ХьакIэщыр лъэпкъ хабзэм ылъапс
Гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэ зыхьырэм «Адыгэ хьакIэщыр лъэпкъ хабзэм ылъапс» зыфиIорэ научнэ-практическэ семинар зэхищагъ. Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Министерствэ, культурэм иунэхэм япащэхэр, шIэныгъэлэжьхэр зэхахьэм хэлэжьагъэх.
ЗэIукIэгъум Iофыгъоу къыщаIэтыгъэхэм анахь шъхьаIэхэм ащыщых адыгабзэм икъэухъумэн ыкIи изегъэушъомбгъун япхыгъэхэр, хьакIэщым ныбжьыкIэхэр адыгэ хабзэм щыфэбгъэсэн зэрэплъэкIыщтыр.
Iофтхьабзэр къызэIуихыгъ институтым ипащэу ЛIыIужъу Адам.
— Адыгабзэр къэухъумэгъэнымкIэ, зэгъэшIэгъэнымкIэ амалыкIэу щыIэхэр агъэфедэнхэм пае непэ институтым Iофышхо егъэцакIэ: адыгабзэм игъэфедэн иIофыгъохэм хэбзэгъэуцугъэ лъапсэ яIэныр, бзэм изэгъэшIэнкIэ адыгэ общественностым гъусэныгъэ дыряIэныр, еджапIэхэм ыкIи курсхэм бзэр ащызэгъэшIэгъэныр, езыгъэджэщтхэр гъэхьазырыгъэнхэр, культурэмкIэ, къэбарлъыгъэIэс амалхэмкIэ ыкIи социальнэ хъытыухэмкIэ нахь игъэкIотыгъэу бзэм иIофыгъохэр алъыгъэIэсыгъэнхэр.
Iэнэ хъураехэр, бзэхэм язэгъэшIэнкIэ лагерьхэр, зэнэкъокъухэр зэхэтэщэх. Джы хьакIэщхэм тызэращылэжьэщт амалхэм талъэхъу. НыбжьыкIэхэр адыгэ хабзэм фэгъэсэгъэнхэм тыдэлажьэ, — къыIуагъ ЛIыIужъу Адам.

АР-м культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ ипсалъэ къыщыхигъэщыгъ Адыгеим икультурэ кIэн изы Iахьэу щыт адыгабзэм икъэухъумэнрэ ихэхъоныгъэрэкIэ IофшIэнэу агъэцакIэрэм мэхьанэшхо зэриIэр.
— Адыгабзэм, лъэпкъ шэн-хабзэм якъэухъумэнкIэ ыкIи язэгъэшIэнкIэ пшъэрылъэу щытхэр зэшIохыгъэнхэм фытегъэпсыхьэгъэ проектхэр министерствэм егъэцIакIэх. АР-м и Концерт зэхахьэ зикIэщэкIо зэIухыгъэ къэгъэлъэгъонхэр АР-м и Къэралыгъо филармоние, «Мэздахэ», къэлэ паркым адэжь мы гъэмафэм бэу ащызэхэтщагъ. Къэралыгъо академическэ ансамблэу «Налмэсым» хореографическэ спектаклэу «Адыгэ нысэщэ джэгу» зыфиIорэр ыгъэуцугъ, ащ тиныбжьыкIэмэ шэн-хэбзэ дахэу тиIэхэр щядгъэлъэгъугъ. Ащ ыуж «Налмэсым» къэлэдэсхэм шIухьафтын афишIыгъ — къэшъокIо купым ыцIэ зыхьырэ псэуалъэм иунэщыдыбжь оркестрэм мэкъамэхэр къыщыригъэIуагъэх. Поэтическэ Iофтхьабзэ бэмышIэу АР-м и Театральнэ зэхахьэ зэхищагъ. ТапэкIи тигъэхъагъэхэм ахэдгъэхъощт, — къыIуагъ Аулъэ Юрэ.
Iофтхьабзэм хэлэжьагъ филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, институтым иIорIотэ отдел иIофышIэ шъхьаIэу Къуекъо Асфар. «ХьакIэщымрэ адыгэ хабзэмрэ» зыфиIорэ докладыр ащ къышIыгъ.
— ХьакIэщыр — цIыф зэхэхьапI, хъяр IотапI, ныбжьыкIэ гъэсапI, цIыф зэфыщытыкIэхэм якъэгъэлъэгъуапI, лъэпкъым шIоу ылэжьырэр зэрихьылIэрэ чIыпI. Адыгэу укъэхъун закъом къикIырэп уадыгэнэу, адыгабзэр пшIэн, адыгагъэр зепхьан фае. НыбжьыкIэхэр ары неущырэ мафэр зыIэ илъыр, ахэм куоу тадэлэжьэн фае, — хигъэунэфыкIыгъ Къуекъо Асфар.
Институтым IорIуатэмкIэ иотдел иIофышIэу Нэгэрэкъо Казбек пэсэрэ хьакIэщым къытегущыIагъ. Филологие шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу, институтым инаучнэ IофышIэу Нэхэе Саидэ «Орэдым ихьакIэщ» игъэхьазырын пылъ Iофыгъохэр къыIотагъ.
Филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, институтым иIорIотэ отдел ипащэу, Адыгэ Республикэм шIэныгъэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Цуекъо Нэфсэт хьакIэщым щызэшIопхын плъэкIышт амалыкIэхэр къекIолIагъэхэм къафиIотагъ.
ЗэхэгущыIэ-зэкIэдэIукIым тетэу, тынчэу научнэ-практическэ семинарыр кIуагъэ.
Лъэпшъыкъо Фатим.