Адыгэ къуаер непэ тиреспубликэ къэзыгъэбаирэ шхыныгъоу щыт. Ащ Урысыем ичIыпIэ зэфэшъхьафхэм ащыпсэухэрэр тишъолъыр къыфещэх ыкIи нахь куоу ар арегъашIэ. Ащ ишыхьат фестивалэу адыгэ къуаем изэмылIэужыгъуагъэ къызщагъэлъэгъощтыр.

Мы аужырэ лъэхъаным адыгэ къуаер анахь шхын гъэшIуагъэхэм ащыщ хъугъэ ыкIи ар тишъолъыррэ тыкъэзыуцухьэрэ дунаимрэ пытэу япхыгъ.
Адыгэ къуаер кIэщыгъоу ыкIи цIыфхэмкIэ нахь федэ къэзыхьырэ гъомылап­хъэу зышIыгъэхэр ар зыхэшIыкIыгъэ щэр, ащ икъэбзагъ, зэрашIырэ шIыкIэр, къулайныгъэу рахьылIэрэр ары.
ХэгъэунэфыкIыгъэн фае къуаем ыкIи ащ хэшIыкIыгъэ шхыныгъо зэфэшъхьаф­хэм япчъагъэ мы аужырэ илъэсхэм зэрахахъорэр.
Адыгэ Республикэм мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ къызэритырэмкIэ, 2025-рэ илъэсым имэзибл шъолъырым къуаеу ыкIи къуаем хэшIыкIыгъэ шхыныгъоу тонн 19335,6-рэ къы­щашIыгъ. 2024-рэ илъэсым елъытыгъэмэ, ипчъагъэкIэ нахьыбэ хъугъэ ыкIи проценти 103,6-м нэсыгъ.
2024-рэ илъэсым къуаеу къашIыгъэр тонн 32166,5-рэ, 2023-рэ илъэсым къы­дагъэкIыгъагъэм ар процент 14,6-кIэ нахьыб.

ПэшIорыгъэшъ зэфэхьысыжьэу ашIыгъэхэм къызэрагъэлъагъорэмкIэ, мы илъэсым къоешIыныр дэгъоу зэтырагъэу­цуагъ ыкIи зэкIэмкIи ащ фэдэ шхыныгъоу илъэсыр екIыфэ къашIыщтыр гъэре­кIорэм елъытыгъэмэ, бэкIэ нахьыбэщт.
Джырэ лъэхъаным адыгэ къуаер Урысые Федерацием ишъолъырыбэмэ аIэкIагъахьэ. Анахьэу къахэбгъэщын плъэкIыщтыр къэралыгъом икъэлэ шъхьа­Iэу Москва. Шхынхэм япхыгъэ фестивальхэм е нэмыкI Iофыгъоу ащ щызэхащэхэрэм Адыгеир чанэу ахэлажьэ.
Адыгэ къуаер IэкIыб къэралыгъоми аIэкIахьэ. Зэзэгъыныгъэу тишъолъыр адишIыгъэм тетэу къуаер Германием, Азербайджан ыкIи Белоруссием ащэ.
Мы аужырэ илъэситфыр пштэмэ, къуаем ыкIи къуаем хэшIыкIыгъэ шхыныгъохэм ябагъэ процент 65,7-кIэ хэ­хъуагъ. АщкIэ зишIогъошхо къэкIуагъэр 2018-рэ илъэсым ищылэ мазэ Урысыем и Апшъэрэ хьыкум шхынэу адыгэ къуа­ер къэзышIыхэрэм ыкIи ар къызщашIырэ чIыпIэхэм япхыгъэ шапхъэхэмрэ фитыныгъэхэмрэ ыгъэнафэхи, тиреспуб­ликэрэ къуаем икъыдэгъэкIын фэгъэзэгъэ хъызмэтшIапIэхэмрэ ар къызэрарипхыгъэр ары.
Адыгэ къуаем ыцIэ къызэригъэшъыпкъэжьыщтым пае ар къызэрашIырэм лъэшэу непэ гъунэ лъафы, ренэу анаIэ тет. Зэхащэгъэ общественнэ организациеу «Адыгэ къуаер къыдэзыгъэкIырэ хъызмэтшIапIэхэм я Союз» зыфиIорэр ащ фэгъэзагъ.
ЩэхэкI шхыныгъохэр, ахэм ахэтэу адыгэ къуаери, къэзышIыхэрэм къэралыгъор IэпыIэгъу афэхъу. Ахэм фэгъэ­кIотэныгъэ зиIэ чIыфэхэр аратын алъэ­кIыщт, джащ фэдэу щэр зыгъэфедэхэрэм апае субсидие зэфэшъхьафхэри щыIэх.
Адыгэ Республикэм щыпсэухэрэмрэ ихьакIэхэмрэ къуаем пылъ тарихъымрэ ащ имэхьанэрэ игъэкIотыгъэу нэIуасэ афэшIыгъэнхэм пае илъэс пчъагъэ хъу­гъэу тиреспубликэ щызэхащэ адыгэ къуаем ифестиваль. Ащ лъэпкъ шхыныр зыфэдэр цIыфыбэм арегъашIэ, зекIоу шъолъырым къакIохэрэм япчъагъэ хегъахъо, лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ Адыгеир цIыфхэм къафызэIуехы.
Фестивалым хэлажьэхэрэм япчъагъэ илъэс къэс хэхъо. НахьыбэрэмкIэ хьа­кIэхэр къалэхэу Москва, Санкт-Петербург, Ростов-на-Дону, Краснодар, Став­ро­поль, Воронеж ыкIи нэмыкIхэм къарэ­кIых. 2024-рэ илъэсым зэхащэгъэ­гъэ фестивалым нэбгырэ мин 50-м ехъу къекIолIэгъагъ.