэ зэтырагъэпсыхьагъ, мы лъэныкъомкIэ лажьэрэ IэзэпIи 2-мэ ящыкIагъэр арагъэгъотыгъ;
— кIэлэцIыкIу IэзапIэхэм зэкIэми лъэхъаным диштэрэ инфраструктурэр ащагъэпсыгъ, медицинэ оборудованиякIэ ачIэт. КъэхъугъакIэхэу зищыIэныгъэ зэпыухэрэм япчъагъэ процент 40-кIэ агъэмэкIагъ;
— врачым дэжь зэрэхатхэхэрэм ипроцент 80-р пэчыжьэ шIыкIэкIэ зэшIуахы хъугъэ;
— «Къоджэ доктор, къоджэ фельдшер» зыфиIорэ программэр, социальнэ IэпыIэгъур лъагъэкIуатэх;
— 2021-рэ илъэсым щыублагъэу апэрэ IэпыIэгъу зыщарагъэгъотырэ IэзэпIи 5 ашIыгъ ыкIи 4-мэ гъэцэкIэжьын куухэр ащыкIуагъэх, медицинэ организации 6-мэ зыщыкIэхэрэр арагъэгъотыгъ сомэ миллион 47-рэ атефэу, автомобиль 41-рэ ащэфыгъ.

ЗекIонымрэ хьакIэ пэгъокIынымрэ
ЗэшIуахыгъэхэм ащыщхэр:

— кIэлэеджэкIо 2616-мэ ыпкIэ зыхэмылъ зекIон фэIо-фашIэхэр арагъэгъотыгъэх;
— предпринимательствэ цIыкIумрэ гурытымрэ грантхэр аратыгъэх: 18 — зыщесыхэрэ бассейнхэу илъэс реным Iоф зышIэщтхэм ягъэпсын пае, 10 — модульнэ кемпингхэм яшIын, 3 — зекIо Iэмэ-псымэхэр къызIэкIагъэхьанхэм апае, псыуцупIэхэм тыгъэзегъэупIэхэр ащышIыгъэнхэм пае — 2, зекIо гъогу­уанэхэр электрон шъуашэм илъхьэгъэнхэм пае — 1;
— къушъхьэ зыгъэпсэфыпIэу «Лэгъонакъэ» тетыщт псэуалъэхэм псыр ящэлIэгъэнымкIэ Iэмэ-псымэхэр ращэх;
— къушъхьэ зыгъэпсэфыпIэу «Лэгъонакъэ» щагъэ­псырэ псэуалъэхэр гъэстыныпхъэ шхъуантIэм ыкIи электроэнергием апышIэгъэнхэмкIэ IофшIэнхэр илъэс къэс щызэшIуахых;
— шъолъырыр зекIохэмкIэ хъопсапIэу щытыным пае Iофтхьабзэхэр рагъэкIокIых, гущыIэм пае, Мыекъуа­пэ изекIо код ащ щагъэпсыгъ (унэхэм сурэтышхохэр атырашIыхьэх, арт-псэуалъэхэр агъэуцугъэх, культурэм и Унэу «Гигантым» архитектурнэ нэфынэр тырагъэуцуагъ).

Цифрэ экономикэр (джы «Амалхэм яэкономикэрэ къэралыгъор цифрэ шапхъэм тетынымрэ»)
МыщкIэ шъолъыр проекти 5 агъэцэкIагъ, сомэ миллион 13,99-рэ апэIухьагъ. ЗэшIуахыгъэхэм ащыщ­хэр:

— социальнэ мэхьанэ зиIэ псэолъэ 239-рэ Интернетым пашIагъ;
— социальнэ фэIо-фашIэхэр проценти 100-у электрон шIыкIэ-амалхэм атыращагъэх;
— цифрэ амалхэм атегъэпсыхьагъэу егъэджэнхэр къэралыгъо къулыкъушIэхэм, гъэсэныгъэ тедзэ щыкIэхэрэм, сэнэхьат зэзыгъэгъотынэу фаехэм ара­гъэкIугъэх.

Демографиер (джы «Унагъор»)
Шъолъыр проекти 5-мэ мы лъэныкъом тегъэ­псыхьагъэу Адыгеим щадэлэжьагъэх. ЗэкIэмкIи апэIуагъэхьагъэр сомэ миллиарди 6,8-м ехъу. ЗэшIуахыгъэхэм ащыщхэр:
— кIэлэцIыкIу IыгъыпIэ 13 ашIыгъ;
— илъэси 3-м къыщыублагъэу зыныбжь сабыйхэм апае чIыпIэ тедзэ 2763-рэ агъэпсыгъ;
— спортым ыкIи физкультурэм зыщапылъыщтхэ ыкIи япсауныгъэ зыщагъэпытэщт комплекси 10 ашIыгъ;
— спорт организации 9-у спорт зэхэугъоегъэ коман­дэхэм апае, УФ-м изэхэугъоегъэ купхэри зэрахэтэу, IэпэчIэгъэнэ спортсменхэр афэзыгъэхьазырхэрэм къэралыгъо IэпыIэгъоу сомэ миллион 22,23-рэ афатIупщыгъ;
— «Общественнэ псауныгъэм игъэпытэн» зыфиIорэ муниципальнэ программи 9 пхыращыгъ;
— илъэс къэс мылъку IэпыIэгъу арагъэкIыщтыгъ апэрэ сабый къызыфэхъугъэхэу (зыштагъэхэу) щыкIагъэ зиIэхэм;
— зэтыгъо ахъщэу сомэ мин 50 илъэс къэс аратыгъ ящэнэрэ ыкIи ащ ыуж къикIырэ сабый къызыфэхъугъэхэм;
— «БэгъэшIэ чаныр» зыфиIорэ отделение нэжъ-Iужъхэмрэ сэкъатныгъэ зиIэхэмрэ зычIэсхэ республикэ унэ-интернатым щашIыгъ нэбгырэ 250-рэ чIафэу.

Экологиер (джы «Тыкъэзыуцухьэрэ дунаир дэгъуныр»)
Шъолъыр проектищ мы лъэныкъомкIэ зэшIуахы. ЗэкIэмкIи апэIухьагъэр сомэ миллион 87-м къехъу.
ЗэшIуахыгъэхэм ащыщхэр:
— мэз фондым ичIыгу гектар 212-м ехъу зэтырагъэуцожьыгъ;
— мэзхэр машIом щыухъумэгъэнхэм тегъэпсыхьэгъэ техникэу 30 ыкIи Iэмэ-псымэхэр ащэфыгъ;
— мэзхэр зэтегъэуцожьыгъэнхэмрэ ахэгъэхъогъэнымрэ атегъэпсыхьэгъэ техникэу 13 ыкIи Iэмэ-псымэхэр къызIэкIагъэхьагъэх;
— хэкIыр зэхадзызэ зэратэкъощт къэмлэнэшхо 540-рэ ащэфыгъ;
— 2023-рэ илъэсым щегъэжьагъэу «Экотехнопарк», хэкIым дэлэжьэщт полигон, ашIы;
— Фарзэ ипсычъапIэ километри 6-м ехъоу аукъэбзыгъ.

Культурэр (джы «Унагъор»)
Мыщ къыдыхэлъытагъэу Адыгеим шъолъыр проекти 3 щагъэцэкIагъ. ЗэкIэмкIи апэIуагъэхьагъэр сомэ миллиарди 2-м ехъу.
Проектхэм къахиубытэу зэшIуахыгъэхэм ащыщ­хэр:
— къуаджэхэм адэт культурэм иунэ 24-мэ игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр арашIылIагъ;
— модельнэ шъуашэм диштэу тхылъеджэпIэ 16 зэтырагъэпсыхьагъ;
— музыкальнэ Iэмэ-псымэхэмкIэ, оборудованиемкIэ ыкIи егъэджэн тхылъхэмкIэ искусствэхэмкIэ 1 колледж, искусствэхэмкIэ кIэлэцIыкIу еджэпIи 5 зэтырагъэпсыхьагъ;
— искусствэхэмкIэ кIэлэцIыкIу еджэпIи 2-мэ гъэцэкIэжьын куухэр ащашIыгъэх, 3-р икIэрыкIэу агъэ­псыжьыгъ;
— музееу 8 зэтырагъэпсыхьагъ (Адыгэкъалэ дэтыр тIогъогогъурэ);
— концерт къэтыпIэу «Налмэсыр» агъэкIэжьыгъ;
— зы виртуальнэ концерт зал ашIыгъ;
— творческэ проектхэм IэпыIэгъу арагъэгъотыгъ, IофышIэхэм яегъэджэн, анахь дэгъоу еджэрэ кIэлэцIыкIухэм якъыхэгъэщын, культурэм иIофышIэ анахь дэгъухэм ягъэшIон, фестивальхэм ярегъэкIокIын, нэмыкIхэри зэшIуахыгъэх.

ШэпхъэшIухэм адиштэрэ гъогу щынэгъончъэхэр (джы «ЩыIэныгъэм пае инфраструктурэр»)
Лъэпкъ проекти 3 мыщ къыдыхэлъытагъэу Адыгеим щызэшIуахыгъэр. Iофтхьабзэу зэрахьагъэхэр:
— шъолъыр, муниципальнэ гъэпсыкIэ зиIэ псэупIэхэм азыфагу ыкIи чIыпIэ мэхьанэ зиIэ гъогу Iахь 363-рэ, зэкIэмкIи зэхэубытагъэу километрэ 506,9-рэ зикIыхьагъэр агъэцэкIэжьыгъ;
— муниципальнэ псэупIэхэм лъэмыджи 7 ащагъэцэкIэжьыгъ;
— социальнэ мэхьанэ зиIэ транспорт псэолъэшхуи 4 ашIыгъ километрэ 30,642-рэ икIыхьагъэу;
— шъолъыр, муниципальнэ гъэпсыкIэ зиIэ псэупIэхэм азыфагу ыкIи чIыпIэ мэхьанэ зиIэ гъогухэм нэфрыгъозэ 12 ащагъэуцугъ ыкIи IэрышI зэщымызыгъи 10 ащашIыгъ;
— 2022-рэ илъэсым къыщыублагъэу транспортым ихьылъагъэ зыщащэчырэ автоматическэ чIыпIи 6 зэтырагъэпсыхьагъ;
— гъогурыкIоным ишапхъэхэр аукъомэ, сурэт ыкIи видео тезыхырэ камери 141-рэ агъэуцугъ.