Амброзием ебэныгъэныр Iофыгъо шъхьаIэу зэрэщытыр къыдалъытэзэ ветеринар ыкIи фитосанитарнэ лъыплъэ­нымкIэ Федеральнэ къулыкъум и Къыблэ шъолъыр
ГъэIо­ры­шIапIэ, АР-м икъэралыгъо хэбзэ къулыкъухэр, чIыпIэ зыгъэIорышIэжьын къулыкъухэр зэгъусэхэу 2025-рэ илъэсым телъытэгъэ Iофтхьабзэу агъэнэфагъэр рагъэкIокIыгъ.

Россельхознадзорым Къыблэ шъо­лъырымкIэ и ГъэIорышIапIэ АР-м ихэбзэ гъэцэкIэкIо къулыкъухэр игъусэу цIыфхэм япсауныгъэкIэ щынагъо къэзытырэ амброзиер Адыгэ Республикэм къызыщыкIырэ чIыпIэхэр къаплъы­хьагъэх.
АР-м мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ дэкIыгъуи 4-у зэхищагъэм къакIэ­лъы­кIоу амброзиер бэу къызщыкIырэ чIыпIэу къыхагъэщыгъэхэмкIэ Россельхознадзорым Къыблэ шъолъырымкIэ и ГъэIорышIапIэ тхылъ фигъэхьыгъ.
ГъэIорышIапIэм къыIэкIэхьэгъэ къэбарым къыпкъырыкIыхэзэ IофшIэкIо купым хэтхэм дэкIыгъо 544-рэ респуб­ликэм щызэхащагъ. УплъэкIун Iоф­тхьабзэу зэрахьагъэхэм къакIэлъыкIоу чIыгу Iахь 522-мэ амброзиер къащыкIэу къыхагъэщыгъ.
Мы мафэм ехъулIэу хэукъоныгъэу къыхагъэщыгъэхэр яIэубытыпIэу Россельхознадзорым Къыблэ шъолъырымкIэ и ГъэIорышIапIэ чIыгу Iахьхэр зие нэбгырэ 218-мэ алъэныкъокIэ хэбзэ-­
у­къоныгъэм къызэрэдилъытэу унашъохэр афашIыщтых.
Джащ фэдэу ГъэIорышIапIэм федеральнэ ыкIи шъолъыр мэхьанэ зиIэ автомобиль гъогухэм лъэшэу ынаIэ атет. Мы лъэныкъомкIэ гъэIорышIапIэхэу «Адыгеяавтодорымрэ» «Черноморьемрэ» зэгъусэхэу зэдэлажьэх.
— Россельхознадзорым и ГъэIо­ры­шIапIэу Къыблэ шъолъырым щы­Iэмрэ Адыгэ Республикэмрэ зэзэгъыныгъэ зэрэзэдашIыгъэм къызэрэдилъы­тэу, жъоныгъуакIэр къызихьагъэм къыщыублагъэу амброзием ебэныгъэнымкIэ федеральнэ унашъоу щыIэр дгъэца­кIэзэ дэкIыгъо-уплъэкIун Iофтхьабзэхэр Адыгэ Республикэм щызэхэтэщэх. Мы лъэныкъомкIэ комиссие зэхащагъэу Iоф ешIэ, ащ хэтых АР-м мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ, муниципальнэ образованиехэм ялIыкIохэр. Планым диштэу республикэм ирайонхэм тащыIагъ, лэ­жьыгъэ къызщагъэкIырэ мэкъумэщ чIы­гухэр амброзием зэрэщаухъумэхэрэр тыуплъэкIугъ. Шапхъэу щыIэхэр ыкIи хэбзэгъэуцугъэр амыукъонхэм фыте­гъэпсыхьэгъэ пэшIорыгъэшъ унашъохэр тшIыгъэ. ХъызмэтшIапIэхэм япащэхэм Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр адызетэхьэ, шIокI имыIэу амброзиер зэрагъэкIодын фаер агурытэгъаIо. Хэбзэгъэуцугъэу щыIэр аукъо зэрэмыхъущтым, ащ тазыр зэрэпылъым епхыгъэ мэкъэгъэIу тхьапэхэр пащэхэм афэтэгъэхьы, — къы­Iуагъ Россельхознадзорым Къыблэ шъолъырымкIэ и ГъэIорышIапIэ иинспекторэу ГъукIэлI Рустам.
ГъэIорышIапIэм епхыгъэу район пэпчъ инспекторхэр ащыIэу Iоф ашIэ. Шъофхэм анэмыкIэу ахэм къоджэ псэупIэхэм, гъогубгъухэм амброзиер къащэкIымэ ауплъэкIу. Ащ фэдэхэр къызыхагъэщыкIэ, АР-м псэолъэшIынымкIэ, гъогу ыкIи коммунальнэ хъызмэтымкIэ и Минис­терствэ епхыгъэ гъэIорышIапIэу «Автодорым» тхьапэхэр агъэхьы.
УФ-м ихэбзэгъэуцугъэ къызэригъэ­нафэрэмкIэ, къэкIырэ уцыжъхэм алъэныкъокIэ шапхъэхэр зыукъохэрэм пшъэ­дэкIыжь арагъэхьыщт, цIыф къызэрыкIохэу ыкIи юридическэ цIыфхэу унэе хъызмэтшIапIэ зиIэхэм, бэджэндэу чIы­гур зыгъэлажьэхэрэм, адрэ чIыгоу зэкIэми зэдагъэфедэхэрэм къащыкIырэ амброзием ебэныгъэнымкIэ пшъэдэ­кIыжьыр зыпшъэ дэкIыщтыр муници­пальнэ образованиехэм яадминистрациехэр ары.
Амброзиер зы метрэм къыщегъэжьагъэу метритфым нэс илъэгагъэу илъэсым зэ къэкIы. Бэдзэогъу-шышъхьэIу мазэхэм къэгъагъэ хъунэу регъажьэ. Бжыхьэм ехъулIэу чылапхъэхэр ретэкъухьэ. Ащ кIэу къыпытэкъурэм цIыфым ыпэпс къы­регъэчъы, нэхэм нэпсыр къакIегъэкIы, егъапскэ, ыкIышъо къэуплъыжьы, егъэ­хъупцIы. Ахэм адакIоу жьымыгъот иIэ мэхъу. Ащ нэмыкIэу, чIыгум къытырэ лэжьыгъэм къыщегъакIэ, джащ фэдэу амброзием кIэу къыпытэкъурэр былым Iусым зыхафэкIэ, щэм иIэшIугъэ ыкIи ышъо зэблехъу, былымылми иягъэ екIы.
А мазэхэм ащ ыгъэсымэджэрэ цIыфыбэм Адыгеир къабгынэн фаеу мэхъу. Арэущтэу мыхъуным фэшI амброзиер къэгъагъэ мыхъузэ бгъэкIодыныр шIокI зимыIэ Iофэу щыт. Ащ пае хэкIыпIэ закъоу щыIэр лъапсэр дыкIыгъоу уцы­жъыр къичыгъэныр ары.
Амброзием ебэныгъэныр гумэкIыгъо шъхьаIэу зэрэщытыр къыдалъытэзэ, Россельхознадзорым Къыблэ шъолъырымкIэ и ГъэIорышIапIэ агу къегъэ­кIыжьы: карантин зытелъ къэкIыхэрэм алъэныкъокIэ УФ-м ихэбзэгъэуцугъэ къызэригъэнафэрэмкIэ, унэе чIыгу зи­Iэхэм ыкIи бэджэндэу ар зыгъэлажьэ­хэрэм, юридическэ цIыфхэм уцыжъхэр агъэкIодынхэ фае, ащ нэмыкIэу, зэдагъэфедэрэ чIыгухэр амброзием щыу­хъумэгъэнхэр зыпшъэ дэкIырэр муниципальнэ образованиехэм яадминист­рациехэр ары.
Амброзиер бэу къызщыкIырэ, ар жъу­гъэу зыщыкъэгъэгъэн зыщилъэкIыщт чIыпIэхэм гу алъышъутагъэмэ, джащ фэ­дэу мыщ епхыгъэ упчIэхэр шъуиIэмэ, телефонэу (861 220-07-04; 861 222-95-73-мкIэ) е электрон адресэу rshn38@fsvps.gov.ru зыфиIорэмкIэ ГъэIорышIапIэм испециалистхэм зафэжъугъэзэн шъулъэкIыщт.
КIАРЭ Фатим.