Гриппым пэуцужьырэ вакцинэм ихэлъхьан епхыгъэ Iофтхьабзэр Адыгеим щырагъэжьагъ. Зигугъу тшIырэ зэпахырэ узыр жъугъэу къызежьэрэр тыгъэгъэзэ — мэзэе лъэхъаныр ары. Эпидемиер къемыжьэзэ прививкэр зыхябгъэлъхьаным мэхьанэшхо иI. Гриппым пэуцужьырэ вакцинэр зыхалъхьащт нэбгырэ пчъагъэу агъэнафэрэр, вакцинэу щыIэхэр, ковидым ылъэныкъокIэ Iофхэм язытет зыфэдэр «Адыгэ макъэм» къыфиIотагъ Адыгэ Республикэм псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ и Министерствэ иштат хэмыт врач-эпидемиолог шъхьаIэу Шъэожъ Альбинэ.

Гриппыр псынкIэу зэпахырэ ыкIи зызыушъомбгъурэ узхэм ащыщ. ГухэкI нахь мышIэми, бэхэм мыр уз къызэрыкIоу алъытэ. Ау нэмыкI пэтхъу-Iутхъу узхэм зябгъапшэкIэ, къинэу цIыфым зэрэпэкIэкIырэм дакIоу, уз хьылъэхэр хэзыхыхэрэри, зидунай зыхъожьыхэрэри щыIэх. Арышъ, игъом вакцинэр зыхябгъэлъхьан фае.
Агъэнэфэрэ пчъа­гъэр, зызщыхэплъхьащт уахътэр
Гриппым пэуцужьырэ вакцинэм ихэлъ­хьан Iоныгъом и 1-м республикэм щырагъэжьагъ. Ар илъэс къэс зэрэ Урысыеу щэкIо. Зигугъу тшIырэ зэпахырэ узыр жъугъэу къызежьэрэр бжыхьэ кIасэр ыкIи кIэмэфэ лъэхъаныр ары. Мэхьанэ зиIэр эпидемиер къемыжьэзэ прививкэр зыхябгъэлъхьаныр ары. ТхьамэфитIу зытешIэкIэ пкъышъолым икъэухъумэн ащ регъажьэ ыкIи илъэс псаум екъу.
— Мы уахътэ вакцинэ зэхэлъ­хьагъу мини 190-м ехъу респуб­ликэм иIэзапIэхэм атырагоща­гъэх. АпэрэмкIэ анахьэу тынаIэ зытедгъэтыщтхэр шъолъырым щыпсэухэрэм ащыщэу щынэгъо купым ахалъытэхэрэм япроцент 75-р Iофтхьабзэм къыхедгъэубытэнхэр ары. Ахэр: кIэлэеджа­кIохэр, медицинэм ыкIи гъэсэныгъэм яIофышIэхэр, уз гъэтIы­лъыгъэ зиIэхэр, джащ фэдэу зыныбжь хэкIотагъэхэр (илъэс 65-м шIокIыгъэхэр), — хигъэунэфыкIыгъ Шъэожъ Альбинэ.
Эпидемиолог шъхьаIэм къызэриIуагъэм­кIэ, гриппым пэуцужьырэ вакцинэм ихэлъхьан зырагъэжьагъэм къыщыублагъэу республикэм щыпсэурэ нэбгырэ мин 31-м ехъумэ ар афашIыгъ, ахэм ащыщэу мин 14 фэдизыр кIэлэцIыкIух.
Вакцинэу агъэфедэхэрэр
Мы илъэсым шышъхьэIу мазэм ыгузэгухэм апэрэ къэщэгъум къыдыхэлъытагъэу гриппым пэуцужьырэ вакцинэ зэхэлъхьэгъу (дозэ) 49150-рэ республи­кэм къыIэкIэхьагъ. Препаратхэу «Ультрикс квадри» (валентни IV-у зэхэт), «Совигрипп» ыкIи «Флю-М» (валентни III-у зэхэтых) зыфиIохэрэр ары мыгъэрэ Iофтхьабзэм щагъэфедэщтхэр. КIэлэцIыкIухэм ахалъхьэрэр «Ультрикс квадри», ау мыгъэ къаIэкIэхьэгъэ «Флю-М» зыфиIорэми консервант хэлъэпышъ, ахалъхьан алъэкIыщт.
— Гриппым ивирус зэпымыоу зызэблехъу, арышъ, ащ диштэу эпидемием зызыщиушъомбгъурэ лъэхъаныр къемыжьэзэ вакцинэм изэхэлъыкIи хэплъэжьых, хэгъэхъожьынхэр фашIых. «Валентнэ» зэхэтыкIэм къикIырэр штамм пчъагъэу къыхиубытэрэр ары. Къыхэзгъэщымэ сшIоигъу Урысыем къыщашIырэ вакцинэхэр зэкIэ лъэхъаным диштэу щынэгъончъэхэу ыкIи шIуагъэ къахьэу зэрэщытхэр. Псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ Дунэе организацием къызэритыгъэмкIэ, 2025 — 2026-рэ илъэс­хэм узым нахь зызыщиушъом­бгъурэ лъэхъанхэм валентни IV-у зэхэт вакцинэхэм афэдэу валентни III-у зэхэтхэми яшIуагъэ къыщыкIэрэп. Сыда пIомэ, грипп лъэпкъэу В-р (Yamagata) 2020-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу тишъолъырхэм къащекIокIы­жьырэп. Арышъ, валентниплIэу зэхэт вакцинэу къытIэкIэхьагъэ­хэр мыгъэ зыхэтлъхьащтхэр кIэлэ­цIыкIухэр ыкIи бзылъфыгъэ лъэрмыхьэхэр ары, — къыIуагъ Шъэожъ Альбинэ.

Гриппыр ыкIи нэмыкI зэпахырэ пэтхъу-Iутхъу узхэр къызыучъыIурэ лъэхъа­ным къежьэхэ хабзэ. Ау вирусхэм зызэрэзэблахъурэ зэпытым къыхэкIэу, нэшанэу яIэри зэфэшъхьаф, зэфэмыдэу сымаджэхэм апэкIэкIы. БлэкIыгъэ илъэс­хэм ашIыгъэ лъыплъэнхэм къызэрагъэлъагъорэмкIэ, нэшанэхэм зэблэхъугъэшхо афэхъурэп, икIыгъэ илъэсми гриппыр эпидемиологие шапхъэхэм ашъхьэ­дэкIыгъэп. Ар иммунизациер зэрэкIорэм занкIэу епхыгъ.
— Гриппыр къыомыутэкIынымкIэ вакцинэхэм яшIогъэшхо къэ­кIо. Джыри узым изыушъом­бгъун римыгъажьэзэ, вакцинэр зыхябгъэлъхьанымкIэ мы уахътэр амалышIоу щыт. Вакцинэм цIыфым ииммунитет ыгъэпытэщт, ащ ишIуагъэ къэмыкIощтмэ, зыпари зэрар къыхьыщтэп. ЕгъэзыгъэкIэ вакцинэр зыми халъхьащтэп. Ау кIэлэцIыкIухэр, щынэгъо купым къыхиубытэхэрэри къызэрэтыухъумэщтхэм тежъугъэгупшыс, — хигъэунэфыкIыгъ Шъэожъ Альбинэ.
Ковидыр
Илъэс заулэкIэ узэкIэIэбэжьмэ, зэпахырэ узэу щыIэхэм коронавирусыр апэ итыгъ. Мы уахътэ ащ илъэпкъ зэфэшъхьафхэр щыIэх, кIэу къыхэхъуагъэуи къаIо. Ащ ищынагъо щыIэмэ, пэуцужьырэ вакцинэр зыхябгъэлъхьан фаемэ эпидемиолог шъхьаIэм теупчIыгъ.
— Непэрэ мафэм тытегущыIэмэ, COVID-19-р лъэхъаным къежьэрэ зэпахырэ узхэм аха­лъытэ хъугъэ. КъызэрэпIуагъэу, лъэпкъ пчъагъэу зэтырафы. ШтаммыкIэу «Стратус» (XFG)зыфиIоу 2025-рэ илъэсым мэлылъфэгъум Урысыем щагъэунэфыгъэр ыпэкIэ щыIагъэхэм ялъы­тыгъэмэ, хьылъэу цIыфым пэкIэкIырэп, арышъ, псауны­гъэмкIэ ар щынагъоп. Щынагъор зышъхьарыт купхэм ахахьэ­хэрэм апае республикэ бюджетым имылъкукIэ вакцинэу «Спутник Лайт» къэтIэкIэ­хьагъ, — къыIуагъ Шъэожъ Альбинэ.
Вакцинациер зыщыкIорэ чIыпIэхэр
Прививкэ зышIын гухэлъ зиIэхэр зыщыпсэухэрэ чIыпIэм епхыгъэ IэзапIэхэм якIолIэнхэ фае. Гъэсэныгъэм иучреждениехэм ащеджэхэрэм вакцинэр ахэзылъхьэрэр кIэлэцIыкIу поликлиникэхэм яIофышIэхэр ары. Джащ фэдэу къоджэ псэупIэхэм адэсхэм район гупчэ сымэджэщхэм е фельдшер-мамыку IэзапIэхэм зафагъэзэн алъэкIыщт. IофышIэ купхэр кIэлъэIухэшъ, медицинэ Iофы­шIэхэм дэкIыгъохэр ашIых.
Iэшъынэ Сусан.