ЗыгъэпсэфыпIэу «Горная легенда» зыфиIорэм урысые журналист-международникэу Лукьянов Федор Александр ыкъом зэIухыгъэ лекцие къыщитыгъ.

Лукьяновым телеканалэу «Урысыер-24-м» ипрограммэу «Международное обозрение» зыфиIорэр зэрещэ, журналэу «Россия в глобальной политике» иредактор шъхьаI, клубэу «Валдай» инаучнэ пащ, Лъэпкъ ушэтэкIо университетэу «ЭкономикэмкIэ Апшъэрэ еджапIэм» ипрофессор-ушэтакIу, Урысыем IэкIыб ыкIи ухъумэн политикэмкIэ и Совет и Президиум итхьамат. Журналистыр мызыгъэгум лекцие къызфеджэгъэ ныбжьыкIэхэр политикэм пэчыжьэх. Университетым хьисапымкIэ зэхищэгъэ гъэмэфэ еджапIэм ахэр хэлажьэх, рес­публикэм щыщхэ ыкIи хэгъэгум ишъо­лъыр 20-мэ къарыкIыгъэ студентых.
— Сэ пшъэрылъэу непэ сиIэр къэзыгъэхьылъэрэр сызIукIа­гъэхэр политикэм зэрэпэчыжьэхэр ары. Ау джыри нахь гъэшIэгъонэу ащ тизэдэ­гущыIэгъу къешIы. СиIофшIа­гъэхэм ащымыгъуазэхэр политикэм иIофыгъохэм нэIуасэ афэ­сэшIых, ежьхэм яеплъыкIэ­хэри къыслъагъэIэсыжьы, ащ мэхьанэ есэты, — къыддэгощагъ Федор Лукьяновыр.
Лъэхъэнэ зэфэшъхьафхэм зэхьыщыр хъугъэ-шIагъэхэм уащыIокIэ, уахътэу зыхэтхэм елъытыгъэу ахэр къызэрэхъу­хэрэр, дунэе зэфыщытыкIэхэм япхыгъэ политическэ пшъэрылъхэр зыфэдэхэр Лукьяновым къыIотагъэх.

ПэшIорыгъэшъ политикэм ипшъэры­лъыр Iофыгъо шъхьаIэр хъугъэ-шIагъэхэм атебгъэфэпэныр арэп, ахэр къэхъунхэмкIэ къызхэкIырэр къыхэгъэщыгъэныр ары. Сыд фэдэрэ пэшIорыгъэшъи зыкIашIырэр зыфэмыехэ хъугъэ-шIагъэхэм защагъэзыешъуным ыкIи агъэIорышIэшъунхэм афэшI. Общественнэ зэхъокIыныгъэхэр нахь псынкIэу зыщырекIо­кIыхэрэ уахътэм анахьэу ахэр къэнафэх.
— Джырэ уахътэм дунэе Iофхэм зызыдагъэзэщт бгъур къэшIэ­гъуае хъугъэ, ахэр зыгъэзекIорэ цIыф лъэшхэм бэкIэ ар ялъы­тыгъ. Зы лъэныкъомкIэ, аналитикхэм яIофшIэн ащ къегъэ­хьылъэ, адрэ лъэныкъомкIэ, къэралыгъом ылъэпсэ пытэхэу илъэс минхэм зэмыхъокIыхэрэр зэрэщыIэхэр угу къегъэкIыжьы. Арышъ, сыд фэдэрэ фэмэ-бжьымэ хъурэ-шIэхэрэм къатехьагъэми, дунэе зэфыщытыкIэхэр античнэ лъэхъаным зэрэщытыгъэхэм фэдэу къэ­нэжьых. Ахэр къыбгурыIохэ зыхъурэм, дунаим щыхъущт Iофхэм уафэхьазырыщт ыкIи ахэм уагъэщынэщтэп. ЗэкIэри хьылъэ, IэшIэхэп, ау щынагъо зи щыIэп, — къыхигъэщыгъ Федор Лукьяновым.
Урысыем чIыпIэу дунаим щиубытырэми Ф. Лукьяновыр къатегущыIагъ. Дунэе зэфэныгъэ шапхъэр ары тихэ­гъэгу зыкIэдэурэр, ащ фэдэ шIыкIэм хэлэжьэрэ къэралыгъохэм якультурнэ ыкIи лъэпкъ хабзэхэр шъхьафитэу агъэцэкIэнхэ фитых, IэкIыбым къикIырэ унашъохэр щагъэзыех. А гупшысэм бэмэ дырагъа­штэ. Азием ихэгъэгухэм, Африкэм ыкIи Латинскэ Америкэм зэращалъытэрэмкIэ, КъохьапIэм ипащэхэм ядунэе системэ зэфэныгъэр щегъэзые, зэфэмыдэныгъэр лъапсэу яI. Федор Лукьяновым ишIошIкIэ, непэрэ уахътэм дунэе зэфыщытыкIэхэм ахэгущыIэшъухэу къэралыгъо тIокI къы­хэбгъэщышъущтыр.
Политическэ хъугъэ-шIэгъэ иным — Урысыемрэ США-мрэ зыхэлэжьэгъэхэ саммитэу Аляскэм щыкIуагъэм ыуж лекциер зыщыIагъэр. Къалэу Анкоридж дэжь щыIэ дзэ базэу Элмендорф-Ричардсон УФ-м и Президентэу Владимир Путинымрэ США-м и Президентэу Дональд Трампрэ зэIукIэгъу щызэдыряIагъ. ЗэдэгущыIэгъур сыхьати 2-рэ такъикъ 45-рэ кIуагъэ, ащ къыкIэлъыкIоу хэгъэгу­хэм япащэхэм пресс-конференцие къатыгъ.
— Аляскэ щыкIогъэ саммитым къыкIэлъыкIонэу хъугъэ тинепэрэ зэIукIэгъу, арэу хъугъэ нахь, тефэу дгъэнэфэгъагъэп. Сэ Урысыем IэкIыб ыкIи ухъумэн политикэмкIэ и Совет и Президиум сырилIыкIу, ащ къыхэкIэу Къыблэ ыкIи Темыр-Кавказ федеральнэ шъолъырхэм бэрэ сащэIэ. Ушъхьагъоу фэхъурэр къэсIонэу сшIэрэп, ау дунаим хъугъэ-шIэгъэ инэу техъу­хьэрэмэ тизэIукIэхэр бэрэ атефэх, — къыIуагъ Федор Лукьяновым.
Iофтхьабзэм хэлэжьагъэхэми Адыгеим къэбар жъугъэм иамалхэм ащылажьэхэрэми зэлъашIэрэ журналистым зыфагъэзагъ политическэ пэщитIумэ язэIукIэгъу зэфэхьысыжь къыфишIынэу, ишIошIхэмкIэ къадэгощэнэу.
— Мэхьанэшхо зиIэ зэIукIэ рекIокIыгъ. Урысыемрэ США-мрэ язэфыщытыкIэхэр охътэ дэхэкIае хъугъэу къызэтеуцогъагъэх, джы ахэр рагъэ­жьэжьыгъэх. Зэныбджэгъуныгъэ шап­хъэм ахэр джыри нэсыгъэхэп, ау ублапIэ зэрафэхъугъэр гъэнэфагъэ, – къыIуагъ политологым.
ЗэхэгущыIэжьым хэлажьэрэмэ упчIэ зэфэшъхьафыбэ политикым ратыгъ. Ахэр афэгъэхьыгъагъэх Советскэ Союзым изэхэзын ушъхьагъоу фэхъугъэм, къэралыгъо цIыкIумэ дунэе политикэм чIыпIэу щаубытырэм, экономикэм изытет, технологическэ пэрытныгъэм узэрэ­фэкIошъущтым ыкIи нэмыкIыбэхэм.
Адыгеим къызэрэкIуагъэм къыдыхэлъытагъэу Федор Лукьяновымрэ журналэу «Россия в глобальной политике» зыфиIорэм иредактор шъхьаIэ игуадзэу, Лъэпкъ ушэтэкIо университетэу «ЭкономикэмкIэ Апшъэрэ еджапIэм» ипрофессорэу Александр Соловьевымрэ политическэ джэгукIэу «Дунэе зэфыщытыкIэхэм яформул: IэкIыб политикэм иалгоритмэ къыхэбгъэщын плъэкIыщтмэ» зыфиIорэр рагъэкIокIыгъ, ащ хэлэжьэгъэ студентмэ хьисап алгоритмэхэмкIэ дунэе зэфыщытыкIэхэм ямоделирование зы­фэдэр ауплъэкIугъ.
Адыгэ къэралыгъо
университетым
ипресс-къулыкъу.