Top.Mail.Ru

ХьакIэщыр лъэпкъ хабзэм ылъапс

Image description

Гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэ зыхьырэм «Адыгэ хьакIэщыр лъэпкъ хабзэм ылъапс» зыфиIорэ научнэ-практическэ семинар зэхищагъ. Адыгэ Рес­публикэм культурэмкIэ и Министерствэ, культурэм иунэхэм япащэхэр, шIэныгъэлэжьхэр зэхахьэм хэлэжьагъэх.

ЗэIукIэгъум Iофыгъоу къыщаIэтыгъэ­хэм анахь шъхьаIэхэм ащыщых адыгабзэм икъэухъумэн ыкIи изегъэушъомбгъун япхыгъэхэр, хьакIэщым ныбжьыкIэхэр адыгэ хабзэм щыфэбгъэсэн зэрэплъэкIыщтыр.
Iофтхьабзэр къызэIуихыгъ институтым ипащэу ЛIыIужъу Адам.
Адыгабзэр къэухъумэгъэнымкIэ, зэгъэшIэгъэнымкIэ амалыкIэу щыIэхэр агъэфедэнхэм пае непэ институтым Iофышхо егъэцакIэ: адыгабзэм игъэфедэн иIофыгъохэм хэбзэгъэуцугъэ лъапсэ яIэныр, бзэм изэгъэшIэнкIэ адыгэ общественностым гъусэныгъэ дыряIэныр, еджа­пIэхэм ыкIи курсхэм бзэр ащызэгъэшIэгъэныр, езыгъэджэщтхэр гъэ­хьазырыгъэнхэр, культурэмкIэ, къэбарлъыгъэIэс амалхэмкIэ ыкIи социальнэ хъытыухэмкIэ нахь игъэ­кIотыгъэу бзэм иIофыгъохэр алъыгъэIэсыгъэнхэр.
Iэнэ хъураехэр, бзэхэм язэгъэшIэнкIэ лагерьхэр, зэнэкъокъухэр зэхэтэщэх. Джы хьакIэщхэм тызэращылэжьэщт амалхэм талъэхъу. НыбжьыкIэхэр адыгэ хабзэм фэ­гъэсэгъэнхэм тыдэлажьэ,
къы­Iуагъ ЛIыIужъу Адам.

Iэшъынэ А.


АР-м культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ ипсалъэ къыщыхигъэщыгъ Адыгеим икультурэ кIэн изы Iахьэу щыт адыгабзэм икъэухъумэнрэ ихэхъоныгъэ­рэкIэ IофшIэнэу агъэцакIэрэм мэхьанэшхо зэриIэр.
Адыгабзэм, лъэпкъ шэн-хабзэм якъэухъумэнкIэ ыкIи язэгъэшIэнкIэ пшъэрылъэу щытхэр зэшIохыгъэнхэм фытегъэпсыхьэгъэ проектхэр министерствэм егъэцIакIэх. АР-м и Концерт зэхахьэ зикIэщэкIо зэIухыгъэ къэгъэлъэгъонхэр АР-м и Къэралыгъо филармоние, «Мэздахэ», къэлэ паркым адэжь мы гъэмафэм бэу ащызэхэтщагъ. Къэралыгъо академическэ ансамблэу «Налмэсым» хореографическэ спектаклэу «Адыгэ нысэщэ джэгу» зыфиIорэр ыгъэу­цугъ, ащ тиныбжьыкIэмэ шэн-хэбзэ дахэу тиIэхэр щядгъэлъэгъугъ. Ащ ыуж «Налмэсым» къэлэдэсхэм шIухьафтын афишIыгъ — къэшъо­кIо купым ыцIэ зыхьырэ псэуалъэм иунэщыдыбжь оркестрэм мэкъамэхэр къыщыригъэIуагъэх. Поэтическэ Iофтхьабзэ бэмышIэу АР-м и Театральнэ зэхахьэ зэхищагъ. ТапэкIи тигъэхъагъэхэм ахэдгъэ­хъощт, къыIуагъ Аулъэ Юрэ.
Iофтхьабзэм хэлэжьагъ филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, институтым иIорIотэ отдел иIофышIэ шъхьаIэу Къуе­къо Асфар. «ХьакIэщымрэ адыгэ хабзэм­рэ» зыфиIорэ докладыр ащ къышIыгъ.
ХьакIэщыр — цIыф зэхэхьапI, хъяр IотапI, ныбжьыкIэ гъэсапI, цIыф зэфыщытыкIэхэм якъэгъэлъэгъуапI, лъэпкъым шIоу ылэжьырэр зэрихьылIэрэ чIыпI. Адыгэу укъэ­хъун закъом къикIырэп уадыгэнэу, адыгабзэр пшIэн, адыгагъэр зепхьан фае. НыбжьыкIэхэр ары неущырэ мафэр зыIэ илъыр, ахэм куоу тадэлэжьэн фае, хигъэунэфыкIыгъ Къуекъо Асфар.
Институтым IорIуатэмкIэ иотдел иIофышIэу Нэгэрэкъо Казбек пэсэрэ хьа­кIэщым къытегущыIагъ. Филологие шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу, институтым инаучнэ IофышIэу Нэхэе Саидэ «Орэдым ихьакIэщ» игъэхьазырын пылъ Iофыгъо­хэр къыIотагъ.
Филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, институтым иIорIотэ отдел ипащэу, Адыгэ Республикэм шIэныгъэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Цуекъо Нэфсэт хьакIэщым щызэшIопхын плъэкIышт амалыкIэхэр къекIолIагъэхэм къафиIотагъ.
ЗэхэгущыIэ-зэкIэдэIукIым тетэу, тынчэу научнэ-практическэ семинарыр кIуагъэ.
Лъэпшъыкъо Фатим.