«Адыгэ къуаер» — мы гущыIэхэр аужырэ мазэхэм Адыгеим анахьыбэу щагъэфедэхэрэм ащыщых. Тилъэпкъ инэпэеплъ хъугъэ шхыныгъо шъхьаIэм фэгъэхьыгъэ гастрономическэ хъугъэ-шIэгъэ инэу къэблагъэрэм изыфэгъэхьазырын шъолъырыр зэрэщытэу хэщагъ. Тыдэ зыбгъэза­гъэми, ащ игугъу щашIы.

Адыгэ сурэтышI-мультипликатор цIэрыIоу ДышъэкI Рэщыди а къэбархэм къаухьагъэп, ары пакIошъ, магнитым тегъэпкIэгъэ къоехьал цIыкIухэр ышIыгъэх. Ныбджэгъухэр ыгъэгушIонхэу ыгъэ­хьазырыгъэ шIухьафтын цIыкIухэр псынкIэу цIэрыIо хъугъэх.
— Сеплъышъ, лъэшэу сыгу рехьыжьы (мэщхы Рэщыдэ). Къоехьал цIыкIур дэхэцIыкIоу къэлъагъо, — еIо Рэщыдэ.

Бжъэ къое цIыкIур Рэщыдэ 3D-м иамалкIэ ышIыгъ. Зыфаем фэдэу шIэхэу къыдэхъугъэп. Иинагъэ, ышъо, исурэт, шъолъырым ыцIэ зэрэтетхэгъэщтыр — а пстэури ежь зэрэшIоигъоу зэтефэфэ дэлэжьагъ. Гъогогъу 15-рэ кIишIыкIы­жьыгъ.
— Пкъыгъо цIыкIу фэд, арыба? «Сыда ащ фэдизэу хэпшIыхьащтыр?» зыфэпIощтым фэд, ау непэ шъулъэгъурэр щыIэным пае Iофыбэ етшIылIагъ. — еIо сигущыIэгъу. — Ащ ишIын ау сыдми сыкъыфэкIуагъэп, цIыфыбэмэ яеплъыкIэ зэзгъэшIагъ. Тыдэ сыкIуагъэми, Шъачэ, Москва е нэмыкI къалэ горэхэм, сапэ къифэрэмэ, сызэрихьылIэрэмэ «Адыгэ шхыныгъохэр шъоркIэ сыда?» сIозэ сяупчIыщтыгъ. КъахэкIыгъэх ахэм помидор, лы зыIуагъэхэр, ау нахьыбэмэ зыцIэ къыраIощтыгъэр адыгэ къуаер ары. Ащ дэжьым сыгу къэкIыжьыгъ илъэс заулэкIэ узэкIэIэбэжьмэ, ар хэгъэща­гъэу шIухьафтынхэр зэрэсшIыщтыгъэхэр. Арыти джы технологиякIэхэмкIэ тшIыгъэ.
— Ары, илъэс 20 фэдизкIэ узэкIэ­Iэбэжьмэ, Рэщыдэ Iэпэщысэ цIыкIухэр ышIыщтыгъэх Iэнэ цIыкIужъыем пхъэ­кIычхэр, шыкIэпщынэр, къуаер телъхэу, — къыхегъахъо сурэтышI-мультипликаторым ишъхьэгъусэу Иринэ. — Ащ дэжьым къуаеу ышIыщтыгъэр IэбжъэнакIэ фэдизыгъ. Непэрэр ащ къыкIэлъыкIуагъ пIоми хъущт. ЕтIани, тыдэ тыкIуагъэми, зэкIэми къуае афызыдэтщэнэу къытэлъэ­Iух. Арышъ, бжъэ къуаери, Адыгеир угу къэзыгъэкIыжь зэпытыщт шIухьафтын шIагъу.

ДышъэкI мультипликаторхэр
Рэщыди ащ иунагъуи анимацием, мультфильмхэм адэлажьэхэрэм ядунай щыцIэрыIох. Мыекъуапэ яунэ шъхьаIэми, непэ ахэр къэлэ пчъагъэхэм, Москва, Шъачэ, Новосибирскэ, азыфагу итхэу мэпсэух. Творческэ зэхахьэу «Мультоград» зыфиIорэр Рэщыдэрэ ишъхьэгъусэ Иринэрэ ялэжьыгъ. Непэ Урысыем къы­щагъэлъэгъорэ анимациехэм япчъэгъэшIу ахэм яIахь хэлъ. Мы лъэныкъомкIэ анахь проектышхоу къэралыгъом къыщекIо­кIыхэрэм ахэлажьэх.
— ЗэкIэ къызщежьагъэр илъэс 20-кIэ узэкIэIэбэжьмэ мэкъэгъэIу тедзэгъум дизайнерэу сызыхэлэжьэгъэ лъэхъаныр ары. Ащ дэжьым, лэжьапIэм компьютер дэгъухэр къыщэфыхи, графикэр згъэфедэзэ рекламэ лъэшхэр сшIыщтыгъэх. Ар 2005-рэ илъэсхэр арыгъэ. Джащы­гъум апэрэ адыгэ мультфильмэу Саусэрыкъо фэгъэхьыгъэр сшIыгъагъэ. Ащ ыуж зэхъокIыныгъэхэм яилъэсхэр къэсыхи, Москва сыкIуагъ ыкIи IофшIэныр лъызгъэкIуатэу езгъэжьагъ. Анимациемрэ мультипликациемрэ ястудиеу ащ зыщытыужьыгъ. «Союзмультфильмым» укъы­щыт­кIэупчIэмэ, тыкъэзымышIэрэ къычIэ­кIыщтэп, — къыддэгощагъ Рэщыдэ.
Ащ егъэжьапIэм дыIутыгъ, непи кIэгъэкъонышхоу иIэу дэлажьэ Иринэ. Ар продюсер, проектхэм япащ, Рэщыдэ иIэпыIэгъушху ыкIи ицыхьэшIэгъу.
— Шъыпкъэр пIощтмэ, IофшIэным ипроцентышIу ары зыгъэцакIэрэр. Охътабэ зыхьырэр гущыIэныр, къыпфэкIуагъэр зыфаер къыбгурыIоныр, узэзэгъыныр ары, — ишъхьэгъусэ Iофэу ышIэрэм уасэ фишIэу къыхегъэщы Рэщыдэ. — А пстэур Иринэ егъэцакIэ. АдыкIэ творчествэм сэ сыфэгъэзагъ.
Джыри еджапIэм чIэсхэу, ябгъонэрэ классхэм арысхэу, яунагъохэмкIэ хы Iушъом зыщагъэпсэфынэу кIуагъэхэу Рэщыдэрэ Иринэрэ нэIуасэ зэфэхъугъа­гъэх. Ащ дэжьым зэбгъодэкIыжьхи, илъэс заулэрэ зэрэмылъэгъугъэхэу, апшъэрэ еджапIэм чIэхьагъэхэу щызэпэIуфагъэх ыкIи ащ ыуж зызэшIуагъэкIодыгъэп. ЗэгурыIохэу зэрэзэдэлажьэхэрэм фэдэу, унэгъо пыти зэдашIагъ. ПхъуитIу, Динарэрэ Ренатэрэ, зэдапIух.
Лъыр псэп
Рэщыдэ юрист сэнэхьатым феджагъэ­ми, творческэ IофшIэныр ищыIэныгъэ хъугъэ. Ари ушъхьагъунчъэп. Янэ сурэтышIэу IэшIу-IушIушI фабрикэм илъэс пчъагъэрэ щылэжьагъ. Ащ фэшъхьафэу, яти, ятэжъи, ащ ятэжьми сурэт ашIыщтыгъ. Ау сэнаущыгъэр Рэщыдэ къыщыуцугъэп — ипшъашъэу Динари къыхэфэ­жьыгъ. Ятфэнэрэ лIэужэу ар сурэтышI. Непэ илъэс 20 зыныбжь пшъэшъэ ныбжьыкIэм къыдэхъугъэр бэ. Ятэ шъхьа­дэкIыгъэу анимацием идунай щыцIэрыIу, проектышхохэм ахэлажьэ.
— Ары, иIофшIагъэхэр зылъэгъугъэхэр Москва къыфэкIох, иIэпэкIадзэ Iахы, къыфэтхэх. Илъэсищым къыщегъэжьа­гъэу Iофэу тшIэрэм хэгъэщагъэу къэхъугъ. Арышъ, егъэлыягъэу, зыми фэмыдэу зыгорэ ышIэу къыщыхъурэп, Iоф къызэрыкIоу къыщэхъу, ау шъыпкъэр пIощтмэ, лэжьыгъэшху зыуж итыр, — еIо Рэщыдэ.
Динарэ феджагъэу, тхылъ иIэу сурэтышI-дизайнер. Ащ «Союзмультфильмым» иеджапIэ къыухыгъ, ащ ыуж АКъУ-м искусствэхэмкIэ иинститут чIэхьажьы­гъэу апшъэрэ гъэсэныгъэ щызэрегъэгъоты. Ащ дакIоу тым игъусэу Iоф дешIэ. Мы тегъэпкIэгъэ къуаем ишIыни хэлэжьагъ.
Пшъэшъэ нахьыкIэу, илъэсипшI зыныбжь Ренати творческэ цIыф цIыкIу. Ны-тыхэм ауж зыкъыримыгъанэу яIоф­шIэн зыщегъэгъуазэ. Урысыем ианиматорхэм зэкIэми ашIэ. Мультфильмхэм, анимацие зэфэшъхьафхэм ахэт персонажхэм ымакъэ акIелъхьэ, агу рихьэу адэлэжьэнэу рагъэблагъэ. Сэнэхьатэу къыхихыщтыри ешIэ — режиссер, акт­рисэ хъу шIоигъу.
— Мультфильмхэм, анимацие зэфэшъхьафхэм сымакъэ акIэслъхьаныр сыгу рехьы. СшIогъэшIэгъон закъыдэсшIынэу, — еIо Ренатэ.
Сыдэу щытми, творческэ унэгъошху ДышъэкIхэр. Зигугъу къэтшIыгъэр ашIэрэм изы Iахь цIыкIу. «ТыздакIорэм Iофыр къыщытэжэ» аIозэ, тыгущыIагъ. Ащ ишыхьатэу ятелефони уцугъэп. Ясыхьат пэпчъ ашIэщтыр тхыгъэми, «Адыгэ ма­къэм» уахътэ къыфыхагъэкIыгъ, шIухьафтынэу магнитым тегъэпкIэгъэ къуаехэмрэ гъэзетыр зытешIыхьагъэмрэ къытаты­гъэх.
Анцокъо Ирин.